ประเด็นสำคัญ
- คลื่นดูดเป็นอันตรายอันดับหนึ่งของออสเตรเลีย
- สถานที่ว่ายน้ำที่ปลอดภัยที่สุดคือที่ชายหาดที่มีหน่วยกู้ภัยฯลาดตระเวน
- ออสเตรเลียมีกลยุทธ์เพื่อลดการเผชิญกับฉลามอันดับต้นๆ ของโลก
- เครื่องมือช่วยสอดส่องฉลาม Shark Smart
กด ▶ ฟังพอดคาสต์
ออสเตรเลียมีชายหาดเกือบ 12,000 แห่ง และมีชายหาดที่มีไลฟ์การ์ด (lifeguards) หรือหน่วยกู้ภัยช่วยคนตกน้ำ (surf lifesavers) น้อยกว่า 5 เปอร์เซ็นต์
ตัวเลขผู้เสียชีวิตจากการจมน้ำตามชายหาดโดยเฉลี่ย 122 ราย ทุก 12 เดือน และส่วนใหญ่เกิดจากกระแสน้ำวนหรือคลื่นดูด (rip currents)
คุณเชน ดอว์ (Shane Daw) ผู้จัดการทั่วไปของหน่วยรักษาความปลอดภัยชายหาดแห่งเซิร์ฟ ไลฟ์ เซฟวิง ออสเตรเลีย (Surf Life Saving Australia) กล่าวว่ามีปฏิบัติการกู้ภัย 10,000 ครั้งจากการถูกคลื่นดูด เมื่อปีที่ผ่านมา
“คลื่นดูดเป็นอันตรายอันดับหนึ่งบนชายหาด นับเป็นเกือบ 1 ใน 4 สาเหตุของการเสียชีวิตจากการจมน้ำในออสเตรเลีย และเราเชื่อว่าจริงๆ แล้วมีจำนวนมากกว่านี้ แต่นี่เป็นตัวเลขที่มีคนพบเห็น ในปีที่ผ่านมาเรามีตัวเลขผู้เสียชีวิตจากการจมน้ำที่ชายหาดทั้งหมด 141 ราย เป็นตัวเลขที่น่าเศร้าใจ และประมาณ 36 รายเกิดจากถูกคลื่นดูด”
เรื่องที่เกี่ยวข้อง
5 วิธีเล่นน้ำทะเลอย่างปลอดภัยในออสเตรเลีย
กระแสน้ำวนที่บอนได บีช Source: Moment RF / Brendan Maher/Getty Images
และกระแสน้ำวนมักมองเห็นได้ยาก คุณดอว์กล่าว
“เรารู้ว่ามีสถิติ 2 ใน 3 คนที่มักพูดว่าสามารถบอกได้ว่าตรงไหนมีคลื่นดูด ซึ่งมักจะบอกผิด หากคุณเห็นคลื่นซัดเข้าฝั่งและมีบริเวณที่ไม่มีคลื่นเลย คุณอาจคิดว่าตรงนั้นเป็นจุดที่ปลอดภัย แต่นั่นอาจหมายความว่าน้ำกำลังซัดออกไปในทิศทางตรงกันข้าม และนั่นคือสาเหตุที่ไม่มีคลื่นในบริเวณนั้น เรามีป้ายที่บอกว่าสีขาวเป็นสัญญาณที่ดี คุณจะเห็นคลื่นเป็นแนวสีขาว สีเขียวเป็นสัญญาณไม่ดี นั่นหมายความว่าสีเขียวคือสีในบริเวณที่ลึกและน้ำเคลื่อนไปในทิศทางตรงกันข้าม”
คลื่นดูดอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต หากคุณติดอยู่ในกระแสน้ำคลื่นดูด หน่วยกู้ภัยฯมีคำแนะนำดังนี้
- สงบนิ่งและประหยัดพลังงานของคุณไว้
- ยกแขนขึ้นและตะโกนขอความช่วยเหลือ
- ลอยตัวไปกับคลื่น มันอาจพาคุณกลับไปสู่ที่ตื้นได้ หรือว่ายไปในทางที่ขนานกับชายหาดหรือไปทางที่คลื่นซัดออกไป เพื่อออกจากกระแสน้ำดูด
คุณดอว์กล่าวว่า สิ่งที่ดีที่สุดคือว่ายน้ำในบริเวณที่ปลอดภัย
“เรารณรงค์ให้ประชาชนไตร่ตรองว่าพวกเขาจะไปว่ายน้ำที่ไหน ศักยภาพของพวกเขา ความสามารถในการว่ายน้ำ และว่ายน้ำที่ชายหาดที่มีการลาดตระเวน ในบริเวณที่มีธงสีแดงและเหลือง 76 เปอร์เซ็นต์ของการจมน้ำเสียชีวิตใน 12 เดือนที่ผ่านมาเกิดขึ้นห่างออกไปจากบริเวณที่มีหน่วยกู้ภัยฯ 1 กิโลเมตร ข้อความสำคัญสำหรับผู้ที่กำลังจะไปทะเลคือไปชายหาดที่มีการลาดตระเวน ธงสีแดงและเหลืองเป็นสัญลักษณ์บอกว่าเป็นบริเวณที่ปลอดภัย เป็นบริเวณที่มีการลาดตระเวนของหน่วยกู้ภัยฯ หากเกิดปัญหา พวกเขาสามารถช่วยคุณได้”
ครีบฉลามบนผิวน้ำ ซึ่งมีนักเล่นเซิร์ฟเป็นฉากหลัง Source: iStockphoto / Philip Thurston/Getty Images/iStockphoto
ด็อกเตอร์ฟีบี เมเกอร์ (Dr Phoebe Meagher) เจ้าหน้าที่อนุรักษ์สัตว์ป่าแห่งสมาคมอนุรักษ์ทารองกา (Taronga Conservation Society) ซึ่งรวบรวมข้อมูลเหตุการณ์การโจมตีของฉลามในออสเตรเลีย (Australian Shark Incident Database) นับตั้งแต่ทศวรรษ 1800
ออสเตรเลียมีตัวเลขจำนวนเหตุที่มีฉลามกัดเป็นอันดับ 2 ของโลก อันดับ 1 คือสหรัฐอเมริกา ตัวเลขของเราเพิ่มขึ้นจากเฉลี่ย 9 ครั้งต่อปี ในช่วงปี 1990 เป็น 22 ครั้งต่อปี ระหว่างปี 2010 – 2020 เรายังโชคดีที่จากจำนวนทั้งหมดมีตัวเลขเฉลี่ยการเสียชีวิต 1 รายต่อปี นี่อาจเป็นเพราะโซเชียลมีเดีย มันไม่ได้หมายความว่ามีคนถูกกัดมากขึ้น มันหมายความว่าเรารู้ถึงเรื่องนี้
ฉลามไม่ได้มองว่ามนุษย์น่ารับประทานเป็นพิเศษ มันไม่ได้ตั้งใจว่ายมาหาพวกเรา
“ฉันไม่คิดว่าพวกมันมีความสามารถในการแยกแยะสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่แตกต่างกันได้ จริงๆ แล้วพวกมันเป็นนักล่าที่ฉวยโอกาส จากสถิติเราพบว่าฉลามที่กัดมนุษย์นั้น บ่อยครั้งมันจะกัดแค่ครั้งเดียวและหนีไปอย่าวรวดเร็ว มีความเป็นไปได้ที่คุณอาจอยู่ผิดที่ ผิดเวลา และจากมุมมองของฉลามแล้ว มันไม่ได้สำคัญว่าจะเป็นมนุษย์ แมวน้ำ หรือเต่า”
ปิดหาดนอร์ท อะโวคา หลังมีนักโต้คลื่นถูกฉลามโจมตี เมื่อวันที่ 13 พฤศจิกายน 2017 ที่เมืองกอสฟอร์ด ประเทศออสเตรเลีย Credit: Tony Feder/Getty Images
“มีฉลามเกือบ 400 สายพันธุ์ ในจำนวนไม่กี่ร้อยสายพันธุ์นั้น มีเพียง 3 สายพันธุ์ที่น่าวิตกในรัฐนิวเซาท์เวลส์ ฉลามขาว (White shark) ฉลามเสือ (Tiger shark) และฉลามหัวบาตร (Bull shark) รัฐเวสเทิร์นออสเตรเลียมักมีฉลามขาวและฉลามเสือจำนวนน้อย รัฐควีนส์แลนด์มีทั้ง 3 สายพันธุ์ และยังมีอีก 10 หรือ 12 สายพันธุ์”
สายพันธุ์อื่นๆ อาจกัดเราเป็นครั้งคราว หากถูกยั่วยุ คุณอาจเดินไปเหยียบฉลามที่มีชื่อว่า “วอบเบกอง (Wobbegong)” ที่นอนอยู่ก้นทะเลโดยไม่ได้ตั้งใจ
แต่พวกมันไม่มีอันตรายนัก เมื่อเทียบกับสามสายพันธุ์อันตรายซึ่งคาดเดาได้ยากและอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ คุณกรีนกล่าว
“พวกมันเหมือนเด็กวัยรุ่นในบางครั้ง ทุกตัวแตกต่างกัน มีพฤติกรรมต่างกัน แต่เรามีสิ่งที่เราอธิบายว่าเป็นรูปแบบการเคลื่อนไหวทั่วไป เราเรียกฉลามขาวเป็นสายพันธุ์ที่อยู่ในน้ำเย็น ฉลามหัวบาตรมักจะว่ายออกจากแม่น้ำเมื่อมีฝนตกหนักมัก ฉลามเสือและฉลามหัวบาตรเป็นสัตว์ที่ออกหากินเวลาเช้าตรู่และช่วงพระอาทิตย์ตกดิน สายพันธุ์ที่กัดเรามากที่สุดคือฉลามขาวและมักกัดช่วงกลางวัน”
ธงสีเหลืองแดงบนชายหาด Credit: Lee Hulsman/Getty Images
แอปพลิเคชันชาร์คสมาร์ทมีบริการแจ้งเตือนฉลามและมีข้อมูลชายหาดที่มีหน่วยกู้ภัยฯลาดตระเวน โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย
ทั้งยังให้คำแนะนำเกี่ยวกับสิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง เช่น น้ำโคลน การว่ายน้ำหรือเล่นเซิร์ฟยามพลบค่ำ เช้ามืดและตอนกลางคืน รวมถึงสถานการณ์ “เบท บอลส์ (bait balls) คุณกรีนอธิบาย
“เมื่อคุณเห็นฝูงนกดำผุดดำว่าย เป็นสิ่งบ่งชี้ว่ามีปลาที่เป็นเหยื่อจำนวนมากในน้ำ ปลาเล็กหมายถึงปลาใหญ่ ปลาใหญ่หมายถึงฉลาม หมายความว่ามักจะมีสัตว์ว่ายอยู่ใต้ฝูงปลาเล็กเพื่อขับให้พวกมันว่ายขึ้นสู่ผิวน้ำ และเราจะแจ้งเตือนว่าให้หลีกเลี่ยงการว่ายน้ำและเล่นเซิร์ฟในบริเวณใกล้เคียง หรือเบท บอลส์”
รัฐนิวเซาท์เวลส์และรัฐเวสเทิร์นออสเตรเลียมีโครงการลดการเผชิญกับฉลามที่ดีที่สุดในโลก เพื่อปกป้องประชาชนที่ไปทะเลและลดอันตรายจากการพบเจอฉลาม
ชายหาดบางแห่งมีแนวรั้วป้องกัน มีโดรนและเฮลิคอปเตอร์ตรวจตรา หากพบเห็นฉลาม จะแจ้งสัญญาณไซเรนเตือนสาธารณชนให้ออกจากน้ำ
โครงการติดแท็กฉลามก็นำมาใช้เพื่อส่งตำแหน่งของฉลามไปยังแอปชาร์คสมาร์ทแบบเรียลไทม์
นอกจากนี้ยังมีการรณรงค์ให้นักเล่นเซิร์ฟสวมอุปกรณ์ที่ป้องกันฉลามด้วย
คุณดอว์กล่าวว่า เคล็ดลับความปลอดภัยคือว่ายน้ำและเล่นเซิร์ฟกับเพื่อนในชายหาดที่มีหน่วยกู้ภัยฯลาดตระเวน
วิธีที่ดีที่สุดเพื่อหาชายหาดที่มีหน่วยกู้ภัยฯลาดตระเวนคือ beachsafe.org.au และยังมีแอปที่ให้บริการข้อมูลที่มีการแปลไว้กว่า 100 ภาษาซึ่งรวบรวมเคล็ดลับความปลอดภัยไว้มากมาย สิ่งสำคัญคือหากคุณไปทะเล ควรว่ายน้ำในหาดที่มีหน่วยกู้ภัยฯลาดตระเวน ว่ายในบริเวณที่มีธงสีแดงเหลือง หากคุณไม่แน่ใจ ให้ตรวจสอบสถานการณ์ก่อน
หน่วยกู้ภัย เซิร์ฟ ไลฟ์ เซฟเวอร์ส ขณะค้นหาและกู้ภัยที่ พอร์ท บีช บริเวณ นอร์ท ฟรีแมนเทิล รัฐเวสเทิร์นออสเตรเลีย Source: AAP / RICHARD WAINWRIGHT/AAPIMAGE
คุณสามารถติดตามข่าวสารล่าสุดจากออสเตรเลียและทั่วโลกเป็นภาษาไทยจากเอสบีเอส ไทย ได้ที่เว็บไซต์
บันทึกเว็บไซต์ของเราเก็บไว้ในบุ๊กมาร์ก เพื่อไม่ให้คุณพลาดสถานการณ์ล่าสุด หรือติดตามเราทางเฟซบุ๊กที่
เรื่องที่เกี่ยวข้อง
จะทำกิจกรรมทางน้ำอย่างปลอดภัยและจะป้องกันการจมน้ำได้อย่างไร
