ÖNE ÇIKANLAR
- Avustralya’da 18 yaş altı nüfusta elektronik sigara kullanımının (vaping) yaygın olduğu biliniyor.
- Karaborsa satışının yaygın olması elektronik sigara yasağının etkisiz olmasına neden olabilir.
- Nikotin tiryakisi olduğunu anlamayan gençlerin elektronik sigarayı bırakması da zor olabilir.
Avustralya’da elektronik sigaraya erişim tam anlamıyla kısıtlanmış durumda.
Sağlık Bakanı Mark Butler, elektronik sigara kullanımını (vaping) “büyük bir kamu sağlığı sorunu” olarak belirleyip birçok okulda “” oluşmasına neden olan “bir numaralı davranış bozukluğu” olduğunu açıkladı.
göre ortaöğrenim öğrencilerinin üçte biri 2022/2023 döneminde elektronik sigaranın kullandı.
Sydney Üniversitesi Kamu Sağlığı Okulu’ndan Doçent Becky Freeman Generation Vape Projesi’ni yürütüyor. Çalışma gençlerin elektronik sigara hakkındaki düşünceleri veya davranışlarını takip ediyor. Gençler arasında elektronik sigara kullanımının yaygın olduğunun bilindiğini söylüyor.
“Bu sayının son yıllarda dramatik bir şekilde arttığını biliyoruz. Özellikle de COVID öncesi ve sonrası arasındaki farka baktığımızda bu bariz bir şekilde görülüyor. Pandemi döneminde kamu sağlığı sistemi COVID’e odaklanmıştı” diyor.
Uzmanlar elektronik sigara sektörünün tek kullanımlık çeşitli renkte ve tatta ürünler sunarak gençleri hedeflediğini söylüyor. Credit: Peter Dazeley/Getty Images
“Sıradan bir 14 yaşındaki gencin elektronik sigaraya erişebilmesi son derece kolay. Karaborsa denemez. Açıkça satılıyor. Bu yüzden de erişime odaklanıyoruz” diyor.
Elektronik sigaralar bir süredir piyasada ve Freeman’a göre gençler arasında kullanımının yayılmasının bir nedeni sigaradan farklı bir şekilde pazarlanmaları.
“Özellikle gençler sigara karşıtı bir şekilde yetiştiler. Verilen toplumsal mesajları özümsediler. Sigara çok pahalı, paketlerin üstünde çok vurucu uyarılar var ve sigara tüketebileceğiniz yerler sınırlı.”
“Ancak elektronik sigarayı aynı şekilde görmüyorlar. Güvenli, sosyal olarak kabul edilir ve eğlenceli bir şey olarak görüyorlar. Elektronik sigara sektörü yanlış bilgilendirme konusunda çok başarılı oldu. Bu ürünlerin ne kadar zararlı olduğunu ve bağımlılık yarattığını gizleyebildiler” diyor.
MERHABA AVUSTRALYA
Çocuğunuz 18 yaşına bastığında ne olur?
Elektronik sigaranın zararları
Avustralya Pratisyen Doktorlar Kraliyet Koleji (Royal Australian College of General Practitioners) Uzman Danışman Kurulu’nun başkanı Profesör Nick Zwar sağlık uzmanların tiryakilere yardım etmesi için sigarayı bırakma kılavuzları hazırlıyor.
Etikette belirtilmese de elektronik sigara ürünlerinin çoğunda nikotin olduğunu söylüyor.
“The Therapeutic Goods Administration ve diğer kurumlar içinde nikotin olmadığını belirten elektronik sigaraları test ettiğinde, yüzde 80 ila 90’nında nikotin vardı” diyor.
Prof. Zwar içinde nikotin olmayan elektronik sigaraların da zararlı olduğunu söylüyor.
Avustralya’da gençlerin üçte birinin en az bir kez elektronik sigara kullandığı tahmin ediliyor. Source: Moment RF / Daniel Lozano Gonzalez/Getty Images
“Bu zararın ne kadar olduğu henüz bilinmiyor” diyor.
Nikotinli ürünlerde en öne çıkan zararlı içerik nikotin. Özellikle de gençler arasında.
Prof. Zwar, “Gelişen sinir sistemi ve özellikle de beyin üzerindeki etkisi endişe verici” diyor.
Ebeveynler ve öğretmenler nikotinin ne kadar bağımlılık yaptığı konusunda gençleri bilgilendirmeli. Credit: fotostorm/Getty Images
Destek hizmetler
Avustralya’da ulusal çapta telefon hattı Quitline hem sigara hem de elektronik sigarayı bırakmak için danışmanlık hizmeti sunuyor. Eyalet ve bölgelerdeki ofislere 13 QUIT (13 7848) hattından ulaşabilirsiniz.
Quit Victoria’nın Başkanı Rachael Andersen herkes için etkili ortak bir şekilde tek bir bırakma yöntemi olmadığını söylüyor.
“Herkes için bırakma yöntemi farklı. Ancak insanların bıraktığı zaman yaşadığı semptomlar aynı. Nikotin bırakma semptomu sigarada ve elektronik sigarada çok benzer” diyor.
Nikotin bağımlılığına karşı çevreden gelen destek bazı gençler için yeterli olsa da Prof. Zwar’a göre diğerleri sağlık uzmanına ihtiyaç duyabiliyor.
“Bazı gençler aile ve arkadaşlarının desteği ile bırakabileceklerine karar veriyor. Bazıları 3D, Delay Distract, Decide (Geciktir, Dikkat Dağıt, Karar Ver) tekniğini kullanıyor, su içiyor veya başka bir şey yapıyor. Veya Quitline’ı arıyorlar” diyor.
Sağlık uzmanlarına göre içeriğinde nikotin olmayan elektronik sigaralar bile sıvının buharlaşması sırasında oluşan gliserin ve propilen glikolün de sağlığa zararlı olduğunu belirtiyor. Source: Moment RF / Martina Paraninfi/Getty Images
“Özellikle gençler, daha önce tiryakilik yapan alışkanlıklara maruz kalmadıkları için elektronik sigara kullanmaya başlayınca sonuçlarının farkında olmayabiliyor” diyor.
Elektronik sigarayı bırakmaya destek
12 yaşında bir çocuğu olan Sydney Üniversitesi’nden Prof. Freeman, iki basamaklı bir süreç öneriyor: Karşılıklı olumlu bir diyalog kurmak ve uzman desteği istemek.
“Gençleri yaramaz veya söz dinlemez çocuklar olarak görmektense elektronik sigara sektörünün kurbanları olarak görmek daha sağlıklı olacaktır” diyor.
“Size destek hizmetler hakkında bilgi verebilecek aile doktorunuzu veya okul hemşirenizi ziyaret etmenizi de tavsiye ederim. Ayrıca Quitline ve internet sitelerinde de kaynaklar mevcut” diyor.
Ebeveynler de bu hizmetlerden yararlanarak gençlere nasıl destek olabileceklerini öğrenebilir.
Quitline’dan Andersen kendilerine gelen her aramanın gizli kaldığını ve görüşmelerin kesinlikle hiçbir yargı içermediğini söylüyor.
“Sadece size uygun bir plan hazırlayabilirler. Erişebileceğiniz destekler konusunda genel bilgi verebilirler. Gençlerin ihtiyacı olabileceği destek hizmetlere nasıl yönlendirebileceğiniz konusunda tavsiyelerde bulunabilirler” diyor.
Anderson elektronik sigara alışkanlığı hakkında çocuğunuzla konuşmadan önce güvenli bir şekilde yargıya maruz kalmadan yaşadıklarını paylaşabileceği bir ortam yaratmanızı tavsiye ediyor. Credit: Plan Shooting 2 / Imazins/Getty Images/ImaZinS RF
