Ông Andy McCarthy đã làm nghề lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời tại Victoria trong suốt 18 năm qua, thế nhưng sự tăng trưởng nhu cầu gần đây đã khiến ông vô cùng ngạc nhiên.
“Điều đó thật điên rồ,” ông McCarthy nói.
“Chúng tôi lắp đặt hệ thống 100 kilowatt đầu tiên hồi năm 2013. Khi ấy, đó là chuyện lớn. Giờ đây chúng tôi lắp đặt ba lần mỗi tuần.”
Tốc độ tăng trưởng thật đáng kinh ngạc – trung bình mỗi phút, có 6,5 tấm pin năng lượng mặt trời được lắp đặt trên các mái nhà tại Úc.
Ông McCarthy cho biết sự phổ biến của năng lượng mặt trời đã khiến nhiều người ngạc nhiên.
“Chỉ hai năm về trước, việc lắp đặt một hệ thống năng lượng mặt trời quy mô lớn sẽ không có ý nghĩa về mặt kinh tế cho một nhà sản xuất tại Dandenong,” ông nói.
“Tỷ lệ hoàn vốn đầu tư (return on investment) khi đó là 10 hoặc 11 năm. Nhưng sự sụt giảm nhanh chóng của chi phí lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời – và thực tế là giá điện đã tăng nhanh hơn mức dự đoán – khiến cho tỷ lệ hoàn vốn giờ đây là 4 hoặc 5 năm.”
Công ty của ông là Gippsland Solar đang nhận được yêu cầu nhiều hơn bao giờ hết, nhờ vào chương trình tài trợ của Chính phủ Victoria, nhằm lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời cho thêm 650,000 căn nhà trong vòng một thập kỷ.
Điều đó sẽ làm tăng gấp ba lượng điện mặt trời (PV) tại Victoria. Và nó đi kèm với các rủi ro, theo ông Tony Wood, giám đốc chính sách năng lượng thuộc viện nghiên cứu Grattan Institute.
“Thách thức của việc quản lý một lượng điện mặt trời lớn như vậy, đặc biệt khi nó sẽ được tập trung tại một số khu vực có nhiều mái nhà bằng phẳng hơn chẳng hạn, là một vấn đề lớn,” ông nói.
“Tôi không nghĩ chúng ta đã lên kế hoạch chu toàn cho viễn cảnh đó.”
Và ông McCarthy cũng đồng ý.
“Tôi hài lòng với tốc độ phát triển công nghệ – giờ đây cái chúng ta cần là một kế hoạch.”
Mạng lưới điện tại Victoria hiện không được thiết kế để tiếp nhận năng lượng tái tạo từ các hộ gia đình chuyển về hệ thống.
“Điều này trên thực tế gây ảnh hưởng đến sự ổn định của mạng lưới,” cô Audrey Ziebelman thuộc Cơ quan Điều hành Thị trường Năng lượng Úc (Australian Energy Market Operator – AEMO) cho biết.
“Chúng tôi đã xác định những khu vực đáng lo ngại, đặc biệt là vào giữa trưa khi có ít nhu cầu về năng lượng.”
Vấn đề không chỉ dừng lại ở đó.
Chính phủ Victoria đã ủng hộ , dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào năm 2020.
Thế nhưng các nhà máy này lại nằm ở phía bắc và phía tây tiểu bang, nơi có đường dây truyền tải mỏng và không thể xử lý nhiều điện hơn đi vào hệ thống.
“Hạ tầng cơ sở truyền dẫn ở phía tây Victoria hiện không có đủ năng lực để xử lý lượng điện năng được đề xuát,” AEMO cho biết trong một thông cáo.
“Các máy phát điện kết nối với phần này của mạng lưới có thể bị hạn chế nặng nề, nhằm bảo vệ mạng lưới và duy trì nguồn điện.”
Kế hoạch xây dựng tại Kiamal gần Mildura, đã bị đình trệ hồi đầu năm nay vì các vấn đề về khả năng trữ điện.
Những người phản đối năng lượng tái tạo đã nhân cơ hội này để chỉ trích việc phát triển năng lượng gió và điện mặt trời.
Thế nhưng ông Mark Wakeham thuộc tổ chức Environment Victoria tin rằng nỗi sợ này đang bị phóng đại.
“Tôi nghĩ mọi người sẽ bắt đầu thay đổi cách sử dụng năng lượng, và họ sẽ sử dụng nhiều năng lượng hơn khi trời nắng và nguồn năng lượng mặt trời dồi dào,” ông nói.
“Chúng ta sẽ thấy mọi người sạc pin cho các thiết bị điện tử vào ban ngày, nhưng chúng ta cũng cần các gói ưu đãi của chính phủ nhằm khuyến khích người dân dự trữ một số năng lượng tái tạo.”
Quan ngại xoay quanh sự ổn định của mạng lưới điện cũng dẫn đến các câu hỏi về việc, ai sẽ là người trả tiền để bảo trì mạng lưới này.
Phần lớn các hộ gia đình sử dụng năng lượng mặt trời vẫn còn kết nối với mạng lưới điện vào buổi tối. Giá điện hiện tại được tính dựa trên lượng điện sử dụng, chứ không phải là một mức phí cố định để kết nối với mạng lưới điện.
Điều đó có nghĩa là các hộ gia đình sử dụng điện mặt trời trả tiền ít hơn so với các hộ gia đình khác, mặc dù họ vẫn sử dụng mạng lưới điện vào giờ cao điểm.
Ông Wood cho biết cơ cấu giá điện hiện tại đồng nghĩa với việc, những người không sử dụng năng lượng mặt trời hiện đang trợ giá cho những người sử dụng nó.
Và khi nói đến chi phí, các nhóm dịch vụ xã hội cho rằng gói trợ cấp của Solar Victoria không mang lại lợi ích cho những người cần giảm giá nhiều nhất, bao gồm người thuê nhà và những người có thu nhập thấp.
Bà Emma King thuộc Hội đồng Dịch vụ Xã hội Victoria cho biết chương trình cần nhắm đến những người hiện cần giúp đỡ.
“Sự thật là đối với những người có thu nhập thấp, nó sẽ tạo nên sự khác biệt lớn nhất,” bà nói.
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
