Ký ức tuổi thơ của Luật sư nhân quyền Đặng Đình Mạnh về thời điểm cuối cùng của Đà Lạt trước khi bị thất thủ là ám tượng màu da cam.
Bắt đầy từ cái buổi tối muộn một ngày cuối tháng Ba 1975, lúc đó Mạnh, cậu bé lớp 2 bảy tuổi, đã lên gường chuẩn bị đi ngủ thì đột nhiên họ nghe “Ùm, oàng, oàng …” rồi “oàng …”
Có nhiều tiếng nổ to vang trời, chấn động, rung rinh cả nền đất, các tấm kính ốp cửa sổ run bần bật từng cơn, điện đóm tắt phụt.
Cậu bị mẹ đẩy xuống dưới gầm gường nhưng qua cửa số cậu cũng đã kịp thấy bầu trời đêm đen kịt bỗng đỏ rực rồi chuyển sang sắc vàng cam, sáng lên từng cơn một, chiếu vệt sáng lúc đỏ lúc vàng cam lừ đừ qua khe cửa, từ trái qua rồi từ phải qua liên tục không dứt trong tiếng nổ đùng đoàng liên tục.
Có lẽ hai mẹ con họ sẽ còn nằm run lẩy bẩy dưới nền nhà theo từng tiếng nổ rền nếu như không có người đập cửa la thất thanh “Việt cộng vào rồi. Chạy đi!”.
"Mẹ tôi chỉ kịp quơ vội thêm cái áo măng-tô choàng thêm cho tôi rồi dắt díu tay tôi chạy vội ra ngoài dưới bầu trời rực hực lên thứ ánh sáng sắc vàng cam như lửa cháy đang xé toạc màn đêm."
Mời vào phần audio để nghe toàn bộ nội dung
Hai mẹ con của Mạnh theo dòng những cư dân Đà Lạt run rẩy lập cập dắt díu nhau chạy.
Những cuộc chạy trong đêm dưới nền trời màu vàng úa đang chực chụp xuống từng người.
Mà họ cũng chẳng biết mình sẽ chạy đi đâu, chỉ thấy đoàn người hối hả chạy về hướng nào thì hòa theo hướng đó mà đi.
"Chúng tôi cứ thế chạy theo, những bước chân vô định mà không rõ đích đến cuối cùng là đâu, nghe trong tiếng thở hổn hển đứt quãng của những người chạy loạn."
“Trường Võ bị Sĩ quan đã di tản từ lúc trưa rồi, kho đạn và kho xăng của trường đang cháy nổ !?!” …
Trên bầu trời đêm, vẫn sáng hực sắc vàng cam theo từng tiếng nổ liên hồi,
Cả đoàn người vấp víu nhau mà chạy, có người té ngã có người dìu lên.
Họ chỉ một hướng: Sài Gòn - thủ đô của họ.
Nơi họ tin tưởng rằng sẽ giữ được, hay vẫn giữ không rơi vào tay Việt Cộng.
Ngoài đầu nhìn lại, Đà Lạt một màu vàng cam cháy hực lên nền trời đen.
Cái màu vàng cháy úa đó nhuộm kín tuổi thơ vị luật sư nhân quyền Đặng Đình Mạnh mãi đến tận bây giờ.
"Và buổi tối hôm đó, sắc màu da cam trong đêm cuối tháng Ba năm ấy đã len lỏi rồi ngự trị trong tâm trí của tôi đến mức trở thành ám tượng ký ức tuổi thơ mà tôi không hề hay biết …"