Key Points
- ฉลามเป็นสัตว์นักล่าชั้นยอดที่มีบทบาทสำคัญต่อระบบนิเวศน์วิทยาทางทะเล
- ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ด้านความปลอดภัยชายหาด สามารถลดความเสี่ยงของภัยจากฉลามได้
- การเผชิญหน้ากับฉลามขณะอยู่ในน้ำ อาจเป็นประสบการณ์ที่น่าตกใจกลัว แต่มันจำเป็นอย่างยิ่งที่คุณจะต้องสงบสติอารมณ์และค่อยๆ ถอยออกมา
คลิก ▶ ด้านบนเพื่อฟังเรื่องนี้
ออสเตรเลีย มีแนวชายฝั่งที่งดงาม มีวัฒนธรรมชายหาดที่สนุกสนาน รวมถึงมี สิ่งมีชีวิตทางทะเลที่มีความหลากหลาย อย่างไรก็ตาม มีสิ่งสำคัญที่ต้องระมัดระวังเมื่อไปพักผ่อนที่ชายหาด นั่นคือเรื่องความเสี่ยงที่จะบาดเจ็บจาก สัตว์ทะเลหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็น การถูกแมงกะพรุนต่อย ปลากระเบน รวมถึง ฉลามหลายสายพันธุ์ที่อาศัยอยู่ในน่านน้ำออสเตรเลีย
ระบบนิเวศทางทะเลที่อุดมสมบูรณ์ของออสเตรเลีย เป็นที่อาศัยของฉลามหลากหลายสายพันธุ์ ไม่ว่าจะเป็น ฉลามขาว ฉลามเสือ ฉลามหัวค้อน ฉลามหัวบาตร และฉลามที่อาศัยตามแนวปะการังต่างๆ
สิ่งมีชีวิตเหล่านี้ มีส่วนสำคัญอย่างยิ่งในการรักษาสมดุลของท้องทะเล โดยพวกมัน ทำหน้าที่เป็นนักล่าและเป็นนักกำจัดซากสัตว์ชั้นยอด
การทำความเข้าใจพฤติกรรมของฉลาม และแหล่งที่อยู่อาศัยของพวกมัน ก็สามารถลดความเสี่ยงในการเผชิญหน้ากับฉลาม ในระหว่างเล่นน้ำที่ชายหาดได้
เข้าใจพฤติกรรมของฉลาม
ดร. พอล บุชเชอร์ ซึ่งเป็นหัวหน้านักวิทยาศาสตร์การวิจัย ที่แผนกอุตสาหกรรมพื้นฐานแห่งรัฐนิวเซาธ์เวลส์
งานวิจัยของเขา มุ่งเน้นไปที่การจัดหาข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ สำหรับโครงการลดความเสี่ยง เมื่อพบเจอฉลามในระหว่างเล่นน้ำ ในชายหาดรัฐ NSW เขากล่าว่า
ฉลามมีบทบาทในการรักษาสมดุลของมหาสมุทรและสิ่งแวดล้อมของเรา มันช่วยรักษาสมดุลของระบบนิเวศทางทะเล ซึ่งมีความสำคัญต่อการรักษาสิ่งแวดล้อมโดยรวมของโลกดร. พอล บุตเชอร์
พบฉลามจากการตรวจจับฉลามของ Surf Life Saving – Image: Surf Life Saving Australia.
ในรัฐนิวเซาท์เวลส์นั้น ดร.บุตเชอร์กล่าวว่า เราจะสามารถพบเห็น ฉลามขาวได้บ่อยครั้ง โดยเฉพาะ ตามแนวชายฝั่ง ระหว่างเดือนพฤษภาคมถึงพฤศจิกายนของทุกปี ส่วน ฉลามหัวบาตร จะพบเห็นได้ตั้งแต่เดือนตุลาคมถึงเดือนพฤษภาคม หรือ ฉลามเสือที่สามารถพบได้ตลอดทั้งปี
ดร.บุตเชอร์ อธิบายเกี่ยวกับการพบเจอฉลามในรัฐนิวเซาท์เวลส์ว่า
“ในรัฐนิวเซาท์เวลส์ ไม่มีการประกาศอย่างเป็นทางการว่า ฤดูไหนเป็นฤดูฉลาม เพราะฉลามอาศัยอยู่ในน่านน้ำของรัฐนิวเซาท์เวลส์ตลอดทั้งปี ยกตัวอย่างเช่น จะคาดเดาได้ยากว่าฉลามขาวจะปรากฏตัว เมื่อใด เพราะเราพบเห็นพวกมันได้ในอุณหภูมิผิวน้ำทะเลที่หลากหลาย เราจะเจอฉลามหัวบาตร เมื่ออุณหภูมิของน้ำสูงกว่า 20 องศา ส่วน ฉลามขาว มักจะปรากฏให้เห็นภายในรัศมี 1 กิโลเมตรจากชายฝั่งของเรา ในตอนกลางวันตั้งแต่เวลาประมาณ 11.00 น. ในขณะที่ฉลามหัวบาตรมักจะปรากฏให้เห็นตลอดช่วงบ่ายตั้งแต่เที่ยงวันและตลอดทั้งคืน เป็นต้น ”
ดร.บุตเชอร์ แนะนำว่า มีหลักเกณฑ์ด้านความปลอดภัยชายหาดที่สำคัญบางประการ ที่เราสามารถปฏิบัติตามได้ เพื่อลดความเสี่ยงถ้าเราเจอกับฉลาม
หนึ่งในข้อปฏิบัติเรื่องความปลอดภัยชายหาดที่ง่ายที่สุดคือเล่นน้ำในชายหาดที่มียามชายฝั่งในบริเวณระหว่างธง คุณควรขึ้นจากน้ำทันทีเมื่อได้ยินสัญญาณเตือนหรือพบเห็นฉลาม หลีกเลี่ยงการเล่นเซิร์ฟคนเดียวดร. พอล บุชเชอร์
ดร. พอล บุชเชอร์ – Image: New South Wales Department of Primary Industries.
การเล่นน้ำที่ชายหาดอย่างปลอดภัย
นักนิเวศวิทยาด้านผลกระทบและนักวิจัยด้านความปลอดภัยชายหาด ดร. เจซ ลอวส์ เห็นด้วยกับคำแนะนำดังกล่าว ดร. ลอวส์ เป็นนักวิจัยด้าน ปฏิสัมพันธ์ของมนุษย์และสิ่งแวดล้อม และยังเป็นผู้นำทีมวิจัยที่ ด้วย ดร. เจซ ลอวส์ แนะนำว่า
คำแนะนำเกี่ยวกับความปลอดภัยที่ดีที่สุดเพื่อลดความเสี่ยงที่จะถูกฉลามกัด คือ ควรหลีกเลี่ยงการว่ายน้ำหลังพลบค่ำ ตอนกลางคืน หรือก่อนรุ่งสาง และไม่ควรว่ายน้ำตามลำพังดร. เจซ ลอวส์
ในขณะที่ ดร. Paul Butcher กล่าวว่า สิ่งสำคัญคือต้องจำไว้อีกประการหนึ่งคือ การโจมตีของฉลามนั้นเป็นเรื่องที่ค่อนข้างเกิดขึ้นได้ยากมาก อย่างไรก็ตามเรา ควรเตรียมพร้อมและรู้วิธีรับมือ
เจ้าหน้าที่ช่วยเหลือผู้ประสบภัยทางน้ำ และยามลาดตระเวนชายฝั่ง – Image: Surf Life Saving Australia.
นอกจากนี้ ยังมีสิ่งที่คุณควรทำก่อนลงเล่นน้ำ เพื่อช่วยลดความเสี่ยงที่จะเกิดเหตุการณ์ปะทะกับฉลาม
ดร.บุตเชอร์ อธิบายว่า
"การลดความเสี่ยงที่จะเจอฉลามส่วนบุคคลอีกประการหนึ่งคือ การใช้เครื่องป้องกันฉลาม แต่จากการทดสอบผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่มีจำหน่ายในท้องตลาดในยืนยันว่าไม่มีผลิตภัณฑ์ใดที่มีประสิทธิภาพ 100% "
ออสเตรเลียโชคดีที่มีเครือข่ายขององค์กรช่วยเหลือผู้ประสบภัยทางน้ำที่มี เจ้าหน้าที่ช่วยเหลือผู้ประสบภัยทางน้ำ และยามลาดตระเวนชายฝั่ง แบบบูรณาการระดับประเทศ ที่คอยปกป้องผู้ที่มาเที่ยวชายหาด ซึ่งหมายความว่าสถานที่ว่ายน้ำที่ปลอดภัยที่สุด จะอยู่ระหว่างธงสีแดงและสีเหลือง และสถานที่ที่ปลอดภัยที่สุดในการโต้คลื่นคือสถานที่ ที่มีการตรวจตราจากยามชายฝั่ง
ดร. เจส ลอวส์ ขยายความในประเด็นนี้ว่า
“เรามีเจ้าหน้าที่ช่วยเหลือผู้ประสบภัยทางน้ำ และยามลาดตระเวนชายฝั่ง มืออาชีพ ที่ได้รับการฝึกฝนมาอย่างดีเพื่อให้ผู้ที่มาชายหาดและใครก็ตามที่อยู่ในน้ำปลอดภัย ซึ่งรวมถึงการเฝ้าระวังฉลามด้วยกล้องส่องทางไกลจากชายหาด และบางคนอาจใช้เทคนิคการเฝ้าระวังเฉพาะทาง เช่น โดรนหรือเฮลิคอปเตอร์ เมื่อพบฉลาม เจ้าหน้าจะส่งสัญญาณไซเรนเตือน หรือสั่นกระดิ่ง พร้อมชูธงสีแดงขาวและ ขอให้คุณขึ้นจากน้ำทันที"
นักนิเวศวิทยาด้านผลกระทบและนักวิจัยด้านความปลอดภัยชายหาด ดร. เจซ ลอวส์ จาก Surf Life Saving Australia – Image: Surf Life Saving Australia.
การวิจัยและการอนุรักษ์ทางทะเล
แต่ละรัฐของออสเตรเลียมีกลยุทธ์ที่หลากหลายในการลดเหตุการณ์เผชิญกับฉลาม ซึ่งอาจมีโปรแกรมการติดตามฉลาม หรือ การการติดตั้งสายกั้นฉลาม และอวนจับฉลาม ไปจนถึงการใช้โดรนและเฮลิคอปเตอร์ในการเฝ้าระวังทางอากาศ
ดร.บุตเชอร์ ชี้ว่า โครงการติดตามฉลามของรัฐบาลนิวเซาท์เวลส์ คาดว่าจะเป็นโครงการใหญ่ที่สุดในโลก. การติดตามฉลามอาจทำให้ผู้ที่มาเที่ยวชายหาด สามารถรับการแจ้งเตือนแบบเรียลไทม์ หากมีการพบเจอฉลามในบริเวณชายหาด
ดร.บุตเชอร์ อธิบาย กระบวนการการติดตามฉลามว่า
“ฉลามที่ติดรหัส จากบริษัทผู้รับเหมาของ Department of Primary Industries หรือ DPI จะติดตั้งโปรแกรมการติดตามฉลามด้วยด้วยเสียงและการระบุอัตลักษณ์ของฉลาม ฉลามที่ติดตามด้วยเสียงทั้งหมดจะสามารถตรวจพบได้บนเครือข่ายของสถานีดังฟังปลาฉลามแบบเรียลไทม์จากสถานี 37 แห่ง ในชายฝั่งทั่วรัฐนิวส์เซาท์เวลส์ และเมื่อพบฉลามว่ายน้ำภายในระยะ 500 เมตร สถานีดักฟังฉลามเหล่านี้จะส่งการแจ้งเตือน ไปยังแอปทันที ซึ่งผู้ที่มาพักผ่อนที่ชายหาดสามารถดาวน์โหลดแอป และตั้งค่าให้รับการแจ้งเตือนการติดตามปลาฉลามในเวลาและสถานที่นั้นๆ ได้”
ดังนั้นจงตื่นตัว แต่อย่าตื่นตระหนก และต้องเข้าใจในพฤติกรรมสัตว์นักล่าชนิดนี้ ดร. บุตเชอร์ กล่าวว่าการอนุรักษ์ปลาฉลามก็มีความสำคัญเช่นกัน เนื่องจากฉลามไม่เพียงแต่เป็นส่วนสำคัญของระบบนิเวศทางทะเลเท่านั้น แต่พวกมันยังเป็นส่วนหนึ่งของอารยธรรมของมนุษยชาติเช่นกัน
ดร. พอล บุตเชอร์ สรุปในประเด็นบทบาทของฉลามต่อวัฒนธรรมว่า
“ฉลามได้ครอบครองจินตนาการของผู้คนทั่วโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งชาวพื้นเมืองดั้งเดิมมาเป็นเวลาหลายพันปี ซึ่งนำไปสู่การอ้างอิงทางวัฒนธรรมที่หลากหลาย ทั้งเรื่องเล่าและศิลปะของชนพื้นเมือง ตลอดจนวรรณกรรม ภาพยนตร์ และศิลปะสมัยใหม่ ซึ่งความสนใจในวัฒนธรรมนี้มีส่วนช่วยเพิ่มความตระหนักและความสนใจ ในการอนุรักษ์ทางทะเล ซึ่งเป็นสิ่งที่สำคัญเช่นกัน”
ข้อแนะนำสำคัญเมื่อไปเล่นน้ำที่ชายหาดในออสเตรเลีย:
- ว่ายน้ำในพื้นที่ระหว่างธงสีแดงและสีเหลือง
- จับตามอง ระวังเด็กเมื่อเล่นน้ำตลอดเวลา
- ขึ้นจากน้ำ หากมีบาดแผลหรือเลือดออก
- ทางที่ปลอดภัยที่สุดคือ ว่ายน้ำ โต้คลื่นในบริเวณที่มีคน
- อย่าดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- สอบถามข้อมูลจากเจ้าหน้าที่ช่วยเหลือผู้ประสบภัยทางน้ำ และยังมียามลาดตระเวนชายฝั่ง
- หลีกเลี่ยงพื้นที่ที่มีปลาที่เป็นเหยื่อหรือนกโฉบหาปลาจำนวนมาก
- ที่ไหนมีปลาโลมาไม่ได้หมายความว่าจะไม่มีฉลาม ปกติแล้วปลาทั้งสองพันธุ์นี้จะล่าเหยื่อประเภทเดียวกัน
- อาจใช้เครื่องป้องกันฉลาม
- รู้จักสภาพร่างกายและข้อจำกัดของตนเอง
- ติดต่อสมาคม ใกล้บ้านเพื่อสมัครเป็นอาสาสมัคร
- หาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ หรือ ดาวน์โหลดแอป
คุณสามารถติดตามข่าวสารล่าสุดจากออสเตรเลียและทั่วโลกเป็นภาษาไทยจากเอสบีเอส ไทย ได้ที่เว็บไซต์
บันทึกเว็บไซต์ของเราเก็บไว้ในบุ๊กมาร์ก เพื่อไม่ให้คุณพลาดสถานการณ์ล่าสุด หรือติดตามเราทางเฟซบุ๊กที่
