रुस-युक्रेन युद्ध
पूर्वी युक्रेनमा केही महिनाहरू देखि रहेको तनाव पश्चात् २४ फेब्रुअरीमा रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले आफ्ना सैन्य बललाई पठाएर आक्रमणको सुरुवात गर्दै विश्वलाई नै चकित बनाए।
र तत्कालै युरोपियन युनियनले रुस माथि कडा प्रतिबन्धहरू लगायो। युरोपियन युनियनकी अध्यक्ष उर्सुला भन डे लाएनले रुसी कदमको आलोचना गरेकी थिइन।
हाल उक्त द्वन्द्वबाट ठ्याक्क कति क्षति भयो भन्ने मापन गर्न नसकिने भए पनि अनुमानित मृत्यु सङ्ख्या दशौँ हजार रहेको छ भने रुसी हवाई आक्रमणका कारण युक्रेनी विकास पूर्वाधारहरू सीमित सङ्ख्यामा मात्र बाँकी रहे।
इरानमा तनाव
द्वन्द्व मध्य पूर्वमा पनि चर्किएको थियो, इरानमा सरकारले महिलाहरू प्रति गर्ने व्यवहारलाई लिएर निकै ठुला विरोध प्रदर्शनहरू भए।
सेप्टेम्बर १६ मा एक २२ वर्षीय इरानी महिला, मासा अमिनीलाई कपाल नढाकेको भन्दै राष्ट्रको नैतिक प्रहरीले हिरासतमा लिए पछि उनको त्यहीँ मृत्यु भएको थियो।
आम विरोधका कारण देशमा महिलाहरू प्रति गरिने व्यवहार र राज्यमा हुने हिंसालाई लिएर अभियान नै सुरु हुन थाल्यो।
FILE - In this photo taken by an individual not employed by the Associated Press and obtained by the AP outside Iran, Iranians protests the death of 22-year-old Mahsa Amini after she was detained by the morality police, in Tehran, Oct. 1, 2022. Source: AP / AP/AAP Image
"केही महिला र पुरुषहरूले प्रहरीको गाडी जलाइरहेका छन्। किन? किनभने वर्षौँ वर्ष देखि यिनै प्रहरीका गाडीहरूलाई दमन गर्न प्रयोग गरिन्थ्यो।"
महिनाको अन्त्यमा दर्जनौँ प्रदर्शकहरूको मृत्यु भइसकेको थियो। सेप्टेम्बर ३० मा मात्र पनि ६६ वटा मृत्यु रिपोर्ट गरिएको एमनेस्टी इन्टरनेसनलले जनाएको छ।
जापानी पूर्व प्रधानमन्त्रीको हत्या
यो वर्ष जापानमा पूर्व प्रधानमन्त्री शिन्जो आबेको हत्यासँगै राजनीतिक हिंसा देखियो।
जुलाईमा नाराको सडकमा सर्वसाधारणहरूलाई सम्बोधन गरिरहेका आबेलाई एक्लै आएका एक बन्दुकधारीले गोली प्रहार गरेका थिए।
Maafisa wa usalama wamkamata mshukiwa wa shambulizi dhidi ya waziri mkuu wa zamani wa Japan Shinzo Abe. Source: Getty / The Asahi Shimbun via Getty Images
जापानमा बन्दुकलाई लिएर रहेको सख्त कानुनका कारण उनले घरमा नै निर्माण गरिएको हतियार प्रयोग गरेको हुन सक्ने अनुमान गरियो।
जापानका सबैभन्दा धेरै समय प्रधानमन्त्रीका रूपमा सत्तामा रहेका आबे मृत्यु पश्चात् बेलायतले पनि आफ्नो सबैभन्दा लामो समय राजा गद्दीमा आसीन महारानीलाई सेप्टेम्बरमा गुमायो।
बेलायतमा शोक
सेप्टेम्बर ८ मा पहिलो पटक महारानी एलिजाबेथ द्वितीयको स्वास्थ्यलाई लिएर चिन्ताहरू व्यक्त भएका थिए।
र सोही दिन उनको स्कटल्यान्डमा अवस्थित घरमा मृत्यु भएको खबर आयो।
बेलायतमा १० दिन लामो शोक मनाइयो जुन महारानी एलिजाबेथको दाहसंस्कारसम्म रह्यो।
त्यति बेलाकी प्रधानमन्त्री लिज ट्रसले महारानीको सेवाको खुलेर प्रशंसा गरेकी थिइन्।
जब बेलायत शोकमा थियो तब अर्को कमनवेल्थ सदस्य राष्ट्र पाकिस्तानले आफ्नै ऐतिहासिक दुखद घटनाको सामना गरिरहेको थियो।
पाकिस्तान बाढी
जुन देखि अक्टोबरसम्म मनसुन र बाढीका कारण देशमा विनाश भएका थिए।
(AAP/FAYYAZ AHMAD) Source: EPA / FAYYAZ AHMAD/EPA
सडक, बाली तथा पुलहरू बगाइएको थियो भने, राष्ट्रको सबैभन्दा विनाशकारी भनिएको उक्त बाढीमा ३ करोड ३० लाख पाकिस्तानीहरू प्रभावित भएका थिए।
ब्राजिलको राष्ट्रपतीय निर्वाचन
सन् २०२२ ले विश्वव्यापी भू-राजनीतिमा ठुलो परिवर्तन देख्यो, जसमध्ये एक ब्राजिलमा भएको थियो।
अक्टोबरमा ब्राजिलका चरम दक्षिणपन्थी राष्ट्रपति जिएर बोल्सोनारो देशको इतिहासमा नै पहिलो राष्ट्रपति बने जसले पुन निर्वाचनमा आफ्ना प्रतिद्वन्दीसँग ४९.१ का विरुद्ध ५०.९ प्रतिशतको मतान्तरले हार व्यहोरे।
Brazil's former President Luiz Inacio Lula da Silva, who is running for office again, left, faces Jair Bolsonaro in a presidential debate at Bandeirantes Television in Sao Paulo, Brazil, Sunday, Oct. 16, 2022. Source: AP / Marcelo Chello/AP/AAP Image
लुलाले आफ्नो विजय भाषणमा उनको जित ब्राजिलको प्रजातन्त्रको जित भएको दाबी गरे।
चीनमा विरोध प्रदर्शन
नोभेम्बरमा अर्का विवादास्पद नेतामाथि निशाना साँधियो जब चीनमा विरलै रूपमा देखिने विरोध प्रदर्शनले देशमा नै अस्थिरता ल्याउने परिस्थिति सिर्जना भयो।
मूल भूमि चीनका धेरै सहरहरूमा आक्रोशित नागरिकहरूले सरकारको शून्य- कोभिडको सिद्धान्तको विरोधमा प्रदर्शन गरे।
र नोभेम्बर २४ को आगलागीको घटना पनि अधिकांश रूपमा त्यसैको प्रतिक्रिया स्वरूप भएको थियो।
Protesters hold blank white pieces of paper during a protest triggered by a fire in Urumqi that killed 10 people in Beijing, China, 27 November 2022. Protests against’s China strict Covid restrictions have erupted in various cities including Beijing and Shanghai, triggered by a tower fire that killed 10 people Xinjiang’s capital, Urumqi. Source: EPA / MARK R. CRISTINO/EPA
र लकडाउनका कारण आपतकालिन सेवा प्राप्त नहुँदा अवस्था झन् बिग्रिएको स्थानीयहरूको दाबी थियो।
LISTEN TO
पुरा रिपोर्ट सुन्नुहोस्
08:23
उक्त आन्दोलन नेता 'सी जिन्पिङ्गको चीनमा' हुनु अभूतपूर्व भएको केही सरकारका आलोचकहरूको भनाइ छ।
बेइजिङ र सांघाईका बासिन्दाहरूले केही राहतको सास फेरे जब कोभिड जाँच र क्वारेनटिन सम्बन्धी नियमहरू चीनका केही सहरहरूमा बिस्तारै खुकुलो बनाइयो।
विश्वकपले भरेको उत्साह
LUSAIL CITY, QATAR - DECEMBER 18: Lionel Messi of Argentina holding the World Cup and teammates celebrate during the trophy ceremony following the FIFA World Cup Qatar 2022 Final match between Argentina and France at Lusail Stadium on December 18, 2022 in Lusail City, Qatar. Credit: Jean Catuffe/Getty Images
अप्रत्याशित नतिजाहरूले भरिएको टुर्नामेन्टमा लिओनाल मेस्सीको अर्जेन्टिनी टोलीले जित हासिल गर्यो जुन स्टार खेलाडीको अन्तिम विश्वकप समेत रहेको थियो।
कतारमा आयोजना भएको उक्त टुर्नामेन्टको लागि संरचना बनाउने क्रममा ६ हजार ५ सय भन्दा बढी आप्रवासी कामदारहरू मारिएको भन्ने सुरुवाती रिपोर्टहरू आएका थिए।
यसका बिच पनि खेलहरू मन्त्रमुग्ध पार्ने किसिमका थिए भने अर्जेन्टिनाका समर्थकहरू सो टोलीको सन् १९८६ पछिको पहिलो विश्वकप जितलाई लिएर खुसीले गदगद भए।
विश्वकपले धेरै अर्थमा वर्ष सन् २०२२ लाई प्रतिबिम्बित गरेको छ।
विवादले भरिपूर्ण तर निस्सन्देह एउटा उत्सव जहाँ धेरैले लकडाउन र सामाजिक प्रतिबन्धहरू पछिको वर्षको रूपमा सहर्ष उत्सव मनाए।