فرمان اجرایی دانلد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده برای پایان دادن به تابعیت بر اساس حق تولد، بازتاب اصلاحات شهروندی استرالیا در سال ۱۹۸۶ است که تابعیت را به جای محل تولد به وضعیت والدین گره می زد.
در تغییری که می تواند سیاست های مهاجرتی ایالات متحده را تغییر دهد، دانلد ترامپ رئیس جمهور آمریکا فرمان اجرایی را امضا کرده است که به رویه طولانی مدت شهروندی مبتنی بر حق تولد پایان می دهد.
شهروندی مبتنی بر حق تولد چیست؟
شهروندی مبتنی بر حق تولد، که به نام jus soli (حق خاک) نیز شناخته می‌شود، بیش از یک قرن است که در ایالات متحده وجود داشته است و شهروندی ایالات متحده را برای هر کسی که در داخل مرزهای این کشور زاده شده باشد، بدون توجه به وضعیت مهاجرتی والدینشان، تضمین می‌کند.
در حالی که آقای ترامپ این سیاست را هدف قرار می دهد، می توان تشابهی با اصلاحات مهاجرتی استرالیا مشاهده کرد که در سال ۱۹۸۶ در دولت هاوک به شهروندی مبتنی بر حق تولد پایان داد.
این تغییر بخشی از اصلاحات گسترده تر با هدف تشدید کنترل‌های مهاجرتی، جلوگیری از ورود مهاجران غیرقانونی و حصول اطمینان از ارتباط واقعی شهروندی استرالیا با کشور است.
سیاست استرالیا از سال ۱۹۸۶
امروزه شهروندی استرالیا به فرزندان متولد شده در این کشور تنها در صورتی اعطا می شود که حداقل یکی از والدین آن کودک، شهروند استرالیا یا مقیم دائم استرالیا باشد.
فرزندان ساکنان موقت در استرالیا ممکن است هنوز واجد شرایط شهروندی باشند، اما تنها پس از اقامت در استرالیا برای ۱۰ سال نخست زندگی خود این امر امکان پذیر خواهد بود.
چرا ترامپ ممکن است مدل استرالیا را اتخاذ کند؟
برای دانلد ترامپ، اتخاذ یک مدل مشابه در واقع به معنای حمایت از دستور کار او برای کاهش مهاجرت غیرقانونی و «ایمن سازی» مرزهای ایالات متحده است.
این چارچوب در استرالیا همچنین می‌تواند طرحی آزمایش‌شده برای محدود کردن «گردشگری تولد» ارائه دهد؛ رویه‌ای که توسط وزارت امنیت داخلی ایالات متحده به عنوان یک «پدیده نگران‌کننده و غیرعمدی» توصیف می‌شود. گردشگری تولد «عملی است که در آن در حالی که والدین انتظار تولد فرزند خود را دارند به ایالات متحده سفر می کنند تا نوزاد در آمریکا زاده شود و با این کار بتوانند شهروندی ایالات متحده را برای فرزندان خود تضمین کنند.»
چالش های حقوقی که آقای ترامپ ممکن است با آن مواجه شود، کدامند؟
دکتر سانگیتا پیلای یک وکیل قانون اساسی و همکار ارشد تحقیقاتی در مرکز حقوق بین‌المللی پناهندگان اندرو و رناتا کالدور (Andrew and Renata Kaldor Centre for International Refugee Law) است.
او می‌گوید در حالی که هیچ حق قانونی برای شهروندی مبتنی بر حق تولد در استرالیا وجود ندارد، موقعیت در ایالات متحده ممکن است متفاوت باشد.
پیلای گفت: «در اصلاحیه چهاردهم قانون اساسی ایالات متحده عنوان شده است که همه افرادی که در ایالات متحده زاده شده یا تابعیت این کشور را دریافت کرده اند و تابع صلاحیت آن هستند، شهروند ایالات متحده هستند.»
وی افزود: ««به هیچ وجه روشن نیست که رئیس جمهور ایالات متحده صلاحیت پایان دادن به تابعیت مبتنی بر حق تولد را با صدور دستور اجرایی داشته باشد. در مورد تفسیر و کاربرد این کلمات بحث هایی وجود دارد، اما تعدادی از کارشناسان حقوقی ایالات متحده در مورد اعتبار این فرمان اجرایی ابراز تردید کرده اند.»
۲۲ ایالت ایالات متحده هم اینک یک چالش قانونی را برای اجرا این دستور آغاز کرده اند، بر این اساس که رئیس جمهور آمریکا صلاحیت صدور آن را ندارد.
پیلای می‌گوید که ایالات متحده احتمالاً نسبت به استرالیا راه طولانی‌تر و سخت‌تری برای پایان دادن به تابعیت مبتنی بر حق تولد پیش رو خواهد داشت.
پیلای گفت: «مطمئناً پیامدهای حقوقی و بشردوستانه پایان دادن به شهروندی مبتنی بر حق تولد وجود دارد، اما من فکر نمی‌کنم این موارد چیزی است که دولت آینده ترامپ بیش از حد روی آن متمرکز شده است».
وی افزود: «پرسش بزرگتر این است که آیا اصلاً ممکن است آقای ترامپ با صدور فرمان اجرایی به تابعیت مبتنی بر حق تولد پایان دهد یا خیر.»
