ਜਦ ਮਾਰਸ਼ਲ ਆਫ ਦੀ ਇੰਡਿਅਨ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਿਤੰਬਰ 2016 ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਸ਼ਰੀਰ ਤਿਆਗਿਆ ਤਾਂ ਹੁੰਮ ਹੁਮਾ ਕੇ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀਆਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਇੱਜ਼ਤਦਾਰ ਫੌਜੀ ਦਾ ਹੱਕ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਓਹਨਾਂ ਦੇ ਨੌਕਰੀ, ਬਹਾਦਰੀ ਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੇਵਾ ਦੀ ਰੱਜ ਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਹੋਈ । ਕੌਮ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ 5 ਸਿਤਾਰਾ ਰੈਂਕ ਦੇ ਅਫਸਰ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉਮਰ ਦਰਾਜ਼ ਫੌਜੀ ਨੂੰ ਭਰਵਾਂ ਸਲਾਮ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ।
ਇਹ ਫੌਜੀ 98 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਭੋਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣਾ ਆਖਰੀ ਸਲਾਮ ਕਰਕੇ ਵਿਦਾ ਹੋਇਆ, ਤੇ ਜੇਕਰ ਇਹ 2 ਸਾਲ ਹੋਰ ਜੀਉਂਦਾ ਰਹ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਬਾਖੂਬੀ ਸੈਂਚਰੀ ਪੂਰੀ ਕਰਦਾ।ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਹ ਨਹੀਂ ਜਾਂਣਦੇ ਕਿ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਫੌਜੀ ਸੇਵਾ ਤੋਂ ਅਲਾਵਾ ਵੀ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਭੇਂਟ ਕੀਤਾ। ਓਹਨਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੱਕ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਦੇ ਰਿਟਾਇਰਡ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਵੇਚ ਦਿੱਤੀ। ਗ਼ੌਰ ਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਜੱਟ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੋ ਹੀ ਸੂਰਤਾਂ ਵਿਚ ਵੇਚਦਾ ਹੈ: ਇਕ ਜਦੋਂ ਉਸਦਾ ਵਕ਼ਤ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਵੇ, ਤੇ ਦੂਜਾ ਜਦੋਂ ਉਸਦਾ ਦਿਮਾਗ਼।
Marshall of the Indian Air Force, Arjan Singh, greeting the then President of the US, Barack Obama Source: Supplied
ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਦੇਸ਼ਭਕਤੀ ਦੀ ਉਡਾਰੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਮੋਹ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਉੱਚੀ ਸੀ। ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਜੱਟ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਂਦਾਰੀ ਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਨੂੰ ਫ਼ਖ਼ਰ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸੀਨੇ ਤੇ ਇੱਕ ਤਗਮੇ ਵਾਂਗ ਸਜਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਵਾਸਤੇ ਭਾਰਤੀ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਤਗਮਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਤੇ ਇਸਦੇ ਵਾਸਤੇ ਓਹਨਾਂ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਨੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਆਖਰੀ ਟੋਟਾ ਤੱਕ ਵੀ ਵੇਚ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਮਿਲੇ 2 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਕ ਟਰਸਟ ' Marshal of the Air Force and Mrs Arjan Singh Trust ' ਦੀ ਤਾਮੀਰ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਟਰਸਟ ਨਾਲ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਦੇ ਜ਼ਰੂਰਤਮੰਦ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਜਦ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ 2016 ਵਿਚ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਏ, ਤਾਂ ਭਾਰਤੀ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਦੇ ਮੋਜੂਦਾ ਏਅਰ ਚੀਫ ਮਾਰਸ਼ਲ ਬੀ. ਐਸ. ਧਨੋਆ ਨੇ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਤਹ-ਏ-ਦਿਲ ਦਾ ਪਰੋਪਕਾਰੀ ਦੱਸਿਆ। ਓਹਨਾ ਦੇ ਟਰਸਟ ਵਿਚੋਂ 2 ਕਰੋੜ 70 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ, ਸਿਹਤ ਜਾਂ ਤਾਲੀਮ ਦੀ ਬੇਹਤਰੀ ਵਾਸਤੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਓਹਨਾ ਨੇ ਜਲੰਧਰ ਲਾਗੇ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਪਿੰਡ ਚੂਹੜਵਾਲੀ ਵਿਚ ਆਪਣੀ 80 ਕਿੱਲੇ ਪੁਸ਼ਤੈਨੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਚੋਂ ਕਈ ਪਲਾਟ ਪਿੰਡ ਦੇ ਦਲਿਤਾਂ ਨੂੰ ਦਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਓਹਨਾ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਵਾਸਤੇ ਵੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਦਾਨ ਕੀਤਾ।
IAF Marshall Arjan Singh Source: Supplied
ਇਸ ਤੋਂ ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪਿੱਛੜੇ ਤੇ ਦੱਬੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕਿੰਨੇ ਹਮਦਰਦ ਸਨ। ਭਾਰਤੀ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿਚ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦਾਨ ਦੇਣ ਬਾਰੇ ਬੜੇ ਹੀ ਸਹਿਜ ਭਾਵ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਹੀ ਡੂੰਘੀ ਗੱਲ ਕਹਿ ਦਿੱਤੀ ਕਿ, ‘ਮਾਰਸ਼ਲ ਆਫ ਦੀ ਇੰਡਿਅਨ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਤੇ ਜੱਟ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਔਲਖ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਕੋਈ ਜੰਗ ਨਹੀਂ ਹੈ’ ।