Theo Fairfax Media đưa tin, một cơ quan tình báo hàng đầu của Úc đã cảnh báo Chính phủ Solomon về dự án nối 4,000km cáp quang internet từ hòn đảo này tới Sydney. Theo đó, dự án này có thể sẽ bị hủy sau khi đã ký kết hợp đồng để cho một công ty Trung Quốc đang có nhiều vấn đề tranh cãi, Huawei, lắp đặt.
Tương lai của dự án này hiện vẫn chưa rõ. Nguyên do là phía Úc lo ngại sự tham gia của công ty Huawei, một công ty viễn thông khổng lồ đã bị cấm không được tiếp tục tham gia vào chương trình NBN theo cố vấn của cơ quan an ninh ASIO.
Nick Warner, trưởng cơ quan tình báo ngoại quốc, được biết là đã cảnh báo Thủ tướng Solomon là ông Manasseh Sogavare về những quan ngại của nước Úc trong chuyến viếng thăm thủ đô Honiara hồi tháng trước, đánh dấu việc kết thúc sứ mệnh quân sự và hỗ trợ cảnh sát tại quốc đảo này.
Thay vì ký hợp đồng với một công ty của Hoa Kỳ-Anh quốc để lắp đặt đường dây cáp, chính phủ Solomon lại đột ngột ký hợp đồng với công ty Huawei. Việc này cũng đã dẫn đến việc ngân hàng Phát triển Châu Á (Asian Development Bank), ngân hàng cấp vốn vay cho dự án, đã rút lại cam kết hỗ trợ do thỏa thuận thiếu tính minh bạch.
Theo Fairfax Media, mặc dù Úc hoàn toàn tán thành dự án lắp đặt cáp vì những lợi ích kinh tế sẽ đem đến cho quốc đảo này, nhưng dự án này cũng làm dấy lên quan ngại sau khi chính phủ Solomon đột ngột thay đổi những kế hoạch trước đó.
Thay vì ký hợp đồng với một công ty của Hoa Kỳ-Anh quốc để lắp đặt đường dây cáp, thì bắt đầu từ giữa năm 2016, chính phủ Solomon lại có một thỏa thuận không minh bạch với công ty Huawei. Việc này cũng đã dẫn đến việc ngân hàng Phát triển Châu Á (Asian Development Bank), ngân hàng cấp vốn vay cho dự án, đã rút lại sự hỗ trợ do thiếu tính minh bạch trong thỏa thuận này.
Ngoại trưởng Julie bishop trong một văn bản đã cho hay, Chính phủ Úc đã bàn thảo với Chính phủ Solomons về dự án này trong nhiều tháng qua.
Để nối dây cáp tới Sydney, công ty cáp đường biển của đảo Solomon cần nộp đơn xin giấy phép theo đạo luật Viễn thông của Úc.
Tập đoàn viễn thông Huawei được cho là mối đe dọa đến an ninh quốc gia Úc Source: wikimedia commons
Theo đạo luật này, Tổng Chưởng lý có thể chỉ đạo Cơ quan Truyền thông và Thông tin Úc từ chối không cấp phéo nếu điều đó làm tổn hại đến vấn đề an ninh.
Dự án 4,000km cáp quang nhằm cung cấp đường truyền internet ổn đinh cho đảo Solomon. Hiện tại, internet phụ thuộc chủ yếu vào các vệ tinh viễn thông.
Hiện đang gia tăng quan ngại về vấn đề gián điệp nhằm vào nước Úc, đặc biệt là ở Trung Quốc. Mới gần đây, nguyên Bộ trưởng Quốc phòng Dennis Richardson đã nói trong một bài phát biểu là ‘không có gì là bí mật khi Trung Quốc rất chủ động trong các hoạt động gián điệp nhằm vào nước Úc’.
Trước đó công ty Hoa Kỳ-Anh quốc đã được cấp phép để thực hiện đặt cáp quang ở Sydney, và công ty này không có mối đe dọa nào về vấn đề an ninh quốc gia. Công ty này đã trúng thầu và được sự hỗ trợ của Ngân hàng Phát triển Châu Á.
Nhưng từ giữa năm 2016, chính phủ Solomon đã hủy bỏ thỏa thuận với công ty trên với những lý do hiện vẫn chưa rõ, sau đó quay sang ký kết thỏa thuận với công ty Huawei của Trung Quốc. Điều này ngay lập tức đã khiến Ngân hàng Phát triển Châu Á rút lại cam kết hỗ trợ do lo ngại về việc thiếu minh bạch trong quá trình mời thầu.
Huawei đã không phản hồi. Đại sứ quán Solomon ở Canberra và văn phòng của ông Sogavare cũng chưa có câu trả lời về vấn đề này.
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
