เบื้องหลังความเชื่อเชิดสิงโตวันตรุษจีน

dragon dance kungfu.jpeg

การเชิดสิงโตเป็นสัญลักษณ์หนึ่งของวันตรุษจีน Credit: Supplied/Anna Laun

เมื่อถึงวันปีใหม่ของคนเชื้อสายจีน นอกจากจะมีคำอวยพรที่เราคุ้นหูอย่าง ซินเจียยู่อี่ ซินนี้ฮวดไช้ แล้ว การเชิดสิงโตก็เป็นสัญลักษณ์สำคัญอย่างหนึ่งในวันตรุษจีน แต่ทำไมต้องมีการเชิดสิงโตวันปีใหม่จีน? เอสบีเอสไทยมีรายงานเรื่องนี้ เนื่องในวันตรุษจีน ปีงูเล็ก 2025


กด ▶ ฟังพอดคาสต์ด้านบน

คุณ แอนนา ลวน เป็นคนไทยเชื้อสายจีนในนครบริสเบน เธอเล่ารายละเอียดของกิจกรรมวันตรุษจีน (แบบแต้จิ๋ว) ไม่ว่าจะเป็นการเตรียมบ้านเรือนให้สะอาด ทำกับข้าว ขนม และการแจกอั่งเปาว่า

“ตัวเองมีเชื้อสายจีนเป็นจีนแต้จิ๋วปู่กับย่ามาจากจีน ในประเพณีของจีนแต้จิ๋ว ก่อนตรุษจีนเราก็ต้องทําความสะอาดบ้านให้สะอาดมีการทําขนมหวานอย่างขนมหวานให้กันซึ่งกันและกัน ทุกคนจะต้องแต่งตัวแบบมีเสื้อผ้าใหม่จัดผมใหม่เพื่อมีไวป์ดีๆ ที่จะต้อนรับตรุษจีน”

“เวลาตรุษจีนเราก็จะเอาผลไม้เอาของหวานไปเยี่ยมญาติผู้ใหญ่ ส่ญาติผู้ใหญ่จะแจก อั่งเปาซึ่งมีมีเงินให้เด็กหรือว่าผู้ใหญ่โตกว่าเราก็อาจจะมีอั่งเปาให้เรา”

วันตรุษจีนมีอีกชื่อหนึ่งคือ "เทศกาลฤดูใบไม้ผลิ" เนื่องจากเป็นการเฉลิมฉลองการสิ้นสุดฤดูหนาวและการเริ่มต้นของฤดูใบไม้ผลิ

ผู้คนจะนิยมสักการะเทพเจ้าและบรรพบุรุษเพื่อขอพรให้พืชผลทางการเกษตรเจริญงอกงาม เมื่อมีการฉลองวันปีใหม่อาหารก็เป็นส่วนสำคัญที่คนเชื้อสายจีนต้องตระเตรียมทำกันก่อนปีใหม่เพื่อไหว้ เทพเจ้า บรรพบุรุษ และเฉลิมฉลองกันในครอบครัว

อาหารวันตรุษจีน

คุณแอนนาเล่าว่าที่บ้านของเธอมีการทำอาหารมากมายและมีอาหารพิเศษที่ทำเฉพาะในช่วงตรุษจีนด้วย

“แม่จะทําอั่งก้วย อิ๋วก้วย เป็นอาหารที่แม่พี่ลงมือทําเองเลย ทําแป้งเองจะมีไส้ไส้คาวกับไส้หวาน ไส้หวานก็มีลูกบัวไส้คาวบางทีก็มีกุยช่ายแล้วก่อนตรุษจีนญาติๆ ลูกๆ ก็จะมานั่งมานั่งปั้นแป้งด้วยกันแล้วก็ห่อแล้วก็นึ่งแล้วก็ทอด”

แต่เมื่อคุณแอนนาย้ายมาอยู่ที่นครบริสเบนกับคุณแม่ก็ห่างหายการฉลองตรุษจีนไป จนกระทั่งได้มาแต่งงานกับสามี ซึ่งเป็นคนเวียดนามเชื้อสายจีน คุณแอนนาจึงได้กลับมาฉลองตรุษจีนอีกครั้ง ศึ่งเธอเล่าว่าการฉลองตรุษจีนแบบชาวเสียดนามเชื้อสายจีนมีความคล้ายคลึงกับที่เธอเคยฉลองที่บ้านที่เมืองไทย

“ตอนพี่แต่งงานกับสามี เป็นคนจีนเวียดนามก็เริ่มกลับมามีแบบไหว้ผู้ใหญ่ไปไหว้พระที่วัดตอนเที่ยงคืน ก่อนตรุษจีนเนี่ยต้องทําความสะอาดบ้านอะไรให้เรียบร้อย ญาติทางครอบครัวสามีพี่ส่วนใหญ่เค้าจะมีร้านอาหาร ทุกคนก็เอาส่วนผสมแต่ละอย่างของขนมมาที่บ้านของแม่สามี อย่างบางคนเอาไข่มาบางคนเอาแป้งมา แล้วก็มาทําขนมกัน

“ทําเสร็จไหว้พระแล้วก็ไปไหว้ศาลเจ้าที่บ้านแล้วก็ไหว้วัดบรรพบุรุษ เหมือนกับอยู่ที่ไทย ทุกคนก็ต้องเคารพผู้ใหญ่ เวลามีงานครบรอบวันเกิดของพ่อแม่ สามี มีงานตรุษจีน มีงานไหว้พระจันทร์ เราก็ซื้อของซื้อผลไม้ไปฝากไปเยี่ยม เหมือนกันเลย”

dragon-dance-brisbane 1 group.jpeg
โรงเรียนเชิดสิงโต Brisbane's Premier Lion Dance - Dragon Dance เปิดมาตั้งแต่ปี 1988 Credit: supplied/ Anna Luan

โรงเรียนเชิดสิงโตในนครบริสเบน

นอกจากการแต่งงานจะทำให้คุณแอนนาได้กลับมาเฉลิมฉลองตรุษจีนและทำตามวิถีปฎิบัติแบบวัฒนธรรมประเพณีจีนเหมือนที่เคยทำตอนเด็กอีกครั้ง และยิ่งไปกว่านั้น ครอบครัวของสามียังมีธุรกิจเชิดสิงโตในนครบริสเบนอีกด้วย คุณแอนนาเล่าให้ฟังถึงที่มาที่ไปของโรงเรียนสอนเชิดสิงโตว่า

“จริงๆแล้วโรงเรียนเปิดสอนวิชาป้องกันตัวก็คือกังฟูแบบจีน สามีย้ายมาออสเตรเลียตั้งแต่ปีหนึ่ง 1988 แล้วตัวเขาเองเคยเรียนกังฟูกับเรียนเชิดสิงโตที่เวียดนามมาก่อนตอนที่เขาเป็นเด็กๆ แล้วเขามาย้ายมาอยู่ออสเตรเลียก็คือเป็นความฝันแล้วแรกๆคือเป็นงานอดิเรก”

“เขาลองซื้อหัวสิงโตมาลอง ซื้อกลองมาแล้วเมื่อถึงตรุษจีนหรือใครเปิดร้าน ใครรู้จักก็เรียกไปเปิด เรียกไปเชิดจนกระทั่งบัดนี้ก็คือเหมือนกับเป็นงานฟูลไทม์ เขาชอบแล้วก็ถนัดในเรื่องนี้เพราะเขาเรียนมา ตอนนี้มีงานรัฐบาล มีงาน festival มีงานอะไรเข้ามาเยอะแยะจนเป็นคล้ายๆกับฟูลไทม์ไปเลย”

“ตอนลูกพี่เป็นเด็กก็มีออกไปเชิดสิงโต พี่มีซื้อหัวสิงโตเล็กๆให้แล้วก็ออกไปเรียนกังฟูแต่ละท่าแต่ละท่าแล้วก็เขาจะชอบไปทางตีกลองอะไรอย่างงี้มากกว่าแต่เขาก็รู้เขาทําได้หมด”

lion dance 2.jpg
คนจีนเชื่อว่าการเชิดสิงโตในวันตรุษจีนคือเป็นการปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายออกไปและนำโชคลาภความเจริญรุ่งเรืองกลับมา Credit: Supplied/Anna Luan

กังฟูกับการเชิดสิงโต

การฝึกกังฟูนี่ช่วยในการเชิดสิงโตอย่างไร คุณแอนนาอธิบายว่าเป็นการฝึกฝนความแข็งแรงทั้งร่างกายและจิตใจ และทำให้เข้าถึงศาตร์การเชิดสิงโตได้ดีขึ้น

“การฝึกกังฟูจะช่วยพัฒนาความมั่นใจแล้วก็ช่วยพัฒนาร่างกาย ต้องแข็งแรงเพราะว่าหัวสิงโตเนี่ยมันก็ไม่ใช่เบา บางทีแล้วมีคนมีหางสิงโตมีคนอยู่ข้างหลังบางท่าเนี่ยมันก็ต้องกระโดดขึ้นไปต่อตัวให้มันสูงขึ้นไป"

"กังฟูช่วยพัฒนาความแข็งแกร่งในร่างกายและความมั่นใจที่จับหัวสิงโตและเราต้องถ่ายทอดความรู้สึก ท่าของสิงโตเนี้ยคือคอนโทรลกล้ามเนื้อแล้วก็มือที่จับหัวสิงโตอย่างเงี้ยก็คือต้องสตรอง”

คุณแอนนาเล่าว่าความเชื่อในการเชิดสิงโตในวันตรุษจีนคือเป็นการปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายออกไปและนำโชคลาภความเจริญรุ่งเรืองกลับมา

เชื่อกันว่าเป็นการปัดเป่าสิ่งไม่ดีพลังงานไม่ดีพวกวิญญาณร้ายให้ออกไปแล้วก็เตรียมพร้อมรับความดีโชคลาภความเจริญรุ่งเรืองกลับเข้ามา
คุณ แอนนา ลวน
คุณแอนนา บอกว่าการที่ได้ใช้เวลากับครอบครัว ได้มาฉลองกันพร้อมหน้าพร้อมตาพร้อมกับรับประทาอาหารอร่อยๆ คือไฮไลท์ในการฉลองตรุษจีนของเธอ

“ครอบครัวของเราชอบเรื่องอาหารการกินมาก แล้วก็ไม่ค่อยได้เจอกันเพราะว่าทุกคนทําร้านอาหารหมด ซึ่งทําร้านอาหารที่ออสเตรเลียก็เป็นอะไรที่แบบฮาร์ดเวิร์ค ทุกคนต้องทํางาน ไม่ค่อยได้เจอกันแล้ว (ตรุษจีน)ไฮไลท์ก็คือได้มาเจอกันแล้วก็ได้มาคุยกัน มาทานอาหารอร่อยๆ ร่วมกัน อันเนี่ยคือจะเป็นไฮไลท์ที่สุด”

คุณสามารถติดตามข่าวสารล่าสุดจากออสเตรเลียและทั่วโลกเป็นภาษาไทยจากเอสบีเอส ไทย ได้ที่เว็บไซต์  


บันทึกเว็บไซต์ของเราเก็บไว้ในบุ๊กมาร์ก เพื่อไม่ให้คุณพลาดสถานการณ์ล่าสุด หรือติดตามเราทางเฟซบุ๊กที่ 

Share

Recommended for you