Hệ thống lương hưu của Úc phức tạp, loằng ngoằng, khiến nhiều người về hưu phải sống với ngân sách thấp hơn mức cần thiết.
Đây là những phát hiện chính của một báo cáo mới của Viện Grattan được công bố hôm thứ Hai, 20 tháng 1.
Joey Maloney là một trong những tác giả.
"Về cơ bản, hệ thống lương hưu có vấn đề, trong khi chúng ta làm việc, có nhiều quyết định lớn cho mình, chúng ta bị ép vào hệ thống, chúng ta bị buộc phải đóng góp 11,5 % phần trăm tiền lương của mình, hầu hết chúng ta đều đều bị lùa vào một quỹ và chiến lược đầu tư mặc định, thay vì có được sự lựa chọn, nhưng sau đó khi chúng ta nghỉ hưu, hệ thống đó đẩy chúng ta trôi dạt."
Nghiên cứu của Viện Grattan cho thấy 80% người Úc nói rằng hệ thống lương hưu quá phức tạp và 60% cho rằng nghỉ hưu sẽ gây căng thẳng về mặt tài chính.
Theo ông Maloney, những người đã nghỉ hưu nhận được quá ít hướng dẫn.
"Khi nghỉ hưu, chúng ta được thảy cho một đống tiền và chúng ta phải tính toán để chi tiêu trong suốt thời gian còn lại của mình, không biết mình sẽ sống được bao lâu hoặc lợi nhuận đầu tư của mình sẽ ra sao."
Giám đốc điều hành của National Seniors Australia, Chris Grice cho biết những câu hỏi về lương hưu là chủ đề thảo luận hàng ngày của những người lớn tuổi, những người thường gặp khó khăn với hệ thống hiện tại.
"Cho dù bạn là người nghỉ hưu hoàn toàn, người nghỉ hưu một phần, người nghỉ hưu tự túc hay cựu chiến binh, rất khó để có thể có được sự hỗ trợ theo kiểu ngồi xuống nói chuyện trực tiếp. Theo tôi, đó là do hệ thống của chính phủ hầu hết hiện nay là trực tuyến, rất khó để thực sự nhận được hỗ trợ trực tiếp. Và như bạn cũng hình dung, trừ khi bạn có khả năng chi trả tương đối để có thể trò chuyện trực tiếp với một nhà lập kế hoạch tài chính, còn không thì mọi thứ có thể trở nên khá khó khăn."
Một kết quả của sự phức tạp này là người lớn tuổi có xu hướng quản lý tiền của mình một cách thận trọng hơn.
Theo cách làm việc của hệ thống hưu liễm hiện, hơn 80% người nghỉ hưu được hướng dẫn chọn hình thức lương hưu dựa trên tài khoản cá nhân (account-based pensions). Hình thức này yêu cầu người nghỉ hưu chỉ có thể rút được một mức tiền nhất định cho chi tiêu của mình, nhằm tránh nguy cơ sử dụng hết số tiền tiết kiệm trước khi qua đời.
Và một nửa số người sống dựa trên chế độ lương hưu rút tiền hưu trí của họ theo mức tối thiểu theo luật định, điều này dẫn đến việc có tới 65% số tiền hưu không được chi tiêu tính theo tuổi thọ trung bình.
Trên thực tế, nhiều người về hưu trở thành người tiết kiệm ròng - chứng kiến số dư hưu trí của họ tiếp tục tăng trong nhiều thập kỷ sau khi rời khỏi lực lượng lao động, thay vì rút tiền tiết kiệm.
Đó là số tiền họ đã làm việc để kiếm được, số tiền mà họ có thể được hưởng.
Viện Grattan đã đề xuất một cuộc cải tổ chính sách mà họ cho là có thể giúp ích như ông Maloney mói:
"Vì vậy, tiền hưu trí thực sự là yếu tố quan trọng mà chúng ta cần để mọi người tự tin chi tiêu tiền hưu trí của mình khi nghỉ hưu."
Joey Maloney giải thích thêm.
"Về cơ bản, bạn sẽ từ bỏ một phần tiền lương hưu của mình - không phải toàn bộ, chỉ một phần - và đổi lại, bạn sẽ nhận được một khoản tiền cố định ở một mức cụ thể trong suốt quãng đời còn lại. Giờ đây, điều này giúp loại bỏ vấn đề cố gắng tính toán xem bạn cần kiếm tiền trong bao lâu vì thay vào đó, giờ đây bạn có lời hứa sẽ nhận được thu nhập cố định trong suốt quãng đời còn lại của mình miễn là bạn còn sống. Bây giờ, chúng tôi cho rằng việc cung cấp điều đó ở quy mô lớn, về cơ bản là điều cần thiết để đảm bảo rằng mọi người có đủ tự tin để chi tiêu tiền lương hưu của mình khi nghỉ hưu."
Báo cáo của Viện Grattan cho rằng nên thành lập một cơ quan chính phủ độc lập để điều hành chương trình trợ cấp hưu trí, thay vì thị trường tư nhân.
Những người đã nghỉ hưu sẽ được khuyến khích phân bổ 80 phần trăm số dư lương hưu của họ trên 250.000 đô la cho khoản trợ cấp hưu trí này - điều này có thể tăng thu nhập của người đã nghỉ hưu lên tới 25 phần trăm.
Trưởng phòng Chính sách tại Hiệp hội Quỹ hưu trí Úc, James Koval đồng ý rằng annuities - niên kim có một vị trí.
"Annuities hay niên kim là một lựa chọn tốt, nhưng cũng chỉ là một lựa chọn. Tôi nghĩ đó là điều quan trọng cần ghi nhớ. Không có một giải pháp phù hợp với tất cả mọi người, và nó sẽ không nhất thiết là kết quả tốt nhất cho tất cả mọi người. Nhưng nếu nghi ngờ, hãy gọi đến quỹ hưu trí của bạn và tìm hiểu một số thông tin, nhận một số lời khuyên. Đó là cách tốt nhất để lập kế hoạch, vì không ai biết chính xác những gì bạn muốn cho việc nghỉ hưu, ngoại trừ chính bạn hiểu những nhu cầu cá nhân bạn."
Giám đốc điều hành của National Seniors Australia Chris Grice cho biết thông tin cá nhân hóa thực sự là chìa khóa.
Vậy, ông ấy muốn thấy điều gì?
"Tôi đoán, hiện tại thực sự có một phương thức như là hình thức tư vấn hỗn hợp chẳng hạn để có thể áp dụng. Theo tôi, nếu chỉ có lời khuyên đại trà theo kiểu rô-bốt trả lời khi mọi thứ đều trực tuyến thì khá bất cập, vì mỗi người có những thách thức khác nhau tại những thời điểm khác nhau, ngay cả một người tại những thời điểm khác nhau họ cũng có những nhu cầu tài chánh khác nhau. Bạn có thể không cảm thấy thoả đáng khi tìm lời khuyên từ một máy tính trực tuyến. Và khi hoạch định tương lai thì sự tin tưởng là cực kỳ quan trọng."
Viện Grattan đang khuyến nghị chính phủ thiết lập một dịch vụ hướng dẫn miễn phí để giúp mọi người lập kế hoạch thu nhập hưu trí của họ.
Nó cũng sẽ giúp những người nghỉ hưu đủ điều kiện nộp đơn xin tiền già Age Pension.
Điều này sẽ được tài trợ bằng một khoản thuế đánh vào tất cả số dư tài khoản siêu cấp và tốn khoảng 360 triệu đô la trong bốn năm đầu tiên.
Đề xuất cải tổ đáng kể một trong những hệ thống tài chính quan trọng nhất của đất nước ... có thể khiến việc nghỉ hưu trông ít giống công việc khó khăn hơn.
Đồng hành cùng chúng tôi tại và cập nhật tin tức ở Nghe SBS Tiếng Việt trên ứng dụng miễn phí SBS Audio, tải về từ hay
