Những điểm chính
- Một phúc trình mới nhận thấy giao thông công cộng của Úc đang trong tình trạng chấp vá hoặc không tồn tại ở nhiều nơi.
- Phúc trình của Hội đồng Khí hậu nhấn mạnh tầm quan trọng của các lợi ích chung khi kêu gọi một tiêu chuẩn quốc gia cho dịch vụ xe buýt và xe lửa.
- Phúc trình cho thấy khả năng tiếp cận giao thông công cộng của Brisbane là tệ nhất trong các thành phố lớn.
Theo một phúc trình mới kêu gọi một tiêu chuẩn quốc gia 'xuất hiện và đi thôi' về dịch vụ xe buýt và xe lửa, giao thông công cộng đang trong tình trạng chấp vá hoặc không tồn tại ở nhiều nơi khiến hàng triệu người không có lựa chọn nào khác ngoài việc phải tự lái xe đi khắp nơi.
Theo phúc trình Climate Council — Hội đồng Khí hậu, chỉ một nửa trong số 15 triệu người sống tại năm thành phố lớn nhất trên nước Úc có thể sử dụng dịch vụ giao thông công cộng thường xuyên, hoạt động cả ngày. Phúc trình này cũng đồng thời cảnh báo rằng sự gia tăng lưu lượng xe cơ giới sẽ làm tăng lượng khí thải từ giao thông và làm tắc nghẽn đường phố.
Bà Jennifer Rayner, người đứng đầu bộ phận chính sách và vận động của nhóm nghiên cứu, cho biết chính phủ các tiểu bang và vùng lãnh thổ nên cam kết đạt tiêu chuẩn tối thiểu về dịch vụ giao thông công cộng thường xuyên, hoạt động cả ngày tại các thủ phủ, tương tự như cam kết của Gonski nhằm cung cấp nền giáo dục chất lượng cao cho mọi trẻ em.
"Để chúng ta thoát khỏi những chiếc xe hơi đắt tiền và gây ô nhiễm, chính phủ cần tập trung vào giao thông chia sẻ và giao thông chủ động trong mọi quy hoạch về giao thông và sử dụng đất," bà Rayner nói.
"Điều này bao gồm các khoản đầu tư mới cho phép sử dụng phương tiện giao thông chia sẻ và chủ động, như đường đi bộ và lối đi bộ được kết nối tốt hơn, đồng thời cải thiện chất lượng và tần suất của các dịch vụ giao thông công cộng."
Bà nhấn mạnh tầm quan trọng của các lợi ích chung, với việc sử dụng nhiều phương tiện giao thông công cộng hơn giúp giảm lượng khí thải liên quan đến giao thông nhưng cũng mang lại không khí trong lành hơn và đường phố an toàn hơn, ít tắc nghẽn hơn.
Mặc dù xe điện rất quan trọng để cắt giảm lượng khí thải từ giao thông — nguồn phát thải lớn thứ hai của quốc gia, sau năng lượng — nhưng việc chỉ thay thế xe chạy bằng xăng với các phương tiện thay thế [dùng loại năng lượng] sạch hơn không giúp giảm bớt tình trạng tắc nghẽn [đường phố].
Báo cáo của Hội đồng Khí hậu hôm thứ Hai cho thấy khả năng tiếp cận giao thông công cộng của Brisbane là tệ nhất trong số bất kỳ đô thị lớn nào của Úc — khoảng hai phần ba thành phố không có phương tiện giao thông công cộng thường xuyên, cả ngày.
Thành phố nào của Úc có giao thông công cộng tốt nhất?
1. Sydney
The report found 67 per cent of people in Sydney have all-day frequent public transport services available. Source: AAP / David Moir
Giao thông công cộng có sẵn nhiều nhất ở Sydney CBD, Botany và các vùng phía Đông thành phố, trong khi Blue Mountains, Penrith và Campbelltown có khả năng tiếp cận giao thông công cộng kém nhất.
Theo phúc trình, hầu hết mọi người đều không thể tiếp cận được phương tiện giao thông công cộng tốt khi cách xa CBD - quận trung tâm thành phố từ 25 km trở lên.
2. Melbourne
Seventy-one per cent of people in Melbourne use private vehicles to travel to work, with 18 per cent using public transport. Source: AAP / Joel Carrett
Cardinia, Mornington Peninsula và Fawkner có dịch vụ kém nhất và khả năng tiếp cận các dịch vụ giao thông công cộng tốt khi chỉ cách CBD 15km đối với hầu hết mọi người.
Khả năng tiếp cận giao thông công cộng tốt cũng kém hơn 27 phần trăm ở các quận (suburbs) có thu nhập thấp hơn.
Trong số những người đi làm ở Melbourne, 71 phần trăm sử dụng xe riêng và 18 phần trăm sử dụng phương tiện công cộng.
3. Adelaide
Less than half of people in Adelaide have access to all-day public transport services. Source: AAP / Ben Macmahon
Khả năng tiếp cận cao nhất ở Adelaide CBD, Prospect, Walkerville và Unley, và thấp nhất ở Onkaparinga, Playford và Port Adelaide.
Khả năng tiếp cận các dịch vụ giao thông công cộng tốt cách CBD 8km đối với hầu hết mọi người, và 80 phần trăm mọi người sử dụng xe riêng để đi làm.
4. Perth
Access to good public transport ends 12km from the CBD for most people in Perth. Source: Getty / Robbie Goodall
Đối với hầu hết mọi người, việc tiếp cận phương tiện giao thông công cộng tốt dừng trong khoảng cách 12km với CBD.
Trong số những người đi làm, 12 phần trăm sử dụng giao thông công cộng và 78 phần trăm dùng xe riêng.
5. Brisbane
Public transport fares in Queensland will be reduced to 50c for all travellers in August. Source: AAP / Regi Varghese
Khả năng tiếp cận tốt nhất là ở các quận nội thành như Annerley, Yeronga và Indooroopilly.
Khả năng tiếp cận tệ nhất là ở Hills District, Browns Plains và Beenleigh và khả năng tiếp cận phương tiện giao thông công cộng tốt chỉ cách CBD 8 km đối với hầu hết mọi người.
Khả năng tiếp cận phương tiện giao thông công cộng cũng ít hơn 27 phần trăm ở các quận có thu nhập thấp hơn.
Làm thế nào để cải thiện giao thông công cộng?
Ông Riley Flanigan, phó giám đốc tại công ty tư vấn quy hoạch đô thị Urbis, cho biết các thành phố của Úc sẽ có hạ tầng cơ sở giao thông công cộng tốt hơn nếu được quy hoạch và khai triển trong giai đoạn đầu của quá trình phát triển đô thị.
"Bắt đầu với các tuyến xe lửa và hạ tầng cơ sở quan trọng khác sẽ rẻ hơn so với việc mua đất để cải tạo giao thông công cộng vào các khu dân cư hiện có và ít phải đối mặt với sự phản đối của cộng đồng hơn," ông Flanigan nói với hãng thông tấn Australian Associated Press.
"Ở những nơi sáng suốt hơn như Châu Âu, họ thực sự sử dụng hạ tầng cơ sở để thúc đẩy quá trình đổi mới, về căn bản là lựa chọn nơi tăng trưởng, thay vì chỉ thực hiện một cách tự nhiên."
Phần lớn cách tiếp cận "từng phần" của Úc đối với việc cung cấp hạ tầng cơ sở bắt nguồn từ chính trị và "thứ ám ảnh này với các đề án kinh doanh và sự khả thi," Flanigan cho biết.
Ví dụ, nếu không có cư dân hiện tại tạo ra doanh thu để tài trợ cho việc bảo trì và vận hành tuyến tàu mới, thì rất khó để đưa ra một đề án kinh doanh, ông nói, điều này trở thành "một cây gậy mà bạn có thể dùng để đánh bại một chính trị gia nếu bạn muốn".
Bà Rayner cho biết việc cải tạo hạ tầng cơ sở ở các quận đang hiện hữu là rất khó khăn và tốn kém, đặc biệt là đường sắt hạng nặng, và đó là lý do tại sao bà ủng hộ các dịch vụ xe buýt đáng tin cậy và tần suất cao.
Bà cho biết việc chuyển sang xe buýt điện là cơ hội để thu hút mọi người đến với dịch vụ yên tĩnh hơn, thoải mái hơn khi so sánh với đội xe chạy bằng động cơ đốt trong cũ kỹ.
