Cho con nghỉ học ở trường có lẽ là một trong những quyết định bị nhiều người thân và bạn bè cho là “điên rồ” nhất trong cuộc đời của chị Huyền Trịnh, một bà mẹ gốc Việt có hai con sống tại Melbourne.
Năm 2017, hai con trai của chị tạm nghỉ học một năm ở trường tiểu học để theo cha mẹ đi du lịch vòng quanh nước Úc. Đây cũng là lúc ý tưởng giáo dục con tại nhà (home school) nhen nhóm trong lòng chị Huyền.
Dạy con bằng tình yêu thương, lắng nghe nguyện vọng của con, để con thỏa mãn với niềm đam mê của mình, như ngồi vẽ trong suốt 2 tiếng đồng hồ, đọc trọn bộ 7 phần Harry Porter và tập trung vào việc làm văn, sáng tác, thay vì tuân theo một thời khóa biểu cứng nhắc, chị Huyền đã chứng minh thành công của phương pháp home school.
Năm 2019, hai con trai Jayden Ludwig và Liam Ludwig của chị quay trở lại trường học cùng bạn bè với kết quả học tập “vượt tiêu chuẩn” và một hành trang kinh nghiệm thu thập từ chuyến đi qua 5 tiểu bang và 2 vùng lãnh thổ của Úc.
Việc cùng học với con tại nhà giúp chị bỏ đi tâm lý so sánh “con nhà mình với con nhà người ta” thường thấy ở phụ huynh Á Châu, và cảm giác không hề lo lắng khi nhận kết quả đánh giá học tập của con ở trường, vì “chị hiểu rằng trình độ của của con mình ở đâu và mọi hệ thống đánh giá bằng các bài kiểm tra kiểu mẫu chỉ mang tính tương đối”.
Cùng nghe chị Huyền Trịnh chia sẻ về phương pháp giáo dục tại nhà được chính phủ Úc công nhận.
Học, không nhất thiết phải đến tận trường khi thế giới có biết bao điều mới mẻ cần quan sát và lĩnh hội Source: Supplied
Giáo dục tại nhà (home school) là gì?
Trên khắp nước Úc, có khoảng 20.000 học sinh đang học tại nhà và con số này đang tăng lên. Giáo dục tại nhà là một lựa chọn hợp pháp được chính phủ công nhận để ghi danh một đứa trẻ vào trường học ở tất cả các tiểu bang và vùng lãnh thổ của Úc.
Trẻ em cần được ghi danh vào một trường học hoặc chọn hình thức giáo dục tại nhà từ khoảng sáu tuổi cho đến khi trưởng thành (khoảng 17 tuổi).
Nếu phụ huynh chọn phương pháp giáo dục tại nhà, họ phải nộp đơn xin chính quyền tiểu bang hoặc lãnh thổ cho phép.
Homeschool là phương pháp giáo dục tại nhà do cha mẹ hay gia sư dạy theo một chương trình đã được nghiên cứu và soạn sẵn theo độ tuổi.
Home school có thể áp dụng theo hai hình thức: toàn phần hoặc bán phần. Homeschool toàn phần có nghĩa là bố mẹ không cho con đến trường, việc học của con hoàn toàn được thực hiện tại nhà. Hình thức thứ hai là, con vẫn đến trường nhưng chỉ ở một số môn, các môn học còn lại thường được cha mẹ hay giáo viên thuê về lên giáo án và giảng dạy tại nhà.
Phương pháp này khá phổ biến tại nhiều nước phát triển trên thế giới.
img_8852.jpg?itok=Gio-tsUA
Học - Không nhất thiết phải đến tận trường
Bất kỳ phụ huynh nào, với trình độ và nền tảng giáo dục cra sao, đều có thể đăng ký hợp pháp dạy con tại nhà.
Phụ huynh phải nộp một bản kế hoạch cho giáo dục tại nhà của họ, thể hiện sự liên kết giữa việc học tập của con với chương trình giảng dạy của Úc.
Cha mẹ có thể mua một chương trình học, nhưng trong hầu hết các trường hợp, họ tự phát triển thiết kế một chương trình phù hợp với con và triết lý giáo dục của mình.
Cách học hiệu quả trong thế kỷ 21
Một số người cho rằng, homes chool chỉ dành cho những học sinh khó hoà nhập cộng đồng như trẻ tự kỷ, trẻ chậm phát triển hay việc không cho con đến trường học là chống đối lại xã hội, ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên thực tế đây lại là phương pháp mang lại hiệu quả.
Với home school, trẻ sẽ được học tập trong một môi trường gần gũi, thoải mái mà không bị những yếu tố như thầy cô, nhà trường, thành tích… chi phối. Đồng thời, thay vì phải oằn mình trên bàn học ở lớp, trẻ có thể học ngay tại bàn ăn của gia đình, đồng thời được tham gia vào các hoạt động vui chơi, dã ngoại cùng bố mẹ, cùng tham gia các hoạt động xã hội ở địa phương, nơi mình sinh sống…
Cha mẹ có thể mua một chương trình học, nhưng trong hầu hết các trường hợp, họ tự phát triển thiết kế một chương trình phù hợp với con và triết lý giáo dục của mình.
Ngoài ra, trẻ cũng sẽ nhận được sự quan tâm và kèm cặp của bố mẹ nhiều hơn. Theo một nghiên cứu sư phạm mới đây, phương pháp dạy con tại nhà được xem là cách học thích hợp nhất, đầy trách nhiệm và hiệu quả nhất để giáo dục con cái trong thế kỷ 21.
So với phương pháp giáo dục truyền thống, cách học này được đánh giá là sự đột phá mang tính tích cực trong giáo dục. Tuy nhiên, trước khi quyết định áp dụng nó cho con mình, mỗi phụ huynh cần tìm hiểu kỹ, xác định rõ những cái được và mất, từ đó đưa ra được những quyết định sáng suốt.
Trường học thường mang đến những chương trình giáo dục đại trà, mang tính cân bằng mà không hướng vào sự phát triển cá nhân Source: Supplied
Có bao nhiêu trẻ em Úc đang được học tại nhà?
Trên khắp nước Úc, có khoảng 20.000 học sinh đang học tại nhà và con số này đang tăng lên. Khoảng 1.100 học sinh đã được học tại nhà ở Queensland vào năm 2013.
Vào năm 2018, con số này đã tăng lên 3.232 học sinh.
Điều này có nghĩa là số học sinh học tại nhà ở Queensland tương đương với số học sinh của một trường trung học tại tiểu bang Brisbane.
Các con số đang tăng lên ở các tiểu bang khác. Tại New South Wales, ước tính 4.700 học sinh đã được ghi danh homeschool năm 2017 so với khoảng 3.300 vào năm 2013.
Khoảng 5.300 trẻ em đã được học tại nhà ở Victoria vào năm 2018, so với 3.545 trẻ năm 2013.
Với một số trẻ có khả năng đặc biệt về nghệ thuật hay khoa học, việc học tại nhà có thể giúp trẻ phát huy năng khiếu đặc biệt, thay vì học tất cả các môn học tại trường. Giáo dục tại nhà lúc này hướng đến việc phát triển cá nhân và tập trung vào một cá thể đặc biệt.
Những con số này có thể không nói lên toàn bộ câu chuyện vì chúng chỉ đại diện cho các gia đình đã đăng ký học tại nhà cho con của họ.
Nghiên cứu cho thấy có thể có hàng ngàn người khác không đăng ký, do đó, việc học tại nhà của con cái họ là bất hợp pháp.
Tại sao các gia đình chọn homeschool?
Có nhiều lý do cha mẹ chọn cách giáo dục con cái tại nhà. Đối với một số gia đình, đó là vì niềm tin tôn giáo.
Khoảng cách địa lý hoặc lý do tài chính có thể ngăn cản những gia đình này tiếp cận một trường tư phù hợp.
Các gia đình khác có thể không hài lòng với nền giáo dục chính thống và coi đó là một sự ảnh hưởng không cần thiết hoặc không phù hợp vào cuộc sống gia đình.
Với chị Huyền Trịnh và anh Calum, việc giáo dục con tại nhà phù hợp cho chuyến chu du vòng quanh nước Úc kéo dài một năm của gia đình. Đồng thời đặt ra thử thách cho cha mẹ trong việc tìm hiểu sở thích và lắng nghe nguyện vọng của con, từ đó lựa chọn phương thức giáo dục phù hợp.
Với một số trẻ có khả năng đặc biệt về nghệ thuật hay khoa học, việc học tại nhà có thể giúp trẻ phát huy năng khiếu đặc biệt, thay vì học tất cả các môn học tại trường. Giáo dục tại nhà lúc này hướng đến việc phát triển cá nhân và tập trung vào một cá thể đặc biệt, thay vì theo đuổi các chương trình học đại trà của trường học.
Sự gia tăng lớn nhất trong giáo dục tại nhà xảy ra với các nhóm tình cờ biết đến phương thức này. Đây là những gia đình đã đưa con đến trường học như lựa chọn đầu tiên, nhưng không hiệu quả.
Kết quả học tập được đánh giá như thế nào?
Hai bé Jayden và Liam được cha mẹ dạy học trong quá trình đi du lịch một năm Source: Supplied
Sau một khoảng thời gian (chẳng hạn ở Queensland, là mười tháng), phụ huynh cần báo cáo cho bộ phận giáo dục tiểu bang hoặc lãnh thổ của họ về tiến trình dạy con ở nhà. Các yêu cầu về việc báo cáo khác nhau giữa các tiểu bang và vùng lãnh thổ.
Đối với một số tiểu bang, chẳng hạn như NSW và WA, báo cáo được gửi cho một người đến thăm gia đình. Đối với những nơi khác, chẳng hạn như tại Queensland, phụ huynh viết báo cáo và gửi nó đến bộ phận chuyên trách về homeschool.
Mời quý thính giả nghe các kinh nghiệm dạy con tại nhà của chị Huyền Trịnh trong phần audio.
