Το νέο βιβλίο του ιστορικού Τζιμ Κλέιβεν, "Lemnos and Gallipoli revealed: a pictorial history of the Anzacs in the Aegean 1915-16" περιέχει περισσότερες από 300 φωτογραφίες που τραβήχτηκαν από Αυστραλούς στρατιώτες και Αυστραλές νοσηλεύτριες που βρέθηκαν στη Λήμνο το 1915 και το 1916.
Η φωτογραφική συλλογή συνδυάζεται με ιστορίες και απομνημονεύματα που γράφτηκαν από τους στρατιώτες και τις νοσοκόμες την περίοδο που έζησαν στο νησί.
"Είναι φωτογραφίες που ουσιαστικά αφηγούνται τις ιστορίες αυτών των ανθρώπων", είπε ο κ. Κλέιβεν στο SBS Greek.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το λεύκωμα αποτελεί μια ξεχωριστή καταγραφή της ιστορίας για ένα ελληνικό νησί σε μια ιστορική χρονική στιγμή, μια μοναδική στιγμή της ιστορίας των Αυστραλών στρατιωτών και της Ελλάδας που είναι η Εκστρατεία της Καλλίπολης.
ANZACS diggers and nurses in Lemnos island. Source: Supplied
Ο Τζιμ Κλέιβεν ξεκίνησε τις έρευνες του το 2011 όταν εντάχθηκε στην Επιτροπή Μνήμης Λήμνου – Καλλίπολης, που εκείνη την περίοδο ετοιμαζόταν να συμμετάσχει στις επετειακές εκδηλώσεις για τα εκατό χρόνια από την εκστρατεία της Καλλίπολης το 2015.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
«Οι ομογενείς να μην ξεχάσουν το Anzac Day»
Λέει ότι ως ιστορικός, καθήκον του ήταν να καταφέρει να συγκεντρώσει όλους εκείνους τους ιστορικούς λόγους που αναδεικνύουν την σημασία της Λήμνου στην εκστρατεία της Καλλίπολης και να ενταχθεί στο σχεδιασμό των εκδηλώσεων του 2015.
Ερεύνησε φωτογραφίες που βρήκε σε αρχεία στην Καμπέρα, στη Μελβούρνη, στο Σύδνεϋ και σε άλλες αυστραλιανές πόλεις και εξέτασε αρχειακό φωτογραφικό υλικό από ιδιωτικές συλλογές.
Όπως λέει το λεύκωμα αυτό αποτελεί μια φωτογραφική συνάντηση των πολιτισμών και μιας σημαντικής πολυπολιτισμικής ιστορίας.
Life in Lemnos island in 1915-16. Source: Supplied
Στη διάρκεια της έρευνάς του, έμαθε ότι πολλοί Αυστραλοί στρατιώτες που πήραν μέρος στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο είχαν γεννηθεί στο εξωτερικό.
"Το 1915 η Αυστραλία ήταν μια νέα σχετικά χώρα και περίπου το 30% των Αυστραλών που υπηρέτησαν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο είχαν γεννηθεί εκτό ς Αυστραλίας. Πολλοί γεννήθηκαν στη Βρετανία και την Ιρλανδία, αλλά και σε άλλες χώρες όπως και στην Ελλάδα".
Ο Τζιμ Κλέιβεν λέει ότι οι φωτογραφίες και ιστορίες των ANZACS αποτελούν ενδεικτικά στοχεία του τρόπου που οι στρατιώτες προσπαθούσαν να επικοινωνήσουν με τους ντόπιους κατοίκους του νησιού.
Life in Lemnos island in 1915-16. Source: Supplied
"Μία πτυχή της ιστορίας ιστορίας των ANZAC", όπως λέει ο ιστορικός που γεννήθηκε στην Σκωτία, "είναι η ιστορία της Καλλίπολης και οι τρομερές μάχες στην περιοχή αυτή".
Το ενδιαφέρον του Τζιμ Κλέιβεν ήταν η Λήμνος μέσα από τα μάτια των στρατιωτών, με τα νοσοκομεία, τις νοσοκόμες, τα στρατόπεδα και η επικοινωνία των στρατιωτών με τους ντόπιους.
A sample historian Jim Claven's book "Lemnos and Gallipoli revealed: a pictorial history of the Anzacs in the Aegean 1915-16". Source: Supplied
"Υπάρχει και η όμορφη πτυχή της ιστορίας, με το νησί, τη φύση του, τις παραλίες του και το ηλιοβασίλεμα. Πολλοί ταξιδεύουν στην Ελλάδα και το Αιγαίο το καλοκαίρι για να τα απολαύσουν αυτά και αυτό αντανακλάται στις ιστορίες των στρατιωτών που πήραν μέρος στην εκστρατεία πριν από πάνω από 100 χρόνια".
Οι περισσότερες από τις 300 φωτογραφίες του λευκώματος δεν έχουν δημοσιευθεί. Ο ιστορικός ερεύνησε τις ακριβείς τοποθεσίες απ’ όπου τραβήχτηκαν αυτές οι φωτογραφίες και από το 2011 ταξίδεψε στην Ελλάδα επανειλημμένα για να εντοπίσει και να ερευνήσει τα μονοπάτια που πέρασαν οι στρατιώτες.
Στις έρευνές του καθοδηγήθηκε από τις φωτογραφίες, τα ημερολόγια, τα γράμματα και τα απομνημονεύματα των στρατιωτών. Επανασχεδίασε τους χάρτες του νησιού εκείνης της περιόδου, με τις παλιές και νέες ονομασίες πόλεων και περιοχών.
The proceeds of Jim Claven's book sales will go to Lemnos Gallipoli Commemorative Committee efforts to help to establish an ANZACS trail in Lemnos. Source: Supplied
"Οι επισκέπτες του νησιού μπορούν τώρα να χρησιμοποιήσουν τους χάρτες αυτούς, αφού η Λήμνος δεν έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα τα τελευταία εκατό χρόνια κα δεν έχει αλλάξει σημαντικά η τοπογραφία της", λέει.
Τα έσοδα από το βιβλίο θα δαπανηθούν για τη μελέτη σχεδιασμού ενός μονοπατιού στη Λήμνο που θα διευκολύνει τους επισκέπτες εκείνους που επιθυμούν να ακολουθήσουν τα ίχνη των ΑΝΖΑΚΣ του 1915.
Οπως λέει στο Πρόγραμμά μας, ο Τζιμ Kλέιβεν, "αυτή είναι μόνο η αρχή της περαιτέρω ενίσχυσης της σύνδεσης ανάμεσα στη Λήμνο και την Αυστραλία".
*Σημείωση: Η παρουσία του βιβλίου έγινε στις 10 Αυγούστου του 2019, στο πλαίσιο της ετήσιας εκδήλωσης της Επιτροπής Μνήμης Λήμνου – Καλλίπολης στην Πλατεία Λήμνου - Καλλίπολης στο προάστιο Albert Park της Μελβούρνης.
Πατήστε Play στην κεντρική φωτογραφία για να ακούσετε το podcast (στα Ελληνικά)
