Highlights
- Nhà báo công dân, luật sư nhân quyền Trung Quốc Chen Qiushi bị mất tích sau những video tường thuật tình trạng thiếu thốn nguồn lực đối phó với dịch coronavirus ở các bệnh viện Vũ Hán.
- Một video, trong đó người phụ nữ nhận mình là mẹ ông Chen kêu gọi sự giúp đỡ, xuất hiện trên tài khoản Twitter của ông Chen có hơn 260,000 người theo dõi.
- Chính quyền Trung Quốc tuyên bố ai loan truyền “thông tin sai lệch” có thể bị bỏ tù.
Luật sư nhân quyền người Trung Quốc Chen Qiushi, 34 tuổi, đã mất tích từ thứ Năm tuần trước, đã thường xuyên đăng thông tin cập nhật về các điều kiện bên trong tâm dịch coronavirus (COVID-19) trên mạng xã hội kể từ ngày 24 tháng Một.
Ông Chen đã đến Vũ Hán trên chuyến tàu cuối cùng ngay trước khi thành phố bị phong tỏa, và những thông tin ông đăng tải được coi là sự thách thức trước sự kìm kẹp chặt chẽ của Đảng Cộng sản Trung Quốc trước thông tin về sự bùng phát dịch bệnh.
Làm thế nào bạn có thể gọi mình là một phóng viên nếu bạn không dám xông ra tiền tuyến sớm nhất khi có thảm họa.
Ông Chen nói trong một video trên kênh YouTube của mình sau khi đến Vũ Hán.
Tin tức về sự mất tích của Chen Qiushi xuất hiện cùng ngày với cái chết của bác sĩ Li Wenliang, người đã cố gắng cảnh báo mọi người về coronavirus trước khi ông bị chính quyền địa phương bắt giữ.
Chinese lawyer and citizen journalist Chen Quishi Source: Supplied
Cái chết của bác sĩ Li đã làm dấy lên sự tức giận và đau buồn trên khắp Trung Quốc và tạo ra 1 tỷ bình luận trên Weibo, mạng xã hội Trung Quốc sáng thứ Sáu tuần trước (giờ địa phương) trước khi số lượng bình luận giảm hơn một nửa xuống chỉ còn 450 triệu vào buổi chiều – nhiều người tin là do Chính phủ Trung Quốc đã ra tay kiểm duyệt.
Ông Chen, người có hơn 260,000 người theo dõi trên Twitter, tường thuật rằng nhiều bệnh viện ở Vũ Hán thiếu quần áo và kính bảo hộ, nước rửa tay chống khuẩn và thuốc khử trùng, và các thành phố xung quanh thậm chí còn ít được chuẩn bị hơn.
Ông Chen đến thăm các bệnh viện, nhà tang lễ, và khu vực làm nơi cách ly để nói chuyện với những nhân chứng sống – những người bị ảnh hưởng, những người bị mắc kẹt ở Vũ Hán trong vụ dịch.
Ông đeo kính bảo hộ và đeo mặt nạ, mô tả tình huống bấp bênh của ông “virus trước mặt tôi và sau lưng tôi là nhà cầm quyền Trung Quốc”.
Sau sự mất tích của ông Chen, một đoạn video từ mẹ ông đã được đăng trên tài khoản Twitter của ông vào thứ Năm tuần trước, cầu xin sự giúp đỡ trong việc tìm kiếm con trai bà.
“Tối nay con tôi nói sẽ đến [một bệnh viện dã chiến], nhưng chúng tôi đã mất liên lạc kể từ khoảng 7:00 tối hoặc 8:00 tối nay,” một người phụ nữ nói, sau khi tự giới thiệu mình là mẹ của ông Chen.
“Bây giờ là 2:00 sáng sớm hôm sau.
Tôi xin nhờ công dân mạng Trung Quốc, đặc biệt là đang ở Vũ Hán, giúp đỡ. Tôi đang cố gắng tìm Qiushi và tìm hiểu chuyện gì đã xảy ra với con trai tôi.
Hôm qua, một bài đăng trên tài khoản Twitter của Chen đã làm sáng tỏ làm cách nào mà video từ mẹ ông được đăng trên tài khoản của nhà báo công dân bị mất tích.
“Tôi đã đưa cho bạn bè ở ngoại quốc tất cả các mật khẩu vào các tài khoản mạng xã hội của mình, và nếu tôi không liên lạc với họ trong 12 giờ, họ sẽ thay đổi mật khẩu,” trích trong một bài đăng mới, dường như được ông Chen viết trước, và đăng tải bởi bạn bè… quốc tế.
“Nếu tôi bị bắt, họ có thể cưỡng bức tôi xóa tất cả video của mình trên YouTube và Twitter.”
Theo CNN, những người bạn của ông Chen cho biết cảnh sát thông báo với họ ông Chen bị “giam giữ với lý do kiểm tra dịch bệnh” nhưng không xác nhận ông Chen đang bị giam giữ ở địa điểm nào.
Một người bạn thân của ông Chen, Xu Xiaodong, một võ sĩ, nói rằng ông tin Chen có sức khỏe tốt trước khi mất tích. Bạn bè Chen Chen hiện đang lo lắng cho sự an toàn về thể chất của ông, sợ rằng anh có thể bị nhiễm coronavirus.
Ông Chen đã công khai chỉ trích Chính phủ Trung Quốc vi phạm nhân quyền và đàn áp truyền thông.
Năm ngoái, ông Chen đã đến Hongkong để chứng kiến và qua mạng xã hội, phát hình trực tiếp các cuộc biểu tình đòi dân chủ của Hongkong cho khán giả Trung Quốc – cho hơn 1 triệu người theo dõi tài khoản của ông trên mạng xã hội gần như là duy nhất ở Trung Quốc Weibo và ứng dụng chia sẻ video Douyin.
Tài khoản của ông Chen đã bị cấm không lâu sau đó. Chính quyền Trung Quốc “gọi” ông về lại Trung Quốc đại lục.
Nói chuyện với ABC trước khi mất tích, ông Chen cho biết người dân ở Vũ Hán đã lo ngại về cách xử lý khủng hoảng của Chính quyền Trung Quốc.
“Một số nhân viên y tế phàn nàn rằng Chính phủ đã không thông báo công khai kịp thời cho cuộc họp của Đại hội Nhân dân toàn quốc, khiến cho việc đóng cửa thành phố trở nên vội vàng,” ông Chen nói.
Ông Chen đã chuyển những tường thuật báo chí của mình qua YouTube nơi ông có gần 450,000 người theo dõi sau khi mạng xã hội Trung Quốc WeChat xóa nội dung khỏi tài khoản của ông.
Được biết, giữa mùa dịch coronavirus, mới tháng trước, WeChat đã gửi một tin nhắn nhắc nhở người dùng về luật “thông tin sai lệch” của Trung Quốc, cảnh báo chống lại sự truyền bá thông tin sai lệch và "phá vỡ nghiêm trọng trật tự xã hội” có thể bị kết án lên tới bảy năm tù.
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
