ความฝันอันยิ่งใหญ่ของคนออสเตรเลียอันช้านานคือการมีบ้านเป็นของตนเอง แต่ราคาบ้านที่สูงเฉียดฟ้า
รายได้ที่ซบเซาและรูปแบบการใช้ชีวิตที่เปลี่ยนแปลง หมายความว่าหลายคนอาจไม่สามารถทำตามฝันได้
การเช่าบ้านไม่ใช่การเช่าเพื่ออยู่อาศัยเพียงชั่วคราวเพื่อย้ายเข้าสู่บ้านที่เป็นเจ้าของอีกต่อไป ตอนนี้มีจำนวนผู้เช่าบ้านมากกว่าจำนวนผู้ซื้อบ้านในออสเตรเลีย และคาดว่าจะมีจำนวนเพิ่มขึ้นอีกในไม่กี่ปีข้างหน้า
ศาสตราจารย์เอ็มมา เบเกอร์ (Emma Baker) ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยการเคหะแห่งออสเตรเลีย (Australian Centre for Housing Research) จากมหาวิทยาลัยอะดิเลด (University of Adelaide) เป็นหัวหน้าทีมวิจัยที่จัดทำชุดข้อมูลชุดแรกและชุดใหญ่ที่สุดเกี่ยวกับเรื่องจริงของผู้เช่าบ้านในออสเตรเลีย โดยทีมวิจัยเก็บรวบรวมข้อมูลจากการทำแบบทดสอบจากผู้เช่าบ้านในภาครัฐและเอกชนประมาณ 15,000 คน เพื่อสำรวจว่าใครเป็นผู้เช่า ทำไมพวกเขาถึงเช่า และสภาพของบ้านที่พวกเขาเช่าเป็นอย่างไร
“สิ่งที่เราพบคือระดับรายได้ของผู้เช่าที่หลากหลายจริงๆ ดังนั้นมันไม่ใช่เพียงแค่เพราะพวกเขาเช่าเพราะพวกเขาไม่มีทางเลือกอื่น มีหลายคนที่อาศัยอยู่ในบ้านเช่าเพราะพวกเขาต้องการที่จะอยู่ใกล้โรงเรียนของลูกๆ พวกเขาอยากอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ดีกว่า พวกเขาอาจต้องย้ายเพราะเรื่องงาน ยังมีคนออสเตรเลียอีกกลุ่มหนึ่งที่กำลังอาศัยอยู่ในบ้านเช่าในระหว่างรอเก็บเงินเพื่อซื้อบ้าน และก็มีหลายคนที่เช่าบ้านเพราะพวกเขาไม่มีเงินพอจะซื้อบ้านได้”
ศาสตราจารย์เบเกอร์กล่าวว่า ถึงแม้ว่าเธอคาดการณ์ถึงขอบเขตด้านกฎหมายที่แตกต่างไปในแต่ละรัฐ ผู้เช่าทั่วทั้งออสเตรเลียต้องประสบปัญหามากมาย
“เรื่องค่าเช่าราคาแพงเป็นปัญหาในทุกรัฐและมณฑลรัฐ มีปัญหาเรื่องค่าเช่าแพงส่วนมากอยู่ในเมืองเมลเบิร์นและซิดนีย์ แต่เมื่อคุณนึกถึงรัฐแทสเมเนียและเซาท์ ออสเตรเลีย ค่าจ้างมีแนวโน้มที่ต่ำกว่าอยู่แล้ว”
กุญแจบ้านและบ้านจำลอง Source: Pexels/Alexandr Podvalny
ทีมวิจัยมีความกังวลอย่างมากในเรื่องของสภาพบ้านให้เช่าอาศัยในบางแห่ง
ประมาณ 20-25 เปอร์เซ็นต์ของบ้านเช่าทั้งหมด ประสบปัญหาเรื่องการทำความร้อนในฤดูหนาว และมากกว่าหนึ่งในสี่ของบ้านเช่ามีปัญหาเรื่องเชื้อรา
คุณลีโอ แพทเทอร์สัน รอสส์ (Leo Patterson Ross) ผู้อำนวยการสูงสุดของสหภาพผู้เช่าบ้านพักอาศัยในรัฐนิวเซาท์เวลส์ (Tenants' Union New South Wales) เผยว่า
สามประเด็นหลักที่เราทราบ โดยเฉพาะจากผู้เช่าบ้านภาคเอกชน คือการขับไล่ผู้เช่าออก การซ่อมแซม และเจ้าของบ้านข่มขู่จะริบหรือเรียกร้องเงินประกัน (Bond) นั่นเป็นประมาณ 60-70 เปอร์เซ็นต์ของงานของเรา
คุณรอสส์กล่าวว่า กฎหมายการเช่าที่พักอาศัยในออสเตรเลีย รวมถึงการขาดแคลนบ้านที่ราคาเอื้อมถึง หมายความว่ามีความไม่สมดุลทางอำนาจระหว่างผู้เช่าและผู้ให้เช่า
“ปัญหาในเบื้องต้นคือมันเป็นเรื่องง่ายที่จะขับไล่ผู้เช่าในทุกรัฐและมณฑล เจ้าของบ้านสามารถขับไล่ผู้เช่าได้โดยไม่ต้องให้เหตุผลใดๆ ในรัฐวิกตอเรียมีข้อจำกัดให้สามารถทำได้เมื่อสิ้นสุดระยะเวลาที่กำหนดในครั้งแรก และแทสแมเนียก็มีข้อกำหนดเรื่องระยะเวลาเช่นกัน รัฐควีนส์แลนด์กำลังจะนำเรื่องข้อกำหนดนี้มาใช้ แต่คุณสามารถถูกไล่ออกจากบ้านได้เสมอโดยไม่ต้องให้เหตุผลอันสมควร และนั่นคือเหตุผลที่แท้จริงที่เจ้าของบ้านหลีกเลี่ยงข้อกำหนดต่างๆ เช่น การซ่อมแซม เพราะเจ้าของบ้านถือไพ่ที่สามารถบอกว่า ‘เอาล่ะ ฉันไม่อยากจะทำอะไรกับคุณ คุณเรียกร้องให้มีการซ่อมแซม ฉันก็จะหาผู้เช่ารายอื่นที่ยินดีที่จะยอมรับสภาพที่พักตามที่เป็นอยู่”
นั่นเป็นสิ่งที่คุณลอรา เวเลฟฟ์ (Laura Veleff) ประสบมาเป็นเวลาเกือบ 15 ปีในฐานะผู้เช่า เธอมีเงินไม่เพียงพอที่จะซื้อบ้านในเมลเบิร์นได้ และเธออาศัยอยู่ในบ้านพักให้เช่าหลายแห่งในย่านตอนเหนือของเมือง เธอมักถูกบังคับให้ย้ายออก เพราะเจ้าของบ้านอยากจะขายบ้านหรือขึ้นค่าเช่า
แต่เรื่องเลวร้ายที่ตึงเครียด ที่สุดเกิดขึ้นเมื่อเธอและคู่ครองของเธอเช่าบ้านจากคนที่รู้จัก
“เขาอาศัยอยู่ในนิวยอร์ก (New York) เราไม่ได้เช่าผ่านเอเจ้นท์ (Agent) และเขาบอกว่า ‘แค่ดูแลบ้านให้ฉัน ฉันจะไม่ขึ้นค่าเช่าบ้าน ฉันซาบซึ้งที่พวกเธออยู่บ้านนั้น’”
อาคารเก่าและพัดเครื่องปรับอากาศบนผนัง Source: Pexels/Maria Orlova
แม้ว่าบ้านจะไม่มีระบบทำความร้อนและเย็น จนกระทั่งคุณลอราและคู่ครองของเธอตกลงที่จะจ่ายค่าติดตั้งครึ่งหนึ่ง เธอกล่าวว่าข้อตกลงเป็นไปด้วยดีเป็นเวลา 5 ปี
ในระหว่างนั้น เขาบอกว่า อยู่ที่บ้านได้นานเท่าที่คุณอยากอยู่ แต่หลังจากนั้นเขาก็โทรหาแฟนของฉันและบอกว่าเขาอยากจะขายบ้าน และเขาไม่อยากขายบ้านที่มีผู้เช่าอาศัยอยู่ ในตอนนั้นเป็นเวลาที่ฉันตั้งครรภ์ได้แปดเดือน และเกร็ก (Greg) แฟนของฉันกำลังจะเดินทางไปต่างประเทศเป็นเวลา 6 สัปดาห์
เจ้าของบ้านให้พวกเขาย้ายออกภายใน 30 วัน
“ฉันหาข้อมูลว่าเขาสามารถไล่ผู้หญิงท้องแก่ออกได้จริงๆ หรือไม่ และมันไม่มีการปกป้องอะไรสำหรับเราเลย”
ประสบการณ์นั้นเป็นเหตุจูงใจหลักให้คุณลอราและคู่ครองของเธอรวบรวมเงินเพื่อดาวน์บ้านในเขตภูมิภาคของรัฐวิกตอเรีย
“มันเป็นเรื่องของความมั่นคงที่รู้ว่า ฉันจะไม่ถูกบังคับให้ย้ายออกจากบ้านหลังนี้โดยบางคนที่ไม่ไยดีฉันเลย หรือลูกของฉัน หรือแฟนของฉัน และฉันไม่สามารถจินตนาการถึงคนส่วนมากที่ต้องเผชิญสิ่งเหล่านั้นอยู่ตลอดเวลา”
คุณรอสส์กล่าวว่า เป็นที่ชัดเจนว่ามาตรฐานขั้นต่ำสำหรับผู้ที่เช่าบ้านพักและสภาพของบ้านเช่าควรจะต้องถูกยกระดับให้สูงขึ้นทั่วประเทศ
“คุณสมบัติสำคัญบางประการของบ้านเช่าที่เราทราบคือ การกำหนดระบบการเช่าที่สมจริง ที่ใช้ได้กับทุกคนตลอดช่วงชีวิตของพวกเขา และการมีบ้านเช่าที่ประหยัดพลังงาน ที่สามารถทำความร้อนและเย็นได้โดยที่ไม่ต้องเสียเงินจำนวนมาก โดยการปิดกั้นลมและระบายอากาศได้ดี สิ่งเหล่านี้สร้างผลกระทบต่อค่าใช้จ่ายในบ้าน รวมถึงค่าใช้จ่ายในการดูแลสุขภาพ ค่าใช้จ่ายที่แท้จริงในการมีส่วนร่วมกับสังคม ในการออกจากบ้านและทำงาน และทุกสิ่งที่เราหวังในชุมชนของเรา”
แต่คุณรอสส์กล่าวว่า นั่นต้องมีการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในนโยบายเรื่องบ้านให้เช่าในออสเตรเลีย
ในปัจจุบัน แนวทางที่รัฐบาลมีต่อกฎระเบียบของการเช่าบ้านโดยพื้นฐานคือเครื่องมือทางการเงินสำหรับการลงทุน มันเป็นสิ่งที่ประชาชนลงเงินและรัฐบาลทำงานเพื่อปกป้องการลงทุนนั้น เพื่อให้แน่ใจว่าเป็นการลงทุนที่ได้ผลตอบแทนที่ดี และการจัดหาที่อยู่อาศัยที่ราคาจับต้องได้อย่างแท้จริง ปลอดภัย เป็นบ้านที่ดีสำหรับผู้คนเพื่ออยู่อาศัยนั้นเป็นเรื่องรอง เราต้องเปลี่ยนสิ่งนี้
ศาสตราจารย์เบเกอร์มองในแง่ดีว่า ออสเตรเลียกำลังอยู่ในขั้นตอนของการเปลี่ยนแปลงในทางที่ดี
เธอหวังว่าชุดข้อมูลสภาพที่อยู่อาศัยสำหรับเช่าในออสเตรเลียจะพิสูจน์คุณค่าของการให้ข้อมูล เพื่อสร้างนโยบาย การช่วยเหลือชุมชน และค่าใช้จ่ายด้านโครงสร้างพื้นฐาน เพื่อนำไปสู่การปรับปรุง
“รัฐวิกตอเรียเป็นผู้นำในเรื่องของมาตรฐานขั้นต่ำที่ดีในภาคส่วนของการเช่าอยู่อาศัย แต่ทั่วโลกมาถึงจุดที่พวกเขาหาข้อสรุป คุณต้องมีมาตรฐานขั้นต่ำสำหรับการอยู่อาศัยที่มีคุณภาพสำหรับผู้เช่า และในตลาดที่อยู่อาศัยในวงกว้าง ฉันคิดว่าเราอยู่ในจุดที่จะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ของการเช่าอยู่อาศัยในออสเตรเลีย และน่าจะมีการปรับปรุงในเรื่องของสภาพบ้านและคุณภาพบ้านเร็วๆ นี้”
คุณสามารถติดตามข่าวสารล่าสุดจากออสเตรเลียและทั่วโลกเป็นภาษาไทยจากเอสบีเอส ไทย ได้ที่เว็บไซต์
บันทึกเว็บไซต์ของเราเก็บไว้ในบุ๊กมาร์ก เพื่อไม่ให้คุณพลาดสถานการณ์ล่าสุด หรือติดตามเราทางเฟซบุ๊กที่
