مدت هاست که حرف از قطار فرودگاه تولامارین در ملبورن بر سر زبان ها بوده است. حالا نخست وزیر مالکوم ترنبل هم علاقه زیاد دولتش به یک خط قطار فرودگاهی را ابراز کرده است.
اما این خطوط راه آهن باید چیزی فراتر از رساندن مردم به هواپیماها و هتل هایشان باشند. وجود چنین برنامه ای نشان دهنده پتانسیل پروژه های ریلی در شکل دهی ملبورن و گسترش سیستم حمل و نقل عمومی آن است که باید به جمعیت رو به افزایش آن خدمات ارائه کند.
چگونه خطوط راه آهن شهرها را شکل می دهند؟
سرمایه گذاری روی حمل و نقل شهری باعث شکل گیری شهرها می شود. اما حالت های مختلف اجرای این پروژه ها تاثیرات مختلفی بر شهرها دارند. مثلا آزاد راه ها، مسیرهای پولی یا خطوط ویژه که برای خودروها، تاکسی ها، اتوبوس ها و کامیون ها در نظر گرفته می شوند باعث می شوند که تمایل به گسترش شهرها به صورت افقی و با تراکم کم بیشتر شود. اما حمل و نقل ریلی مثل ترام و قطارهای سبک برای مسافر و کالا باعث تراکم حمل و نقل در مسیرهای اصلی و مراکز جمعیتی می شود.
بیشترین سرمایه گذاری در حمل و نقل ملبورن در دوره پس از جنگ، روی حمل و نقل جاده ای بوده است. سرمایه گذاری کمی برای گسترش سیستم عظیم ترام و قطار که میراث نخستین قرن اقامت اروپاییان است، صورت گرفته است. البته در دهه 1920 برخی از مسیرهای ترام دو ریله شد و خطوط جدیدی برای دسترسی به محله های ِDoncaster، Rowville و مسیر Dandenong و Frankston ایجاد شد.
تا سال 2015، تنها سرمایه گذاری عمده در سیستم راه آهن سابرب ها بعد از دهه 1950، City Loop بود که در سال 1981 و یک دهه بعد از اتمام ساخت آن افتتاح شد.
میراث City Loop، تحول مرکز تجاری شهر ملبورن به یکی از پر تراکم ترین حوزه های شهری در استرالیا بود. این سیستم ریلی عامل رشد سریع جمعیت مردم در مناطق مسکونی حوزه شهری ملبورن شد و یکی از بالاترین نرخ های رشد جمعیت شهری را در استرالیا رقم زد.
دسترسی به سیستم حمل و نقل شهری با کیفیت باعث محبوب تر شدن زندگی آپارتمانی و رواج آن در ملبورن شد.
در حقیقت استرالیا تاثیر شهری شدن به خاطر گسترش حمل و نقل را تجربه کرده است. مثال های متعددی از این دست را می توان در سیدنی مشاهده کرد. مراکزی مثل Chatswood، Bondi Junction و St Leonards مثال های خوبی از این نوع توسعه را ارائه می کنند که می توانند در توسعه ملبورن مورد استفاده قرار گیرند.
خط آهن فرودگاه می تواند به توسعه غرب ملبورن کمک کند
سفر بیست و پنج دقیقه ای از ایستگاه ساترن کراس به فرودگاه ملبورن با قطار می تواند از نظر زمانی با سیستم SkyBus رقابت کند و برخلاف آن، این قابلیت را داشته باشد که به طور ساختاری کریدور شمال غربی ملبورن را متحول کند.
یک خط مترو به فرودگاه می تواند به طور بالقوه باعث افزایش جمعیت محله های اطراف شود که چیز بدی نیست. انتظار می رود که جمعیت ملبورن تا سال 2051 به هشت میلیون نفر برسد و باید این افزایش جمعیت به طور متوازن در شهر صورت گیرد.
با جهت دادن سرمایه گذاری به سوی زیرساخت های ریلی، دولت فدرال از زمین هایی که در اختیار دارد کسب درآمد خواهد کرد و ارزش مناطق زیاد دیگری در اطراف خطوط ریلی را نیز افزایش خواهد داد. این به معنی برنامه ریزی درست ترکیبی و همزمان توسعه حمل و نقل و شهرسازی است و نتیجه کار هم با سیستم فعلی حمل و نقل که عمدتا جاده ای است متفاوت خواهد بود.
درک پتانسیل بالای سیستم حمل و نقل ترکیبی
البته ارتباط ریلی به طور کامل نیاز همه افراد به دسترسی به فرودگاه را برطرف نمی کند. برای رسیدن به این مقصود، یک شبکه چند حالته که گستره بیشتری را پوشش دهد مورد نیاز است. همیشه جاهایی هست که ساکنانش دسترسی آسانی به قطار ندارند. تنها راه حل برای این مساله با طراحی متفاوت سیستم اتوبوس رانی ملبورن امکان پذیر است که نیاز به سرمایه گذاری همزمان با توسعه سیستم ریلی دارد.
برخی از خطوط این قابلیت را دارند که در توسعه محله های شرقی بر اساس الگوی ارائه شده توسط Infrastructure Victoria نقش ایفا کنند. به عنوان مثال اتصال Doncaster به محله های جنوبی، شرقی و غربی به این برنامه کمک می کند.
شهرهایی مشابه ملبورن در دیگر نقاط جهان هم موثر بودن سرمایه گذاری همزمان روی حمل و نقل و شهرسازی را دریافته اند. در مونترال کانادا، صندوق بازنشستگی کبک سرمایه گذاری عظیمی روی ساخت یک خط ریلی بدون راننده به طول 67 کیلومتر انجام داده است. این خط، راه آهن شهر را به محله هایی که در حال تغییر هستند و خطوط فعلی مترو پیوند می دهد تا شبکه ای چند حالته را به وجود آورد.
بدون شک چنین طرحی برای ملبورن هم بسیار مفید خواهد بود تا بتواند برای هشت میلیون نفری که قرار است در آن کار و زندگی کنند شهر مطلوبی باقی بماند، اما نباید فراموش کرد که این پروژه فضای سبز و درختان ملبورن را هم تحت تاثیر قرار خواهد داد و باید چاره ای برای آن اندیشید.
