Theo Tiến sĩ Dave Pasalich, Giảng viên thâm niên và Nhà tâm lý học lâm sàng tại Khoa tâm lý học của ANU, trẻ em có thể trải qua chấn thương theo nhiều cách khác nhau.
“Trẻ em trải qua chấn thương khi phải đối mặt với những sự kiện có hại hoặc đe dọa, chúng cảm thấy choáng ngợp, đau khổ và bất lực. Những sự kiện căng thẳng này bao gồm những thứ như thiên tai hoặc tai nạn xe hơi, chiến tranh, bạo lực, lạm dụng và thậm chí là sự chia ly đau buồn với những người chăm sóc.”
Norma Boules là Viên chức thuộc Dự án Can thiệp Sớm tại Trung tâm Nguồn lực cho Cộng đồng Di dân (CMRC) ở Parramatta, Greater Sydney.
Ngoài việc tập trung vào các trường hợp riêng lẻ, bà còn giám sát một số chương trình giáo dục con cái, bao gồm chương trình Vòng tròn An ninh, giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về thế giới cảm xúc của con mình.
Bà Boules cho biết trong suốt 17 năm làm việc tại CMRC, một trong những thách thức quan trọng nhất là giúp các bậc cha mẹ nhận ra khi nào con họ đang gặp khó khăn và cần được hỗ trợ.
"Tôi làm việc với những người tị nạn, người tầm trú và người di cư, thường là những người đến từ các quốc gia Trung Đông. Đây là những quốc gia nơi họ có rất nhiều tổn thương.
Các gia đình lúc đầu không đồng ý rằng họ cần giúp đỡ. Ngay từ đầu, tôi đã biết rằng có điều gì đó xảy ra, đặc biệt là trẻ ba hoặc bốn tuổi rất hung hăng, trong nhóm sinh hoạt trẻ em. Điều đó còn tùy việc một số trẻ có nhu cầu đặc biệt nào đó, một số khác thì không, đó chỉ là vấn đề về hành vi.”
Trẻ bị chấn thương tâm lý lâu dài có thể ảnh hưởng đến não
Tiến sĩ Pasalich giải thích rằng chấn thương tâm lý và cảm xúc, đặc biệt là khi trải qua trong giai đoạn phát triển quan trọng, có thể tác động sâu sắc đến cấu trúc và chức năng của não.
Về căn bản khi một đứa trẻ gặp phải chấn thương, cả thế giới bị đảo lộn. Những gì từng được cho là an toàn giờ đây trở nên nguy hiểm và đáng sợ. Chúng tôi biết rằng chấn thương có thể ảnh hưởng đến trí não và sự phát triển cảm xúc xã hội của trẻ, cũng như sự phát triển nói chung.Tiến sĩ Pasalich
Vì vậy, chấn thương có thể ảnh hưởng đến cách trẻ cư xử, cách chúng suy nghĩ, cảm nhận và cách chúng giao tiếp với những người khác trong các mối quan hệ. Điều này có thể ảnh hưởng đến cách chúng cư xử cả ở nhà và ở trường.
Ví dụ, chấn thương có thể khiến một đứa trẻ cảm thấy lo lắng và nhìn thấy nhiều mối đe dọa xung quanh hơn thực tế. Điều này có thể khiến chúng cảm thấy không an toàn và sợ hãi.”
Dr Pasalich says if a parent is able to provide a supportive relationship and family for that child, many children do recover naturally from traumas. Credit: aquaArts studio/Getty Images
“Những đứa trẻ phải trải qua thời gian dài tiếp xúc với các sự kiện đau thương sẽ chuyển sang chế độ sinh tồn trong não và cơ thể.
Chúng làm điều này để thích nghi với sự hỗn loạn và nguy hiểm thường trực. Vì vậy, nếu một đứa trẻ phải đối mặt với nhiều bạo lực ở nhà chẳng hạn, các em có thể trở nên cảnh giác hơn hoặc cơ thể trở nên cảnh giác hơn hầu hết thời gian trong ngày, ngay cả khi bạo lực không xảy ra.”
Cha mẹ và người chăm sóc có thể làm gì để giúp đỡ?
Melanie Deefholts, nhà tư vấn với 14 năm kinh nghiệm hỗ trợ phụ huynh và giáo viên tại các trường học trên khắp nước Úc, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phụ huynh và người chăm sóc coi trọng sức khỏe tinh thần và cảm xúc của chính họ.
“Điều tôi muốn mọi người nhận ra là khi bạn đang buồn hoặc đang trải qua tình trạng không ổn định về mặt cảm xúc, thì đó thường không phải là thời điểm mà bạn có thể bao bọc cho một đứa trẻ. Bạn đang không tự điều chỉnh cảm xúc của bản thân. Vì vậy, một phần của việc giúp đỡ là nhận ra tôi là một phần cảm xúc của trẻ. Và tôi cảm thấy thế nào?”.
Tiến sĩ Pasalich nói rằng điều quan trọng là cha mẹ và người giám hộ phải hòa hợp với cảm xúc và nhu cầu của trẻ.
“Điều thực sự quan trọng đối với các bậc cha mẹ, trước hết là sử dụng phương pháp mà chúng tôi gọi là nuôi dạy con một cách tinh tế. Về cơ bản là tò mò xem hành vi của con bạn có thể cho bạn biết điều gì về nhu cầu sâu sắc của chúng.
Chẳng hạn, nếu đứa trẻ cảm thấy không an toàn và thế giới xung quanh không thể đoán trước được, chúng có thể biểu hiện ra hành vi thiếu kiểm soát, thậm chí hung hăng. Nhưng thay vì phản ứng với hành vi kiểm soát này, chúng ta nên cố gắng lùi lại và đáp lại nhu cầu được an toàn của trẻ.
Tiến sĩ Pasalich giải thích, điều quan trọng là phải tạo ra một môi trường an toàn và ổn định ở nhà.
"Quan trọng là cha mẹ phải đảm bảo sự an toàn và thói quen trong mối quan hệ và gia đình, việc bảo đảm rằng gia đình bạn tiếp tục những thói quen thông thường có thể mang lại sự an tâm trong cuộc sống của con bạn, giúp mọi thứ dễ dự đoán và an toàn hơn.
Thêm nữa, cha mẹ phải dành thời gian cho con mình và ưu tiên mối quan hệ này. Việc uy trì mối quan hệ an toàn và trấn an con bạn là hoạt động quan trọng nhất sau khi trải qua những sự kiện đau thương. Con bạn sẽ cần bạn giúp chúng bình tĩnh và yêu thương chúng để có thể vượt qua và phục hồi.”
Tìm kiếm sự trợ giúp chuyên môn
Theo Tiến sĩ Pasalich, nhiều trẻ em hồi phục sau chấn thương một cách tự nhiên, nhưng có những lúc việc tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp là cần thiết.
"Nếu con bạn không có dấu hiệu hồi phục hoặc vấn đề leo thang và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của chúng, thì phải tìm kiếm sự trợ giúp từ chuyên gia.
Sự trợ giúp này có thể đến từ một nhà trị liệu được đào tạo và được công nhận, chẳng hạn như một nhà tâm lý học hoặc cố vấn sức khỏe tâm thần - bất kỳ ai có kinh nghiệm làm việc với chấn thương ở trẻ em.”
Bree De La Harpe làm việc với tư cách là nhà trị liệu thông qua các hoạt động vui chơi cùng trẻ tại Be Center Foundation ở Warriewood, Sydney.
Cô cho biết, liệu pháp vui chơi là một phương pháp phù hợp với lứa tuổi để giúp trẻ.
"Nếu một người trưởng thành trải qua một chấn thương tâm lý, họ sẽ cần một cố vấn nói ra cảm xúc của họ và cố gắng hiểu những trải nghiệm của họ. Não của một đứa trẻ chưa phát triển - phần trước của não hỗ trợ nhu cầu đó.
As well as showing hyperarousal symptoms, such as hyperactivity, hypervigilance or being easily frightened or startled, a child can also show signs of the hypoarousal —where the child may seem physically slow or sluggish in their movements, may struggle to concentrate, may withdraw from social interactions and may seem less engaged with their surroundings. Credit: MoMo Productions/Getty Images
Tiana Wilson, Nhà trị liệu tâm lý tại Be Centre, giải thích rằng liệu pháp vui chơi cũng có thể có hiệu quả trong việc giải quyết chấn thương trong quá khứ.
Rất nhiều tổn thương được giữ lại một cách vô thức và nó xuất hiện khi mọi thứ không được giải quyết hoặc khi trẻ bị kích hoạt theo những cách khác nhau.Nhà trị liệu tâm lý Tiana Wilson
Vì vậy, rất nhiều tổn thương mang tính lịch sử hoàn toàn có thể được nuôi dưỡng, nắm giữ, hỗ trợ và chữa lành. Rõ ràng là chúng ta cần can thiệp và hỗ trợ càng sớm càng tốt.”
Tiến sĩ Pasalich cho biết, với sự giúp đỡ phù hợp, trẻ em có thể phục hồi ngay cả sau những chấn thương phức tạp nhất.
"Tôi nghĩ rằng trẻ em luôn thể hiện sự hồi phục sau những chấn thương phức tạp nhất, miễn là chúng có sự hỗ trợ phù hợp xung quanh.
Những hỗ trợ này cần tập trung vào việc có mối quan hệ an toàn và bảo đảm với những người chăm sóc, với giáo viên, nhân viên xã hội và những người lớn quan trọng khác trong cuộc đời của trẻ.
Nếu trẻ có được sự hỗ trợ chuyên môn phù hợp, trẻ em sẽ hồi phục ngay cả sau những chấn thương nặng nề nhất trong cuộc đời chúng."
As well as focusing on individual cases, Mrs Boules also runs a few parenting education programs, including the Circle of Security, a program that helps parents understand their child’s emotional world. Credit: Mikael Vaisanen/Getty Images
- Your GP (doctor), mental health specialist, such as a psychiatrist, psychologist, counsellor or social worker
- Your local community health centre
- on
- on
- on
