به نظر می رسد عبارت «انسجام اجتماعی» در حال حاضر عبارتی محبوب برای سیاستمداران است.
از دور، شاید بتوان تصور کرد که این عبارت به معنای آنچه می‌گوید است؛ اینکه مردم به نوعی با هم کنار می‌آیند و بدون هیچ مشکلی با هم هماهنگ می شوند.
نخستین سیاستمدار استرالیایی که از این اصطلاح استفاده کرد، گاف ویتلم در سال ۱۹۷۲ بود؛ زمانی که مبارزات انتخاباتی حزب کارگر را آغاز کرد.
دکتر هس دلال مدیر عامل بنیاد چند فرهنگی استرالیا و رئیس بررسی چارچوب چند فرهنگی دولت فدرال است.
او می گوید این عبارت در دهه ۹۰ مورد توجه قرار گرفت.
اگرچه پیشتر نیز چند بار به چنین عبارتی اشاراتی شده بود.
در یکی از این اشارات، از اواخر دهه ۱۸۰۰، گفته شده است که انسجام اجتماعی به معنای فقدان تعارض اجتماعی نهفته و وجود پیوندهای اجتماعی قوی است.
در اشاره ای دیگر آن را به‌عنوان ایجاد ارزش‌های مشترک، کاهش نابرابری‌ها و حصول اطمینان از اینکه افراد از طبقات مختلف زندگی همه احساس می‌کنند بخشی از یک جامعه هستند، تفسیر می‌کند.
دکتر دلال می گوید که اساس انسجام اجتماعی، تعلق است.
در اواسط دهه ۲۰۰۰ موسسه تحقیقاتی بنیاد اسکنلون (Scanlon Foundation Research Institute) شروع به اندازه گیری انسجام اجتماعی کرد.
آنها پنج حوزه را شناسایی کردند: ارزش، عدالت اجتماعی، پذیرش، تعلق و مشارکت.
این موسسه هر سال یک نظرسنجی انجام می دهند و شاخص انسجام اجتماعی اسکنلون را تولید می کنند.
آنتیا هنکاکس مدیر عامل مؤسسه تحقیقاتی بنیاد اسکنلون می گوید که انسجام اجتماعی در حال کاهش است.
Source: Getty / Getty images
در سال ۲۰۲۳ امتیاز کلی ۷۸ بود که بیشترین حوزه کاهش در بخش های شمول اجتماعی و عدالت، و پذیرش و رد بود.
در طول همه گیری، این شاخص به بالاترین سطح پنج سال یعنی ۹۳ رسید.
خانم هنکاکس می‌گوید واکنش دولت به همه گیری کووید-۱۹ باعث افزایش این امتیاز شد.
اگرچه برای دولت استرالیا، نگرانی ها در مورد انسجام اجتماعی از هفتم اکتبر افزایش یافته است.
به دنبال افزایش گزارش های مربوط به یهودی ستیزی و اسلام هراسی در جامعه، دولت فدرال استرالیا پیتر خلیل را به عنوان نماینده ویژه برای انسجام اجتماعی تعیین کرد.
در حالی که عوامل جهانی می توانند بر انسجام اجتماعی تأثیر بگذارند، خانم هنکاکس می گوید که شرایط اقتصادی، زیربنای تعادل انسجام اجتماعی است.
اما نگرش استرالیا نسبت به پدیده چندفرهنگی همچنان مثبت است.
دکتر دلال می گوید جامعه منسجم چیزی نیست که بتوان آن را یک بار تنظیم کرد و آن وقت فراموش کرد.
و البته این نیز شایان ذکر است که شناخت تجربیات منفی در جامعه نیز بسیار مهم است.
