Nhiệt độ tại Canberra đang là 38 độ C, nhưng bên trong ngôi nhà của Kathryn Dan vẫn mát mẻ.
Chuyên gia khí hậu từ Đại học Quốc gia Úc này cho biết cô đã chi 20.000 đô la để nâng cấp hệ thống năng lượng trong nhà, bao gồm việc cách nhiệt, lắp kính hai lớp và chuyển từ sử dụng khí đốt sang bếp từ để nấu ăn.
"Tôi thích nấu ăn bằng bếp từ. Ban đầu, tôi nghĩ rằng khí đốt sẽ nhanh hơn. Nhưng sau vài ngày làm quen với cách hoạt động của bếp từ, nó thực sự rất nhạy. Tôi sẽ không quay lại dùng khí đốt nữa. Bếp từ hiệu quả hơn nhiều."
Cô Dan cho biết trong hai năm đầu tiên, hóa đơn đã giảm 70%, tương đương khoảng 2.000 đô la mỗi năm.
Tại vùng Illawarra, khu vực bờ biển phía đông nam của New South Wales, 500 hộ gia đình đã đăng ký tham gia chương trình điện hóa trên toàn khu vực.
Chính phủ hiện yêu cầu Cơ quan Năng lượng Tái tạo Úc (ARENA) đẩy nhanh đầu tư vào các dự án tương tự trên toàn quốc.
Saul Griffith, Nhà khoa học trưởng của Rewiring Australia, phát biểu.
Đây là con đường giúp mỗi gia đình Úc tiết kiệm từ 4.000 đến 5.000 đô la mỗi năm. Đây là cách để chúng ta giảm phát thải xuống mức 0.
"Nó cũng sẽ cải thiện sức khỏe hô hấp của mọi người dân Úc, bởi một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu là các bệnh về hô hấp do đốt nhiên liệu hóa thạch trong nhà hoặc cộng đồng. Chất lượng không khí của chúng ta cải thiện, kinh tế của chúng ta cũng cải thiện."
Bộ trưởng Năng lượng Chris Bowen ủng hộ việc ARENA đầu tư.
"ARENA sẽ đánh giá từng dự án. Chúng phải chứng minh mang lại giá trị đáng kể. Nếu không mang lại giá trị tốt, sẽ không được tài trợ. Nhưng nếu nó có giá trị lớn cho nước Úc, giúp giảm phát thải và hóa đơn cho các hộ gia đình, ARENA sẽ rất hữu ích."
Tuy nhiên, Bộ trưởng Bowen đã nhượng bộ trước áp lực từ các nghị sĩ độc lập để đổi lấy sự ủng hộ tại Thượng viện.
"Đây là cách Quốc hội làm việc cùng nhau để đạt được những điều tốt đẹp cho đất nước. Có một lựa chọn khác, đó là từ bỏ tất cả điều này và đi theo 'giấc mơ hạt nhân', nhưng chúng tôi sẽ không để bị phân tâm bởi điều đó. Quá trình của chúng tôi là mang lại nhiều sự lựa chọn và cơ hội hơn cho người dân Úc."
Với nguy cơ chính phủ thiểu số đang hiện hữu, chính sách năng lượng có thể trở thành yếu tố then chốt quyết định ai nắm quyền.
Thượng nghị sĩ độc lập David Pocock nói rằng cần phải thay đổi ngay lập tức.
"Cuộc bầu cử này rất quan trọng. Các nhà khoa học khí hậu đã cảnh báo từ lâu rằng đây là thập kỷ quan trọng để hành động vì khí hậu. Đến năm 2030, chúng ta không thể chỉ bắt đầu hành động, mà cần phải hành động quyết liệt từ bây giờ."
Ông cũng ca ngợi sáng kiến "Tương lai được tạo ra tại Úc" của chính phủ, nhưng cho rằng phần còn thiếu nằm ở các hộ gia đình.
"Làm thế nào để chúng ta trao quyền và tạo điều kiện cho người dân Úc tham gia vào quá trình loại bỏ cacbon, đồng thời tiết kiệm hàng nghìn đô la trong cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt? Các khoản giảm giá năng lượng một lần có thể hữu ích, nhưng chỉ như một miếng băng dán. Hãy giải quyết tận gốc vấn đề và tiết kiệm cho tương lai."
Kế hoạch năng lượng hạt nhân của Liên đảng cam kết có thể triển khai vào năm 2035.
Nhưng nó bị gắn mác không khả thi và đắt đỏ hơn theo kết luận của Tổ chức điều hành thị trường năng lượng (AEMO), CSIRO và giờ đây là Tony Haymet, Nhà khoa học trưởng mới của quốc gia.
"Tôi nghĩ báo cáo của CSIRO là một công trình rất xuất sắc. Tôi không biết có sai sót nào không, nếu có, vui lòng cho tôi biết. Làm việc trong CSIRO, tôi thấy sự chăm chỉ và cẩn trọng trong các báo cáo này."
Ông Haymet cho rằng các bằng chứng ngắn hạn không khả quan, và việc xây dựng đúng tiến độ và ngân sách là một thách thức.
Lãnh đạo phe đối lập Peter Dutton cho rằng 19 trong số 20 nền kinh tế hàng đầu thế giới đã áp dụng năng lượng hạt nhân.
"Họ coi đây là công nghệ không phát thải. Chúng tôi không có lộ trình khả thi để đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 nếu không có năng lượng hạt nhân."
Nhưng Bộ trưởng Thương mại Tim Ayres cho biết Đức đã đóng cửa nhà máy hạt nhân cuối cùng.
"Ngoài Úc, còn có bốn quốc gia khác không sử dụng năng lượng hạt nhân vì nó không phù hợp với lợi ích của họ. Đức, một trong những nền kinh tế sản xuất hàng đầu thế giới đã coi năng lượng hạt nhân là con ngựa chết."
Tại các khu dân cư trên toàn quốc, cuộc tranh luận năng lượng sẽ phụ thuộc vào yếu tố kinh tế.
