Key Points
- Bộ Nội vụ ước tính có 75.400 người nước ngoài cư trú bất hợp pháp tại Úc.
- Có khoảng 980 người bị giam giữ tại các cơ sở giam giữ người nhập cư, trong đó có 200 người ở lại quá hạn.
- Tổng cộng có 86.929 cá nhân chưa được cấp Thị thực Bảo vệ và vẫn chưa bị trục xuất vào cuối thời hạn.
Alex* đang chuẩn bị cho ca làm việc của mình tại một nhà hàng Trung Quốc vào tháng 10 thì các nhân viên từ Bộ Nội vụ và Lực lượng Biên phòng Úc (ABF) xông vào.
Trong quá trình kiểm tra tuân thủ thị thực này, các nhà chức trách phát hiện ra rằng Alex đã quá hạn thị thực Úc bảy tháng.
Anh ấy đã bị giam giữ và đưa đến Trung tâm giam giữ di trú Villawood.
"Họ cùng lúc vào qua cửa trước và cửa sau, khiến tôi không còn nơi nào để chạy", Alex nói với SBS Chinese.
Anh ấy đến Úc bằng thị thực du lịch vào năm 2019 và sau đó 'nhảy' lên thị thực du học — một quy trình phổ biến đối với những cá nhân có ý định xin thị thực để gia hạn thời gian lưu trú tại Úc vì mục đích công việc.
Năm 2023, anh đã nộp đơn xin thị thực bảo vệ — một con đường thường dành cho những cá nhân phải đối mặt với sự đàn áp nếu họ trở về quốc gia của họ — để "mua thêm thời gian" ở Úc do chi phí thấp và đôi khi mất nhiều năm để xử lý.
Đơn xin bảo vệ của Alex đã bị từ chối vào tháng 3.
Anh ấy đã "mạo hiểm" bằng cách ở lại quá hạn thị thực, nghĩ rằng mình sẽ không bị "bắt".
"Nhưng thật không may, khi bạn không tin vào điều đó, nó có xu hướng tấn công bạn ngay lập tức", anh nói.
Alex là một trong ít nhất 200 "người ở lại quá hạn" hiện đang bị giam giữ vì lý do nhập cư, chiếm khoảng 20 phần trăm tổng số trong hệ thống này (984).
Bộ Nội vụ ước tính rằng tính đến ngày 30 tháng 6, có 75.400 cá nhân có mặt bất hợp pháp tại Úc, không bao gồm những người bị giam giữ, tăng 5.500 so với năm trước.
'Cảm giác vô vọng'
Theo ông Abul Rizvi, cựu thứ trưởng Bộ Di trú, chính phủ chỉ có thể xác định được một số lượng "rất nhỏ" những người lưu trú quá hạn so với con số thực tế.
Các nguồn lực hiện có để chính phủ xác định và theo dõi những người lưu trú quá hạn "hoàn toàn không đủ để giải quyết thách thức này", ông nói thêm.
"Chính phủ đã có một số nỗ lực… nhưng vẫn còn lâu mới giải quyết được vấn đề".
Dữ liệu của Bộ Nội vụ cho thấy tính đến tháng 9, tổng cộng có 86.929 cá nhân chưa được cấp Thị thực Bảo vệ và vẫn chưa bị trục xuất.
Để giải quyết tình trạng sử dụng sai thị thực và lưu trú quá hạn, chính phủ tiến hành kiểm tra tuân thủ nhập cư nhắm vào các nơi làm việc được biết là sử dụng lao động không có giấy tờ.
"Hầu hết các chuyến thăm đều nhắm vào những nơi như nhà máy lớn, trang trại trong mùa thu hoạch... có khả năng họ sẽ tìm thấy một số người trong những nhóm đó đã lưu trú quá hạn", Rizvi cho biết.
Trong khi đó, một thông báo Nhắc nhở chấm dứt thị thực được gửi trước ngày hết hạn thị thực cho những người sở hữu một số loại thị thực tạm thời, khuyến khích họ hành động để duy trì tình trạng hợp pháp.
Ngoài ra, các nhà tuyển dụng được khuyến khích kiểm tra quyền làm việc của những nhân viên tương lai bằng cách sử dụng hệ thống Xác minh quyền làm việc trực tuyến của Bộ Nội vụ để đảm bảo họ không vô tình cho phép làm việc bất hợp pháp.
Việc tuyển dụng, giới thiệu, ép buộc hoặc ký hợp đồng với người không phải là công dân không có quyền làm việc tại Úc vẫn là một hành vi phạm tội và các nhà tuyển dụng phải đối mặt với các hình phạt vì cho phép làm việc bất hợp pháp.
Một phương pháp khác mà chính phủ đã thực hiện gần đây là "tăng đáng kể" các nguồn lực để xử lý khối lượng công việc xin tị nạn, cho phép các đơn xin được xử lý đủ nhanh để tạo ra sự ngăn cản sử dụng hệ thống tị nạn, Rizvi nói thêm.
Rizva cho biết bất chấp những nỗ lực này, số lượng người trong hệ thống tị nạn tại Úc vẫn tăng lên hàng tháng, đồng thời nói thêm rằng khối lượng công việc hiện ở mức khoảng 118.000 và "đang tăng lên".
Abul Rizvi said that the government's "hopelessly inadequate" resources meant authorities were a "long way" from addressing the problem of overstaying. Source: Supplied
Nhưng theo luật di trú của Úc, những người ở quá hạn sẽ bị giam giữ và hầu hết sẽ bị trục xuất.
Luật sư di trú Sean Dong tại Melbourne cho biết thời gian giam giữ trước khi trục xuất khác nhau tùy từng trường hợp, từ vài tuần đến hơn 10 năm.
Thời gian trung bình của những người bị giam giữ tại các cơ sở giam giữ là 513 ngày.
Dong cho biết lý do phổ biến nhất khiến họ ở quá hạn là "kiếm tiền nhanh" ở Úc trước khi trở về nước.
"Nhiều người ở quá hạn có động lực là triển vọng về mức lương cao hơn và cơ hội kiếm tiền mặt [ở Úc], họ hy vọng điều này sẽ cải thiện điều kiện sống của họ ở quê nhà", ông cho biết.
Luật sư di trú Sean Dong tại Melbourne cho biết lý do chính khiến những người lưu trú quá hạn sẵn sàng mạo hiểm ở lại và làm việc tại Úc là để kiếm tiền.
"Nếu bạn muốn đến Úc để kiếm tiền, hãy làm điều đó một cách hợp pháp. Ở lại quá hạn khiến bạn căng thẳng mỗi ngày", anh nói.
Các nhân viên của Bộ di trú thường hoài nghi về lý do kháng cáo của bạn khi bạn bị giam giữ.Alex*, detained for overstaying his visa
Bộ Nội vụ kêu gọi những người không phải công dân không có thị thực và không có cơ sở hợp pháp để ở lại, hãy rời khỏi Úc càng sớm càng tốt.
"Một người không phải công dân bất hợp pháp có thể được cấp Thị thực bắc cầu E để cho phép họ ở lại Úc hợp pháp trong khi họ sắp xếp để rời đi", một phát ngôn viên của bộ nói với SBS Chinese.
"Những người không đủ khả năng tự nguyện rời khỏi Úc có thể được hưởng hỗ trợ hồi hương và tái hòa nhập".
*Tên nhân vật đã được thay đổi.
hay
