Öne çıkanlar
- Avustralya Günü, 1788 yılında sömürgeciliğin başlangıcı olan İngiliz bayrağının Sydney’de çekildiği günü temsil eder.
- 26 Ocak, Aborijiniler ve Torres Boğazı Adalılarına büyük acılar yaşatan İngiliz sömürgeciliğinin başlangıç tarihidir.
- Yapılan anketler, Avustralyalıların çoğunluğunun 26 Ocak’ın Avustralya Günü olarak kalmasını istediğini gösteriyor.
Milli bir bayram olan Avustralya Günü, 26 Ocak tarihinde kutlanır. Ancak Yerli Avustralyalılar ve artan sayıda Avustralyalı, bu günün kutlanacak bir gün olmadığına inanır.
Gamilaraay, Kooma, ve Murrawari Kabilesi’nden aktivist ve podcast yapımcısı Boe Spearim için bu gün bir matem günüdür:
“O gün geldiğinde sabah, kendimi cenazedeymiş gibi hissederim. O gün kötü bir şeyler olduğunu biliyorum. Çok kötü bir duygu.”
Avustralya Günü neden 26 Ocak’ta kutlanır?
26 Ocak 1788’de İngilizler Sydney Cove’a bayrak dikerek sömürgeciliği başlattı.
Avustralya Günü ilk kez 26 Ocak 1935’de kutlandı ancak ülke çapında resmi tatil olması 1994’de başladı.
Bu günü bazı Avustralyalılar aile ve dostlarıyla barbekü partisi düzenleyerek, bazıları plaja giderek veya havai fişek gösterilerini izleyerek kutlar. O gün çok sayıda vatandaşlık töreni de düzenlenir.
Öte yandan Aborijin ve Torres Boğazı Adalıları 26 Ocak’ı 1938 yılından bu yana ‘Matem Günü’ olarak protesto ile anar. Artan sayıda Avustralyalı bu günü bir kutlama günü olarak değerlendirmez ve Ulusal Gün olarak başka bir tarihin belirlenmesini talep eder.
Invasion Day Rally in Brisbane, 2024 Source: AAP / JONO SEARLE
Yerliler için neden acı bir gün?
Wollongong Üniversitesi’nde Öğretim Üyesi, Yorta Yorta Kabilesi’nden Dr Summer May Finlay, 26 Ocak’ın Aborijin ve Torres Boğazı Adalılarının çektiği acıların başlangıcı olduğunu söylüyor:
“Irkçılık ve ayrımcılığın başlangıç tarihidir. Atalarımızın 65 bin yıldır üzerinde yaşadığı topraklarda, toplumun haklarının ellerinden alındığı tarihtir.
İngiliz sömürgeciliği Avustralya yerlilerinin çocuklarını ve ellerindekileri her şeyi alarak; katliamlar, bulaşıcı hastalıklarla mahfetti.”
Sömürgecilik sistematik ayrımcılığa, yerlilerin sağlıklarını kaybetmelerine, hapishaneleri doldurmalarına neden oldu ve bu etkiler bugün de sürüyor.
Dr Finlay, Avustralyalıları, ülkenin tarihini öğrenmeleri konusunda uyarıyor:
“Avustralya pek çok bakımdan mükemmel bir ülke. Eminim, bu ülkeyi yeni ülke olarak kabul eden yeni gelen göçmenler, bu fikre katılacaktır. Ama aynı zamanda bu ülkenin tarihinde kötü şeyler de olduğu ve bunun tam olarak kabul edilmediği gerçeği de var.”
Tarih kalsın mı, değişsin mi yoksa iptal mi edilsin?
Yapılan anketler, . Ama öte yandan, bu ulusal günün tarihinin değiştirilmesini isteyenlerin sayısı da her geçen yıl artıyor.
Yerlilerin bazıları tarihin değiştirilmesini istiyor, bazıları ise; olanların kabul edilmesinin, tarihin değiştirilmesinden daha önemli olduğuna inanıyor. Boe Spearim gibi diğer bazıları ise, Avustralya Günü’nün tamamen ortadan kaldırılmasından yana.
Spearim, “Avustralya Günü’nün ortadan kalkması, Avustralya’ya yerleşimin barış içinde gerçekleştiği yönündeki sömürgeci anlayış ortadan kalkması; veya inkar edilen Aborijinlerin yaşadıklarının kabul edilmesidir. Avustralya Günü ırkçılığın günüdür. Avustralyalılar artık soykırımı kutlamamalıdır,” diyor.
People gather outside Victorian Parliament for the Invasion Day rally, 2024. Source: AAP / Diego Fedele
26 Ocak’ta ne yapmalı?
Yerliler 26 Ocak’ta ülke çapında protesto yürüyüşleri, anma toplantıları ve kültürel etkinlikler düzenler. Yerliler Avustralya Günü’nü ‘İşgal Günü’ veya ‘Hayatta Kalma’ günü olarak adlandırır.
Dr Finlay, o gün boyunca neler olduğu ve kimlerin katılabileceğini şöyle anlatıyor:
“Caddelerde barışçıl protesto yürüyüşleri düzenlenir. Melbourne’dayken birkaçına ben de katıldım. Aborjin ve Torres Boğazı Adalıları veya Aborijin olmayan ailelerin katılabileceği ve bir araya gelebileceği şahane etkinlikler bunlar.”
Kar amacı gütmeyen, yerli ve yerli olmayanlar arasında uzlaşmayı amaçlayan Reconciliation Australia Yönetim Kurulu Üyesi Rana Hussain, bu toplantıların umut ve birliği perçinlediğini söylüyor:
“Dayanışma duygusunu hissedersiniz, toplumla birlikte umudu yaşarsınız. İlk Halkların müttefiki olduğumuzu, onları desteklediğimizi göstermemiz, tarihin değiştirilmesi için zorlamamız veya tarihin onlar için ne anlama geldiğini anlamamız çok önemli.”
Bazı belediyeler, 26 Ocak’ta vatandaşlık Törenleri düzenlemeyi durdurdu. Bazı işverenler ise, 26 Ocak tarihini tatil olmaktan çıkarıp başka bir güne kaydırdı.
New Australian citizens, Broken Hill, NSW Source: AAP / STUART WALMSLEY
Göçmenler, Yerli Avustralyalılarla ortak noktada nasıl birleşmeli?
Spearim, pek çoğu savaş ve işgal ortamından kaçan göçmenlerin yerlilerin mücadelesini anlayabileceğine inanıyor.
Spearim, “İnsanların biraz huzur bulmak için buraya gelmesi bizim için çok şaşırtıcı. 26 Ocak 1788’den bu yana bu ülkede bizim için ne adalet, ne de barış söz konusu,” diyor.
Rama Hussain’e göre 26 Ocak sorunu sadece yerlilerin değil, Avustralya’da yaşayan herkesin sorunu olmalı:
“Pek çok kişi sadece üzüntü ve yasın sadece yerlilere özgü, onların yaşadığı bir şey olduğunu sanıyor. Ama aynı duyguyu, bu günün önemini anlayan herkes hissediyor. Ben Hintli bir göçmenin çocuğuyum. İngiliz sömürgeciliğini biz de yaşadık.”
İkinci kuşak göçmen olan Hussain, göçmenlerin yeni kimliklerini kutlamak istemelerini anladığını söylüyor. Bütün Avustralyalıların, herkesi kapsayan bir kutlama yolu bulmak için gerçekte tarihte neler olduğu konusunda ciddi bir tartışmanın içine girmesi gerektiğine inanıyor.
Hussain, “Ülke olarak tartışmamız gerek, ardından bütün tarihi tanıyarak hepimizin üzerinde anlaştığı kapsayıcı bir tarih belirleyebiliriz. Hepimizi birleştiren, yeni bir Avustralya Günü.”
Subscribe or follow the Australia Explained podcast for more valuable information and tips about settling into your new life in Australia.
Do you have any questions or topic ideas? Send us an email to
