Ủy ban độc lập chống tham nhũng ICAC của tiểu bang New South Wales đang kiểm tra việc trao hai khoản tài trợ cho các dự án trị giá hàng triệu đô la tại khu vực bầu cử Wagga Wagga.
Vào thời điểm đó, bà Gladys Berejiklian là bộ trưởng ngân khố và người bạn trai bí mật khi đó của bà, ông Daryl Maguire, là dân biểu của Wagga Wagga.
Một là khoản tài trợ 5,5 triệu đô la cho câu lạc bộ bắn súng mục tiêu đất sét, trong khi khoản tài trợ 30 triệu đô la là cho trường nhạc Riverina Conservatorium of Music.
ICAC đang cố gắng xác định xem Gladys Berejiklian có làm mất lòng tin của công chúng hay không khi phê duyệt các khoản tài trợ trong khi có mối quan hệ cá nhân bí mật với ông Maguire.
Ông Maguire đã từ chức trong sự bất bình của Đảng Tự do, và sau đó là của quốc hội, vào năm 2018 sau khi thừa nhận với ICAC rằng ông đã nhận tiền để giúp môi giới một thỏa thuận cho một nhà phát triển bất động sản Trung Quốc.
Chính bà Gladys Berejiklian đã yêu cầu ông Maguire từ chức vào tháng 7 năm 2018.
Việc từ chức đó là nội dung chất vấn Phụ tá Công tố ICAC, Scott Robertson, trong một cuộc điều trần riêng với bà Berejiklian vào ngày 18 tháng 9, chỉ hai tuần trước khi bà từ chức thủ tướng.
Ông Robertson muốn biết liệu bà có nghi ngờ Daryl Maguire đã hoặc có thể đã có những hành vi không đúng khi khi bà yêu cầu ông ta từ chức hay không.
"Tôi không biết," bà Berejiklian trả lời.
"Tôi không hỏi liệu bà có biết hay không. Tôi đang hỏi liệu tại thời điểm bà yêu cầu ông Maguire từ chức, bà có nghi ngờ rằng ông ấy có thể đã tham gia vào hành vi sai trái không?" ông Roberston hỏi tiếp.
"Tôi không biết. Tôi không chắc."
"Tôi không hỏi liệu bà có biết hay bà có chắc chắn hay không. Tại thời điểm đó, bà có nghi ngờ rằng ông Maguire có thể đã thực hiện hành vi sai trái không? "
"Không," bà Berejiklian trả lời.
Theo mục 11 của Đạo luật ICAC, bất kỳ ai phụ trách cơ quan công quyền có nhiệm vụ báo cáo cho ICAC về bất kỳ trường hợp nào có nghi ngờ hợp lý rằng hành vi tham nhũng đã xảy ra hoặc có thể đã xảy ra.
Ông Robertson hy vọng bằng chứng ông đưa ra trước ICAC sẽ cho thấy bà Gladys Berejiklian đã tham gia vào hành vi giúp cho hai dự án nói trên được chấp thuận.
"Chúng tôi cũng mong đợi bằng chứng chứng minh rằng bà Berejiklian đã đưa ra hoặc tham gia vào việc đưa ra quyết định, và thực hiện các bước khác, nhằm thúc đẩy các dự án xây dựng do ông Maguire ủng hộ nhưng không tiết lộ cho bất kỳ ai trong chính phủ rằng bà đã kết thúc mối quan hệ cá nhân với ông Maguire vào thời điểm bà ấy thực hiện những bước đó."
Nhiều nhân chứng đã nói với cuộc điều tra rằng kế hoạch kinh doanh ban đầu của Hiệp hội Mục tiêu Đất sét Úc đã được đệ trình vào năm 2016 là không có cơ sở.
Giám đốc Văn phòng Thể thao Michael Toohey nói trước buổi điều trần về việc đấu thầu tài trợ của hiệp hội tuyên bố nó sẽ đóng một vai trò trong việc Sydney đăng cai Thế vận hội Invictus vào năm 2018.
Nigel Blunden, người từng là cố vấn cấp cao cho cựu thủ hiến NSW Mike Baird, nói rằng ông là một trong số những người đặt câu hỏi về giá trị của đề xuất trị giá 5,5 triệu đô la.
"Mối quan tâm lớn của tôi là về tính cấp thiết của việc này và tôi gặp rắc rối khi không có kế hoạch kinh doanh nghiêm ngặt (của dự án). Chúng tôi áp dụng cùng một sự giám sát đối với các dự án trên toàn tiểu bang, bất kể họ ở khu vực bầu cử nào. Nhưng đó chỉ là một trường hợp, câu hỏi là đây có thực sự là khoản chi tiêu thích hợp nhất trong số 5,5 triệu đô la tiền thuế của người dân không? "
Chỉ mới năm ngoái, bà Gladys Berejiklian mới tiết lộ với ICAC rằng bà đã từng có mối quan hệ cá nhân thân thiết với ông Daryl Maguire trong khoảng 5 năm.
Bà cho biết nó bắt đầu vào khoảng thời gian diễn ra cuộc bầu cử năm 2015 của tiểu bang.
Cựu thủ hiến Mike Baird nói với ICAC bà Gladys Berejiklian lẽ ra phải nói cho ông biết về mối quan hệ khi bà còn chức bộ trưởng ngân khố.
"Chắc chắn rồi, tôi nghĩ nó (mối quan hệ) nên được tiết lộ. Khái niệm thực thi chức vụ công trong bối cảnh có lợi ích cá nhân tiềm ẩn, tôi nghĩ về mặt thông lệ là không tốt, điều đó đáng lẽ phải được tiết lộ."
Phát biểu bên ngoài Ủy ban, ông Baird cho biết ông cảm thấy đau lòng khi được gọi ra trước ICAC làm chứng. Ông Baird nói rằng bà Gladys Berejiklian có thể đã giải quyết được xung đột nếu trước đó bà tiết lộ mối quan hệ vơứi ông Maguire.
Phó thủ lĩnh Tự do của New South Wales, Stuart Ayres, đã nói với cuộc điều tra rằng ông có thể thấy công sức trong đơn xin từ Hiệp hội Mục tiêu Đất sét Úc. Ông Ayres là bộ trưởng thể thao của tiểu bang khi đơn được nộp.
"Đối với một trường bắn súng thì họ ở một vị trí tốt. Họ ở trong một khu vực công nghiệp. Theo tôi nhớ thì họ có mối quan hệ tốt với hàng xóm chung quanh, vì vậy tiếng ồn và sự an toàn không gây trở ngại cho họ. Vì vậy, từ góc độ địa điểm trường bắn, thì họ là câu lạc bộ có tổ chức tốt, được điều hành tốt và tôi khá có thiện cảm, đặc biệt là với khái niệm câu lạc bộ."
Bà Gladys Berejiklian đã phủ nhận mọi hành vi sai trái. Bà sẽ xuất hiện trước ICAC trong tuần này. Một số nhân viên cũ của bà cũng được gọi ra làm chứng. Cựu phó thủ hiến John Barilaro và ngay cả ông Daryl Maguire cũng có tên trong danh sách nhân chứng.
