ຊາວອອສເຕຣເລັຍເປັນຫ່ວງ ກ່ຽວກັບສະພາບອາກາດ.
ໄດ້ເກີດລົມພະຍຸຮ້າຍແຮງ ໃນອອສເຕຣເລັຍ ສອງສາມອາທິດຜ່ານມານີ້.
ນ້ຳຖ້ວມ ທີ່ມີຫລາຍຂຶ້ນເລື້ອຍໆ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ຊາວອອສເຕຣເລັຍ ເປັນຫ່ວງ ກ່ຽວກັບອະນາຄົດ ຂອງສະພາບອາກາດ ທີ່ຮຸນແຮງສໍາລັບປະເທດ.
Adriana Wainstok ລາຍງານ.
ມັນເປັນທ້າຍອາທິດທີ່ຮ້າຍແຮງ, ໂດຍບໍຣິການຣົດໄຟ ຕົກຢູ່ໃນຄວາມວຸ້ນວາຍ, ຣົດຖືກປະຖິ້ມ ແລະຜູ້ຄົນໄດ້ແລ່ນໄປຫາບ່ອນຫລົບພັຍ ໃນ ຂນະ ທີ່ຫ້າຣັດ ຖືກທໍາລາຍດ້ວຍພາຍຸຝົນ ແລະນ້ຳຖ້ວມ.
Dr Kimberley Reid ເປັນນັກຄົ້ນຄວ້າ ຫລັງຈາກປະຣິນຍາເອກ ທີ່ມະຫາວິທະຍາໄລ Melbourne.
ນາງເວົ້າວ່າ ພາຍຸຝົນໄດ້ເກີດຂຶ້ນໃນ New South Wales, Queensland, Victoria, Tasmania, South Australia ແລະ Australian Capital Territory.
“ພາກຕາເວັນອອກ ຂອງອອສເຕຣເລັຍ ໄດ້ຖືກກະທົບດ້ວຍສິ່ງທີ່ເຮົາເອີ້ນວ່າ ແມ່ນ້ຳໃນບັນຍາກາດ (Atmospheric River), ຊຶ່ງຄືກັນກັບສາຍຂອງອາຍນ້ຳ ໃນທ້ອງຟ້າ ທີ່ຍາວຢຽດຈາກເມືອງ Cairns ໄປຫາຝັ່ງທະເລທາງໃຕ້ຂອງ Victoria. ແລະເຮົາມີລະບົບຄວາມກົດດັນອາກາດຕ່ຳ ໃນກາງທະວີບ ທີ່ຊ່ວຍດຶງດູດອາກາດຮ້ອນ ແລະຊຸ່ມ ໄປທາງໃຕ້. ນອກເຫນືອໄປຈາກນັ້ນ, ໃນເຂດຮ້ອນ ເຮົາມີສິ່ງທີ່ນັກວິທະຍາສາດເອີ້ນວ່າ (Madden-Julian Oscillation) ແຕ່ເວົ້າງ່າຍໆ, ນັ້ນເປັນກິດຈະກັມຂອງລົມພະຍຸ ທີ່ເຄື່ອນຈາກມະຫາສມຸດອິນເດັຍ ໄປຫາມະຫາສມຸດປາຊີຟິກ, ແລະສາມາດ ຊ່ອຍກໍ່ໃຫ້ເກີດເຫດການ ສະພາບອາກາດເຫລົ່ານີ້ໄດ້."
Queensland ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບໜັກທີ່ສຸດ ຈາກສະພາບອາກາດ ທີ່ຮຸນແຮງ, ໂດຍບາງສ່ວນຂອງ Gold Coast ຖືກນ້ຳຖ້ວມ ຫລາຍກວ່າ 200ມິລລິແມັດ ພາຍໃນ24ຊົ່ວໂມງ.
Sydney ໄດ້ບັນທຶກຫລາຍກວ່າ 25 ມິລລິແມັດ ໃນຫນຶ່ງຊົ່ວໂມງ. ໃນຂນະທີ່ Canberra ແລະ Hobart ໄດ້ບັນທຶກ ປະມານ 10 ມິລລິແມັດ ພາຍໃນຫນຶ່ງຊົ່ວໂມງ.
ມີການໂທຣະສັບ ຂໍຄວາມຊ່ອຍເຫຼືອຈາກ SES ຫລາຍກວ່າ 900 ເທື່ອນັບແຕ່ຕົ້ນອາທິດ, ສ່ວນຫລາຍແລ້ວ ແມ່ນກ່ຽວກັບຕົ້ນໄມ້ໂຄ່ນລົ້ມ, ຫລັງຄາຮົ່ວ ແລະຂໍຖົງດິນຊາຍ.
Angus Hines ຈາກສຳນັກງານອຸຕຸນິຍົມ ຂອງອອສເຕຣເລັຍກ່າວວ່າ ມີປາກົດການສະເພາະ ທີ່ຂັບເຄື່ອນລະບົບອາກາດຮຸນແຮງ ໃນປະຈຸບັນ.
"ໂດຍທົ່ວໄປ, ການເຊື່ອມໂຍງກໍຄື ໃນມື້ທີ່ອົບອຸ່ນຫລາຍມື້ ທົ່ວພາກໃຕ້ແລະພາກຕາເວັນອອກ ຂອງອອສເຕຣເລັຍໃນຂນະນີ້, ເມື່ອເຮົາມີອຸນຫະພູມທີ່ອົບອຸ່ນເຫລົ່ານີ້, ສິ່ງທີ່ເຮັດຄື ມັນຈະສົ່ງເສີມການລະເຫີຍຈາກມະຫາສມຸດ. ສະນັ້ນ, ເຮົາຈຶ່ງໄດ້ຮັບການລະເຫີຍຈາກມະຫາສມຸດທົ່ວອອສເຕຣເລັຍ ແລະເຮັດໃຫ້ມີຄວາມຊຸ່ມຫລາຍຂຶ້ນ ໃນຊັ້ນບັນຍາກາດ ໃນຮູບຂອງນ້ຳ. ໃນຊັ້ນບັນຍາກາດ ອາຍນ້ຳຈະເປັນໃນຮູບແກັສ. ສະນັ້ນ, ເມື່ອອາກາດຮ້ອນເປັນເວລາດົນນານ, ທ່ານຈະມີສະພາບຊຸ່ມຫລາຍກວ່າ ຢ່າງຫນ້ອຍກໍໃກ້ຝັ່ງທະເລຂອງ, ໃກ້ມະຫາສມຸດ ທັງສອງຟາກຂອງປະເທດ. ແລະນັ້ນຫມາຍຄວາມວ່າ ພວກເຮົາມີສະພາບການທີ່ເໝາະສົມ ແລະເມື່ອຝົນເລີ່ມຕົກ, ມັນກໍຈະຕົກຢ່າງແຮງຫຼາຍ"
ສໍາລັບ Dr Reid, ເຖິງແມ່ນວ່າ ສະພາບການນີ້ ຟັງເປັນຫນ້າຢ້ານກົວ, ແຕ່ຝົນຕົກແຮງ ບໍ່ໄດ້ເປັນເລື່ອງແປກປລາດ, ໂດຍສະເພາະ ໃນລະດູຮ້ອນ.
"ສິ່ງທີ່ຫນ້າສັງເກດ ແມ່ນມະຫາສມຸດຢູ່ຮອບອອສເຕຣເລັຍ ຂ້ອນຂ້າງອົບອຸ່ນ. ຍົກຕົວຢ່າງ, ຢູ່ພາກຕາເວັນຕົກສ່ຽງເຫນືອ ຂອງອອສເຕຣເລັຍ, ມະຫາສມຸດກໍອົບອຸ່ນ ແລະນີ້ ຄືສິ່ງທີ່ເຮົາເອີ້ນວ່າ Negative Indian Oceandipole. ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ມັນຍັງບໍ່ໄດ້ຖືກປະກາດເປັນທາງການເທື່ອ, ແຕ່ມັນໃກ້ຈະຖືກປະກາດແລ້ວ. ແລະນັ້ນກໍຄືກັນກັບ La Nina ໃນມະຫາສມຸດອິນເດັຍ. ແລະນ້ຳໃນມະຫາສມຸດທີ່ອົບອຸ່ນນີ້ ສາມາດຊ່ອຍຊຸກຍູ້ອາກາດທີ່ຊຸ່ມ ຈາກເຂດຮ້ອນ ລົງໄປທາງໃຕ້ ໄປຫາເມືອງ Sydneyແລະ Melbourne. ສະນັ້ນ, ພວກເຮົາຈຶ່ງຄົງຈະເຫັນເດືອນທັນວາ ທີ່ມີຝົນຕົກຫຼາຍ."
ນາງເວົ້າວ່າ ມັນເປັນສິ່ງຍາກ ທີ່ຈະຄາດການເຫດການຝົນຕົກໜັກ.
"ບໍ່ຄືກັບອຸນຫະພູມ, ຝົນທີ່ຕົກແຮງ ມີຄວາມແຕກຕ່າງຫລາຍ. ມັນປ່ຽນຈາກແຫ້ງຫຼາຍ ໄປຫາປຽກຫຼາຍ. ແລະສິ່ງນີ້ ຫມາຍຄວາມວ່າ ມັນຍາກຫລາຍ ທີ່ຈະລະບຸແນວໂນ້ມໃນຂໍ້ມູນ. ແຕ່ສິ່ງທີ່ເຮົາຮູ້ກໍຄືວ່າ ຝົນຕົກ ແມ່ນເກີດຈາກສ່ວນປະກອບສໍາຄັນສອງຢ່າງ: ສິ່ງທີ່ເຮົາເອີ້ນວ່າ Thermodynamics, ຖ້າຈະເວົ້າອີກຢ່າງນຶ່ງກໍຄື, ອາກາດອົບ ແລະຊຸ່ມຫຼືບໍ່? ແລະການປ່ຽນແປງ, ນັ້ນຄືສິ່ງຕ່າງໆ ເຊັ່ນລະບົບຄວາມກົດດັນອາກາດຕ່ຳ ແລະເຢັນ. ແລະສິ່ງທີ່ທ່ານຕ້ອງການ ແມ່ນຄວາມຊຸ່ມໃນອາກາດ ບວກກັບລະບົບສະພາບອາກາດ, ເຊັ່ນລະບົບຄວາມກົດດັນອາກາດຕ່ຳ, ເພື່ອກໍ່ໃຫ້ເກີດນ້ຳຖ້ວມຢ່າງຫນັກ. ສະນັ້ນ, ນັກວິທະຍາສາດ ຈຶ່ງຫມັ້ນໃຈວ່າ ແມ່ນໃນແງ່ມຸມຂອງການປ່ຽນແປງຂອງຄວາມຮ້ອນ (Thermodynamic). ສະນັ້ນ, ໃນຊັ້ນບັນຍາກາດທີ່ອົບອຸ່ນ ແລະຊຸ່ມ ມີແນວໂນ້ມທີ່ຈະເພີ່ມຂຶ້ນ, ແຕ່ສິ່ງທີ່ເຮົາບໍ່ຫມັ້ນໃຈ ແມ່ນການປ່ຽນແປງ. ສະນັ້ນ, ລະບົບອາກາດຈະໄປໃສແທ້."
ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ໃນຂນະທີ່ Dr Reid ກ່າວວ່າ ເຖິງແມ່ນວ່າ ອາກາດປຽກຊຸ່ມ ຈະບໍ່ແມ່ນເລື່ອງ ທີ່ບໍ່ເຄີຍໄດ້ຍິນມາກ່ອນ ໃນອອສເຕຣເລັຍ-ແຕ່ມັນຍັງເປັນສິ່ງສໍາຄັນ ທີ່ຈະຕຽມພ້ອມ.
"ເຖິງແມ່ນວ່າ ພວກເຮົາໄດ້ເຫັນຝົນຕົກແຮງຫລາຍ ໃນສອງສາມປີທີ່ຜ່ານມາ, ແຕ່ພວກເຮົາກໍຮູ້ວ່າ ອອສເຕຣເລັຍ ກໍສາມາດແຫ້ງແລ້ງໄດ້ຄືກັນ. ສະນັ້ນ, ເຮົາຕ້ອງໃຫ້ແນ່ໃຈວ່າ ເຮົາຕຽມພ້ອມສໍາລັບທັງສອງດ້ານ ບໍ່ວ່າຈະແມ່ນຄວາມແຫ້ງແລ້ງ ຫຼືຄວາມປຽກຫລາຍ. ໂດຍສະເພາະ ສໍາລັບພາກຕາເວັນອອກ ຂອງອອສເຕຣເລັຍ. ສໍາລັບພາກຕາເວັນຕົກຂອງອອສເຕຣເລັຍ, ພວກເຮົາກໍາລັງເຫັນຄວາມແຫ້ງແລ້ງຫລາຍກວ່າເກົ່າ ແລະສະນັ້ນ ເຂົາເຈົ້າອາດຢາກເນັ້ນຫນັກ ເຖິງການຕຽມພ້ອມ ສໍາລັບຄວາມແຫ້ງແລ້ງ ແລະໄຟໄຫມ້ປ່າຫລາຍຂຶ້ນ."
ການປ່ຽນແປງ ສະພາບພູມອາກາດ ເປັນປັດຈັຍສໍາຄັນ ໃນທັງຫມົດນີ້.
Angus Hines ກ່າວ.
"ນັ້ນແມ່ນນຶ່ງ ຂອງຄວາມເປັນຫວ່ງ ທີ່ສໍາຄັນກ່ຽວກັບສະພາບອາກາດ ດ້ວຍສະພາບອາກາດທີ່ອົບອຸ່ນໃນເວລານີ້, ມັນຫມາຍຄວາມວ່າ ມີຄວາມຊຸ່ມຫລາຍຢູ່ທົ່ວໄປ. ສະນັ້ນ, ເມື່ອເຮົາມີຝົນຕົກຫນັກ, ເມື່ອເຮົາມີສະພາບການອາກາດທີ່ຮຸນແຮງ, ມັນຈະຫນັກຫລາຍຂຶ້ນ ໃນສະພາບອາກາດທີ່ອົບອຸ່ນກວ່າ. ຄວາມຮຸນແຮງກໍ ຍິ່ງຈະຮຸນແຮງຫລາຍກວ່າເກົ່າ. ນັ້ນຄືແນວໂນ້ມ ໃນສອງສາມສັດຕະວັດທີ່ຜ່ານມາ. ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ອອສເຕຣເລັຍ ມີຄວາມອົບອຸ່ນຂຶ້ນ ປະມານຫນຶ່ງອົງສາເຄິ່ງ ນັບແຕ່ປີ 1900 ຫລືປະມານນັ້ນ. ແລະອຸນຫະພູມທີ່ສູງຂຶ້ນນັ້ນ ກໍມີສ່ວນໃນການສົ່ງຜົນສະທ້ອນ ຂອງການທີ່ຝົນຕົກຫລາຍດ້ວຍ."
ນັ້ນແມ່ນເຫດຜົນ ທີ່ສະພາບອາກາດທີ່ຮຸນແຮງແບບນີ້ ຈຶ່ງບໍ່ໄດ້ມີສະເພາະ ແຕ່ຢູ່ໃນອອສເຕຣເລັຍເທົ່ານັ້ນ.
ພະຍຸຝົນໃຫຍ່ ກໍໄດ້ເກີດຂຶ້ນໃນ Spain, Chile, Brazil, Dubai ແລະປະເທດອື່ນໆ ໃນພຽງແຕ່ປີນີ້ເທົ່ານັ້ນ-ແລະໃນຊ່ວງເວລາ ທີ່ຫລາຍປະເທດ ບໍ່ພໍໃຈກັບມະຕິຂອງກອງປະຊຸມສະຫະປະຊາຊາດ ເລື່ອງການປ່ຽນແປງສະພາບພູມອາກາດ ໃນເດືອນພະຈິກ.
ແຕ່ຕາມທີ່ Pauline Antoine-Prospere ເລຂາສະພາຂອງ Saint Lucia ຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ ພາວະສຸກເສີນດ້ານສະພາບອາກາດ ກໍາລັງເພີ່ມຂຶ້ນ ແລະຮຽກຮ້ອງ ໃຫ້ມີການແກ້ໄຂຢ່າງຮີບດ່ວນ.
“ຜົນກະທົບຕໍ່ເສດຖະກິດ, ຜູ້ຄົນ ແລະລະບົບນິເວດຂອງເຮົາ ຢ່າງຮ້າຍແຮງ. ຜົນປໂຍດຂອງການພັດທະນາຂອງເຮົາຖືກທໍາລາຍ, ໂຄງສ້າງພື້ນຖານຂອງປະເທດ, ທີ່ຖືກສ້າງຂຶ້ນດ້ວຍເງິນກູ້ຢືມ ຈາກຫລາຍຝ່າຍ, ກໍຖືກທໍາລາຍ ກ່ອນຈະຈ່າຍຫນີ້ໝົດ, ແລະເຮົາຕ້ອງສ້າງໃຫມ່ ຈາກການເລີ້ມຕົ້ນ. ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຂອງພັຍພິບັດເຫຼົ່ານີ້ ກໍາລັງເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງທະວີຄູນ ພ້ອມກັບພາວະໂລກຮ້ອນ ທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນເລື້ອຍໆ."
ເນື້ອເລື່ອງໂດຍ ຂ່າວ SBS News,
ຈັດທຳໂດຍ ສັກ ພູມີຣັຕນ໌ ວິທຍຸ SBS ພາກ ພາສາລາວ.
ທ່ານສາມາດຕິດຕາມຂ່າວສານຫຼ້າສຸດ ຈາກ ອອສເຕຣເລັຍ ແລະທົ່ວໂລກ ເປັນພາສາລາວຈາກ ເອສບີເອສ ລາວ ໄດ້ທີ່ເວັບໄຊ້ຕ໌
