Tổng thống Hàn Quốc ban bố thiết quân luật, rồi dỡ bỏ sau vài giờ

South Korea Martial Law

Binh lính chuẩn bị tiến vào hội trường chính của Quốc hội tại Seoul sau tuyên bố thiết quân luật của Tổng thống Yoon Suk Yeol (AAP) Credit: AP

Tổng thống Hàn Quốc, Yoon Suk Yeol, đã dỡ bỏ lệnh thiết quân luật sau một đêm biểu tình rầm rộ. Đây là động thái khiến cả nước sửng sốt và được coi là thách thức lớn nhất đối với xã hội dân chủ Hàn Quốc trong nhiều thập niên.


Bên ngoài quốc hội Hàn Quốc, những người biểu tình hô vang khẩu hiệu phản đối Tổng thống.

Ông Yoon Suk Yeol đã gây sốc cho phần lớn thế giới khi tuyên bố thiết quân luật tại Hàn Quốc lần đầu tiên sau gần 50 năm.

Tổng thống Yoon đã đưa ra thông báo trên truyền hình quốc gia lúc 11 giờ tối giờ địa phương, khiến nhiều người bất ngờ.

"Tôi định đi ngủ và xem tin tức trên YouTube. Tôi nghĩ đây chỉ là trò đùa. Sau đó, hóa ra là đúng khi ông ấy tuyên bố thiết quân luật. Tôi vô cùng lo lắng."

Hàng trăm người biểu tình trong đêm đã nhanh chóng tiến đến quốc hội, lắng nghe lời kêu gọi của phe đối lập.

"Tôi tin rằng mình nên tiến lên và hành động với tư cách là một công dân của đất nước. Những điều như thế này không bao giờ được xảy ra. Cảm giác như chúng ta đang quay trở lại thời kỳ độc tài. Tôi tin rằng Tổng thống không nên hành động đơn phương."

Cảnh tượng bên ngoài quốc hội ngày càng hỗn loạn khi quân đội và cảnh sát được triển khai.

Có thể thấy trực thăng hạ cánh trên mái nhà của Quốc hội.

Các cảnh quay truyền hình trực tiếp cho thấy quân đội cố gắng tiến vào tòa nhà hội đồng, trong khi các trợ lý quốc hội cố gắng đẩy lùi quân lính bằng cách phun bình chữa cháy.

Nhưng trong vòng khoảng hai giờ, quốc hội Hàn Quốc, với 190 trong số 300 thành viên có mặt, đã bỏ phiếu bác bỏ biện pháp này, buộc Tổng thống Yoon phải quay trở lại màn hình truyền hình.

"Sau khi Quốc hội yêu cầu dỡ bỏ thiết quân luật, quân đội thiết quân luật đã được rút lui. Tôi sẽ chấp nhận yêu cầu của Quốc hội và dỡ bỏ thiết quân luật thông qua một cuộc họp nội các."

Lãnh đạo phe đối lập, Lee Jae Myung, xác nhận chấm dứt thời kỳ thiết quân luật ngắn ngủi.
Việc ban bố thiết quân luật là vi hiến và vô hiệu ngay từ đầu, nhưng điều này đã được xác nhận thêm bởi nghị quyết gần đây của Quốc hội. Tất cả các lệnh của tổng thống dựa trên việc ban bố thiết quân luật đều là vi hiến, vô hiệu và bất hợp pháp.
Lãnh đạo phe đối lập Hàn Quốc, Lee Jae Myung
Thiết quân luật là chế độ cai trị tạm thời của chính quyền quân sự trong thời điểm khẩn cấp, khi chính quyền dân sự được coi là không thể hoạt động.

Lần cuối cùng lệnh này được ban hành ở Hàn Quốc là vào năm 1979, khi nhà độc tài quân sự lâu năm Park Chung-hee của đất nước này bị ám sát trong một cuộc đảo chính.

Lệnh này chưa bao giờ được đưa ra kể từ khi đất nước này trở thành nền dân chủ nghị viện vào năm 1987.

Thành viên phe đối lập, Kim Byung Joo, đã mô tả động thái này là liều lĩnh.

"Đảng Dân chủ liên tục chỉ ra rằng nếu luận tội trở thành hiện thực, Yoon sẽ ra lệnh thiết quân luật. Nhưng không ai có thể tưởng tượng rằng lệnh này sẽ được thực hiện theo cách liều lĩnh và vô lý như vậy. Đảng Dân chủ sẽ bảo vệ người dân của chúng ta đến cùng. Tôi yêu cầu công dân của chúng ta sát cánh cùng Đảng Dân chủ và giúp bảo vệ Cộng hòa Hàn Quốc."

Phe đối lập đã có động thái luận tội các thành viên nội các và một số công tố viên hàng đầu vì không điều tra Đệ nhất phu nhân vì đã nhận một chiếc túi Dior - một trong số nhiều vụ bê bối tham nhũng liên quan đến Tổng thống Yoon.

Trong bài phát biểu đầu tiên của mình, Yoon cho biết ông đang cố gắng cứu Hàn Quốc khỏi những gì ông gọi là các thế lực chống nhà nước, lấy lý do an ninh quốc gia làm lý do chính để ban bố lệnh thiết quân luật.

Nhưng các nhà phân tích, bao gồm John Nilsson-Wright từ Đại học Cambridge, cho rằng động thái quyết liệt này liên quan nhiều hơn đến một loạt các thất bại chính trị.

"Tổng thống Yoon dường như đã đưa ra một thông báo ám chỉ mà không có bất kỳ bằng chứng cụ thể nào rằng mối đe dọa từ Triều Tiên, liên minh với các lực lượng chính trị đối lập, đã yêu cầu ông phải thực hiện hành động chưa từng có này. Tôi sẽ hiểu đây là phản ứng trước vị thế chính trị trong nước ngày càng bị bao vây của ông."

Ông Yoon được bầu vào chức vụ vào tháng 5 năm 2022, nhưng đã là một tổng thống sắp mãn nhiệm kể từ tháng 4 năm nay, khi phe đối lập giành chiến thắng áp đảo trong cuộc tổng tuyển cử của đất nước.

Kể từ đó, chính phủ của ông đã không thể thông qua các dự luật và thay vào đó đã phải phủ quyết các dự luật do phe đối lập thông qua.

Tuần này, phe đối lập đề xuất cắt giảm ngân sách cho chính phủ của ông - và các dự luật ngân sách không thể bị phủ quyết.

Phó giáo sư tại viện nghiên cứu Hàn Quốc của Đại học George Washington, Celeste Arrington, cho biết Tổng thống Yoon đã trở nên ngày càng bồn chồn.

"Điều này khá gây sốc và có vẻ là một động thái hơi cực đoan. Tôi nghĩ ông ấy là một chính trị gia thiếu kinh nghiệm. Ông ấy chưa từng giữ chức vụ chính trị nào trước đây và đã cho thấy dấu hiệu trong những tháng gần đây ngày càng thất vọng với tình trạng bế tắc chính trị mà ông phải đối mặt trong nước."

Động thái này đã khiến các đồng minh quốc tế của Hàn Quốc bất ngờ.

Trong một tuyên bố, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao và Thương mại cho biết chính phủ Úc đang theo dõi chặt chẽ tình hình.

Họ cũng khuyên người Úc ở Hàn Quốc tuân theo hướng dẫn của chính quyền và tránh các cuộc biểu tình công khai.

Hoa Kỳ cho biết họ cũng đang theo dõi diễn biến khi một số cảnh báo rằng Triều Tiên có thể lợi dụng tình hình bất ổn chính trị.

Thư ký báo chí Bộ Quốc phòng, Thiếu tướng Patrick Ryder, tái khẳng định cam kết của Hoa Kỳ đối với mối quan hệ ba bên giữa Hàn Quốc, Nhật Bản và Hoa Kỳ.

"Trước hết, cam kết của chúng tôi đối với liên minh và việc bảo vệ Hàn Quốc là tuyệt đối. Chúng tôi sẽ tiếp tục tham vấn với Hàn Quốc và xem mọi việc diễn biến như thế nào."

Hiện tại, những lời kêu gọi Tổng thống Yoon từ chức hoặc đối mặt với việc luận tội ngày càng lớn hơn.

Đồng hành cùng chúng tôi tại và cập nhật tin tức ở 
Nghe SBS Tiếng Việt trên ứng dụng miễn phí SBS Audio, tải về từ  hay 

Share