Du học bằng Phd hay còn gọi là bậc tiến sĩ ngày nay đã trở nên phổ biến hơn ngày xưa rất nhiều. Tuy nhiên, tỷ lệ sinh viên Việt Nam học tiến sĩ vẫn rất thấp so với bậc cử nhân và thạc sĩ.
Xét về góc độ bằng cấp, bằng tiến sỹ là cấp độ cao nhất trên con đường học thuật. Tuy nhiên, trong một hệ thống giáo dục như ở Úc thì tấm bằng Phd không phải là sự kết thúc, mà chính là sự khởi đầu của một nghề mang tính chất chuyên nghiệp hơn – đó là nghề nghiên cứu. Phd đòi hỏi tư duy của sinh viên phải độc lập, phân tích và sáng tạo tới mức cao nhất có thể.
Đối với một số ngành nghề như giảng viên đại học hay các nhà nghiên cứu tại các phòng nghiên cứu chuyên nghiệp thuộc tổ chức chính phủ, phi chính phủ hay tư nhân, bằng PhD đã và đang trở thành những điều kiện cần thiết.
Tại Úc, có nhiều con đường để sinh viên chọn lựa tiếp tục học lên PhD. Sinh viên theo học các khóa học cử nhân kéo dài 4 năm có thể học PhD nếu được cấp Bằng Cử nhân Danh dự (Bachelor Degree-Honours) do đạt kết quả xuất sắc trong quá trình học trội. Hoặc sau khi tốt nghiệp cử nhân, sinh viên có thể tiếp tục học thêm một năm nữa để lấy Bằng Cử nhân Danh dự. Với những du học sinh đã có Bằng Cử nhân tại Việt Nam, con đường học thạc sĩ theo hướng research-nghiêu cứu hoặc coursework-tín chỉ giúp sinh viên có cơ hội học tiếp lên PhD.
Học PhD mất bao lâu?
Một chương trình PhD ở Úc thường kéo dài trong vòng 3-4 năm.
Trên thực tế, các bạn có thể hoàn thành PhD ngắn hơn hoặc dài hơn 4 năm, tùy thuộc vào tiến độ hoàn thành thesis. Có những bạn chỉ hoàn thành Phd trong 3 năm và có những người mất 6 năm để lấy được bằng PhD.
Làm thế nào để hoàn thành chương trình PhD ?
Trong năm đầu tiên của PhD, bạn sẽ phải học bổ sung một số môn học (coursework). Tùy vào từng sinh viên và ý kiến của giáo viên hướng dẫn mà số lượng môn học có thể từ 3- 6 môn.
Với những bạn có nền tảng kiến thức về lĩnh vực sẽ làm ở PhD rồi thì có thể bạn chỉ cần học 3 môn, còn với những ai background không sát với lĩnh vực nghiên cứu ở PhD thì sẽ phải học nhiều hơn. Khi học coursework, bạn sẽ phải lên lớp, làm bài thi và cố gắng đạt được một điểm số nhất định tùy theo yêu cầu cụ thể của khoa. Tuy nhiên, kết quả của các môn học này không quyết định bạn có tốt nghiệp PhD được hay không.
Trong các năm tiếp theo, bạn sẽ phải viết ít nhất là ba bài nghiên cứu (research papers), hoặc có thể nói một cách khác là bạn sẽ phải giải quyết ít nhất ba câu hỏi nghiên cứu. Ba câu hỏi này phải nằm trong một phạm vi nghiên cứu nhất định, chúng không nhất thiết phải có quan hệ chặt chẽ với nhau, nhưng ít nhất chúng cần có một chủ đề chung nào đó. Ví dụ, ba câu hỏi nghiên cứu về rủi ro trong đầ tư bất động sản, ba câu hỏi về trí tuệ nhân tạo, vv.
Nói về chất lượng nghiên cứu, các papers của bạn phải đạt đến mức độ gọi là “publishable”, tức là có thể công bố trên cáctạp chí khoa học hoặc có thể phát triển thành những nghiên cứu hoàn chỉnh. Bạn không cần phải đạt đến một publication hoàn chỉnh, nhưng vẫn phải bảo đảm một mức độ chất lượng nghiên cứu nhất định. Điều này bạn sẽ được tư vấn bởi các giáo sư hướng dẫn trong quá trình bạn làm PhD.
Để có cái nhìn bao quát hơn về ngành học Phd những bước chuẩn bị quan trọng sinh viên cần biết khi học Phd ở Úc, chúng ta có chị Lệ Thu, là một nghiên cứu sinh PhD tại Đại học Monash cùng tham gia.
Mời quý thính giả vào phần audio để nghe toàn bộ nội dung.
Source: element envato
SBS: Chào chị Thu, chị lên kế hoạch mình học PhD từ lúc nào? Chị đã chuẩn bị những gì từ khi đưa ra quyết định đó?
Lệ Thu: Chào mọi người, tôi là Mạch Lệ Thu, là nghiên cứu sinh khoa Nghệ thuật trường ĐH Monash. Tôi lên kế hoạch học PhD từ năm 2013, bắt đầu PhD từ năm 2014 và sẽ hoàn tất chương trình nghiên cứu sinh vào năm 2019.
Tôi chuẩn bị 3 tài liệu chính. Một là bản đề cương nghiên cứu, nêu rõ định hướng nghiên cứu của tôi là báo chí môi trường. Hai là bản CV kê khai tất cả những bài báo và chương sách tôi đã viết, những dự án về báo chí môi trường tôi đã tham gia. Ba là điểm tiếng Anh IELTS học thuật theo yêu cầu của Trường Báo chí của Đại học Monash. Trường yêu cầu 7 điểm trở lên tất cả các band.
SBS: Theo chị, học PhD khác gì với Master hay Bachelor?
Lệ Thu: Master hay Bachelor là 'học', còn PhD người ta thường nói là 'làm PhD'. Giữa học và làm rất khác nhau.
Thứ nhất là tính sáng tạo. PhD phải tìm cho ra được cái gì mới mẻ mà chưa có ai nghiên cứu trước đó. Còn Master hay Bachelor thì chủ yếu là học trong sách vở, học thuộc, và áp dụng vào thực tế. Vì PhD đề cao tính sáng tạo nên tất cả dữ liệu đầu vào phải mới, để có thể bảo đảm kết quả đầu ra không giống ai khác.
Thứ hai là PhD là một nghiên cứu dài. Master yêu cầu có thể viết 1 bài luận ba đến bốn ngàn chữ trong 1 tuần. Nhưng PhD yêu cầu cả trăm ngàn chữ. Những người làm PhD xong có khả năng viết cả một nghiên cứu dài như 1 quyển sách 'book length research', chứ không chỉ là một vài bài báo hay một hai chương sách.
Yếu tố thiết yếu là bạn dự định theo nghề nghiên cứu và giảng dạy lâu dài hay không. Nếu có thì làm PhD. Nếu không thì thôi không nên đầu tư 5 năm cho một dự án nghiên cứu.
SBS: Khi đăng ký học PhD, chị đã chọn đề tài research proposal gì?
Lệ Thu: Khi đăng ký học PhD tôi chỉ có hướng là nghiên cứu về báo chí môi trường. Sau 1 năm tại trường Monash, giáo sư và tôi chọn đề tài Mạng xã hội với phong trào môi trường Việt Nam. Những thay đổi như cách sử dụng mạng xã hội để truyền tải thông tin hay những hệ luỵ ô nhiễm môi trường các dự án công nghiệp. Tôi lựa chọn đề tài này đúng vào thời điểm xảy ra những vụ tuần hành môi trường bảo vệ 6,700 cây xanh, dùng Facebook để bảo vệ hang Sơn Đoòng, và ô nhiễm biển do Formosa. Tôi rất mừng vì tôi đã lựa chọn một đề tài mà sau khi chọn xong có rất nhiều ví dụ sinh động để nghiên cứu.
SBS: Theo kinh nghiệm của chị , những bạn muốn học lên PhD đang tìm hiểu cách viết research proposal thật ấn tượng, các bạn nên chú ý những gì?
Lệ Thu: Điều đầu tiên tôi nghĩ là không cần phải đặt mục tiêu viết thật ấn tượng. Chỉ cần viết ra tất cả những gì bạn hiểu biết về đề tài mà bạn đề xuất. Bạn nêu rõ tại sao bạn muốn viết đề tài này. Nêu khoảng 10 quyển sách mà bạn tâm đắc nhất và có liên quan đến đề tài. Sau này khi được nhận vào trường thì thường sẽ thay đổi nhiều chứ ít ai dựa vào bản proposal ban đầu để làm PhD.
SBS: Chị nghĩ yếu tố gì là thiết yếu để các bạn có thể học lên PhD?
Lệ Thu: Yếu tố thiết yếu là bạn dự định theo nghề nghiên cứu và giảng dạy lâu dài hay không. Nếu có thì làm PhD. Nếu không thì thôi không nên đầu tư 5 năm cho một dự án nghiên cứu. Muốn thực hiện những dự án nghiên cứu lớn thì phải là tiến sĩ để có khả năng bao quát quá trình nghiên cứu. Và việc trực tiếp thực hiện là những thạc sĩ và cử nhân.
SBS: Nhiều ý kiến cho rằng học lên PhD sẽ khó kiếm việc làm hơn vì nhà tuyển dụng sẽ phải trả mức lương đầu vào cao hơn những bằng cấp như cử nhân. Chị nghĩ sao về điều này?
Lệ Thu: Ông Red Aidar, trùm chữa cháy các giếng dầu của Mỹ, và cũng là một tượng đài về huấn luyện lãnh đạo tổ chức, đã từ có lời khuyên bất hủ cho các nhà tuyển dụng. Ông khuyên rằng “If you think it’s expensive to hire a professional to do the job, wait until you hire an amateur”. Tiếng Việt nghĩa là “Nếu anh nghĩ rằng thuê người chuyên nghiệp đắt quá, thì cứ thuê người không chuyên mà xem, cái giá phải trả còn cao hơn”.
Ở một số công việc đòi hỏi chuyên nghiệp trong tìm dữ liệu, phân tích dữ liệu, biết tìm tòi cái mới, kiên trì theo đuổi những mục tiêu mà nhiều người khác không nhìn nhận thấy, không sợ thất bại, biết hợp tác trong khi cạnh tranh, và quan trọng hơn cả là làm vị trí gì cũng được, thì tất nhiên là cần có PhD.
Đặc biệt là các trường đại học và viện nghiên cứu thì tôi chưa thấy có người nào làm hiệu trưởng hay viện trưởng mà lại không là Tiến sĩ, và họ luôn cần Tiến sĩ làm việc cho họ.
SBS: Dự định của chị sau khi học PhD sẽ làm gì?
Lệ Thu: Sau 5 năm đi học xa thì tôi cần nhất là quãng thời gian cho gia đình. Tôi cũng sẽ dành thời gian viết sách non-fiction, và sách memoir ghi lại những câu chuyện của tôi đã trải qua trong gần một thập kỷ đi du học.
Cảm ơn những chia sẻ quý giá của chị Thu và chúc những dự định của chị sẽ thành công.
Điểm tin tại Úc
Poster vở nhạc kịch 'Bonjour Saigon' Source: Fanpage VDS NSW
Thời gian: 6:45pm – 11pm tối 10/12/2018
Địa điểm: Play house, NIDA Theater, 215 Anzac Parade, Kensington, NSW 2033.
Mỗi tuần 1 điều không thể bỏ lỡ ở Úc
Woodfork Folk Festival Source: woodfordfolkfestival.com
Đây là sự kiện tập hợp số lượng nghệ sĩ biểu diễn lớn nhất ở Úc, được tổ chức hàng năm từ 27 tháng 12 đến 1 tháng 1 tại khu vực mang tên Woodfordia, cách Brisbane một giờ lái xe về phía bắc.
Trong suốt sáu ngày, 2000 vũ công trình diễn 450 loại hình nghệ thuật ở 35 địa điểm khác nhau trong khu vực để thể hiện chiều sâu và sự đa dạng về biểu diễn theo văn hóa, nghệ thuật và xã hội của Úc.
Chương trình lễ hội dân gian Woodford sẽ gồm có âm nhạc, khiêu vũ, quầy ẩm thực, xiếc, hài kịch, hội thảo, biểu diễn đường phố, phim ảnh, nghệ thuật thị giác, các trò chơi cho thiếu nhi và nhiều chương trình đặc sắc bao gồm bắn pháo hoa đón năm mới.
Tham gia cùng hơn 130.000 người ở mọi lứa tuổi để tận hưởng những màn trình diễn bất ngờ, những món ăn tuyệt vời, và trải nghiệm mới lạ , độc đáo tại Woodford Folk Festival năm nay.
