หลังการเปิดตัวเมื่อวันอาทิตย์ (26 เม.ย.) เป็นต้นมา แอปพลิเคชันติดตามตัวผู้พบปะใกล้ชิดกับผู้ติดเชื้อโควิด-19 ของรัฐบาลออสเตรเลีย ถูกดาวน์โหลดไปแล้วจากผู้คนกว่า 2 ล้านคนในออสเตรเลีย
แอปพลิเคชันนี้ ซึ่งรัฐบาลเร่งส่งเสริมให้ประชาชนใช้ มีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยให้เจ้าหน้าที่ด้านสุขภาพสามารถทำได้อย่างรวดเร็วในการระบุตัวผู้ที่พบปะใกล้ชิดกับผู้ป่วยที่ได้รับการยืนยันว่าติดเชื้อ
แอปพลิเคชันนี้ ใช้เทคโนโลยีบูลทูธ (Bluetooth) ในการบันทึกข้อมูลว่ามีผู้ใช้แอปพลิเคชันนี้คนใดบ้าง ที่พบปะกันมากกว่า 15 นาที และอยู่ภายในระยะห่างจากกันไม่เกิน 1.5 เมตร หากผู้ใช้แอปได้รับการตรวจยืนยันว่าติดเชื้อไวรัสโคโรนา ผู้ติดเชื้อจะสามารถอนุญาตให้เจ้าหน้าที่ด้านสุขภาพเข้าถึงข้อมูลเหล่านั้นที่เก็บไว้ในแอปของพวกเขาได้
หากผู้คนในออสเตรเลียจำนวนมากพอดาวน์โหลดแอปนี้มาใช้งาน ผู้เชี่ยวชาญด้านการแพทย์เชื่อว่า นี่จะส่งผลอย่างดีเยี่ยมในการต่อสู้กับไวรัสโคโรนา แต่ขณะเดียวกันผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีและด้านความเป็นส่วนตัววิตกเกี่ยวกับข้อมูลที่แอปพลิเคชันนี้จะเก็บรวบรวมไว้
นี่คือสิ่งที่ผู้เชี่ยวชาญกล่าวเกี่ยวกับการทำงานของมันและประเด็นเรื่องความปลอดภัยของข้อมูลและความเป็นส่วนตัวของผู้ใช้งาน
อ่านเพิ่มเติม
ชาวออสเตรเลียกว่า 1 ล้านคนดาวน์โหลดแอป COVIDSafe
นักคิดค้นซอฟแวร์วิเคราะห์สืบกลับแอป COVIDSafe นี่คือสิ่งที่พวกเขาค้นพบ
ก่อนที่แอปพลิเคชันนี้จะถูกเปิดตัวให้ประชาชนดาวน์โหลดไปใช้งาน รัฐบาลออสเตรเลียเผยว่า จะมีการเปิดเผยรหัสคำสั่งต้นฉบับ (Source Code) สำหรับแอปพลิเคชันนี้ และล่าสุดนายเกรก ฮันต์ รัฐมนตรีด้านสุขภาพของสหพันธรัฐ บอกกับเอบีซีเมื่อวานนี้ว่า จะมีการเปิดเผยรหัสคำสั่งต้นฉบับภายใน 2 สัปดาห์
แต่ในระหว่างรอรหัสคำสั่งต้นฉบับ นักคิดค้นพัฒนาซอฟแวร์ได้เริ่มลงมือวิเคราะห์สืบกลับแอปพลิเคชันนี้ และเปิดเผยสิ่งที่พวกเขาค้นพบทางโซเชียลมีเดีย
คุณแมตธิว ร็อบบินส์ นักพัฒนาซอฟแวร์ ผู้หนึ่งซึ่งทำงานในด้านนี้มานาน 10 ปี เขาและนักคิดค้นซอฟแวร์คนอื่น ได้วิเคราะห์สืบกลับแอปพลิเคชัน COVIDSafe และเรียนรู้สิ่งที่พวกเขาสามารถทำได้จากรหัสคำสั่งของแอปพลิเคชันนี้
หลายอย่างที่พวกเขาค้นพบนั้นค่อนข้างเป็นไปในแง่ดี เช่น คุณร็อบบินส์ ยืนยันผ่านโพสต์ในทวิตเตอร์ว่า การทำงานของแอปพลิเคชันนี้เป็นไปอย่างที่ทุกคนคาดหวัง มีการเก็บข้อมูลไว้อย่างปลอดภัยในโทรศัพท์มือถือของผู้ใช้งาน บันทึกสัญญาณจากโทรศัพท์มือถือเครื่องอื่นที่ใช้งานแอปนี้เท่านั้น มีการลบข้อมูลที่บันทึกไว้ออกไปโดยอัตโนมัติหลัง 21 วัน และจะอัพโหลดข้อมูลเหล่านั้นให้เจ้าหน้าที่ด้านสุขภาพ หากผู้ใช้แอปอนุญาต
แอปนี้ไม่ได้บันทึกสถานที่ที่ผู้ใช้งานเดินทางไป (หากคุณใช้ระบบแอนดรอยด์ คุณจะได้รับข้อความถามว่าจะให้เข้าถึงข้อมูลด้านสถานที่ที่คุณไปหรือไม่เมื่อติดตั้งแอปนี้ แต่อย่างไรก็ตาม นั่นเป็นพฤติกรรมประหลาดของระบบแอนดรอยด์เท่านั้นเมื่อคุณขอเข้าถึงระบบบลูทูธเพื่อใช้แอป จะมีคำถามอัตโนมัตินี้ปรากฎขึ้นมาเช่นกัน แต่แอป COVIDSafe จะยังคงไม่บันทึกข้อมูลด้านสถานที่)
คุณร็อบบินส์ บอกกับ เดอะ ฟีด (The Feed) ว่า เขาพอใจกับสิ่งที่เขาได้เห็น
“ข้อมูลที่พวกเขาเก็บรวบรวม ซึ่งต้องขอใช้คำนี้เพราะไม่มีคำอื่นที่ดีกว่า ว่าเป็นข้อมูลที่ค่อนข้างไม่มีพิษภัย” คุณร็อบบินส์ กล่าว “ผมค่อนข้างมั่นใจเกี่ยวกับการสร้างแอปนี้”
“ผมคิดว่ามันคุ้มค่าที่จะติดตั้งแอปนี้”
นักพัฒนาซอฟแวร์มากประสบการณ์จำนวนหนึ่งได้ตรวจสอบรหัสคำสั่งของแอปนี้เช่นกัน และส่งเสริมให้ชาวออสเตรเลียติดตั้งแอปนี้
หากคุณสินใจข้อมูลด้านเทคนิกเกี่ยวกับเรื่องนี้ คุณเจฟ ฮันลีย์ วิศวกรซอฟแวร์ มีรายละเอียดให้ชุมชนผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีได้ค้นหา
หลังแอปนี้เปิดให้ใช้งานได้ มีการค้นพบปัญหาอะไรบ้าง?
จนถึงขณะนี้ มีการค้นพบสิ่งที่อาจเป็นปัญหาไม่มากนักสำหรับแอปพลิเคชัน COVIDSafe
ประเด็นที่เป็นห่วงหลักๆ คือผู้ใช้ต้องพยายามทำให้แน่ใจว่าแอปนี้กำลังทำงานอยู่ในเครื่องโทรศัพท์มือถือของพวกเขา แอปจะต้องถูกเปิดใช้งานและต้องทำงานอยู่ตลอดเวลา เพื่อให้ใช้ได้ผล – คุณสามารถใช้แอปอื่นๆ ได้ในขณะเดียวกัน แต่แอปพลิเคชัน COVIDSafe จะต้องเปิดใช้งานอยู่ขณะที่คุณออกไปข้างนอกบ้าน
ผู้เชี่ยวชาญบางคนวิตกว่า แอป COVIDSafe อาจหยุดทำงานในโทรศัพท์ iPhone ในบางสถานการณ์ เช่น เมื่อโทรศัพท์ iPhone เข้าสู่ระบบที่ใช้พลังงานต่ำ (low power mode) หรือเมื่อมีแอปหลายตัวเกินไปที่กำลังใช้ระบบบลูทูธอยู่ ซึ่งในสถานการณ์เหล่านี้ อาจเป็นไปได้ที่แอป COVIDSafe จะหยุดทำงาน
จนถึงขณะนี้ รัฐบาลมีคำแนะนำที่ขัดแย้งกันเองว่าผู้ใช้งานควรต้องทำอย่างไรเพื่อตรวจดูว่าแอปนี้นั้นทำงานหรือไม่ ขณะนี้ เว็บไซต์ COVIDSafe ของรัฐบาลแนะนำผู้ใช้ iOS ว่าหากแอปของพวกเขาทำไม่งานเป็นเวลาอย่างน้อย 24 ชั่วโมง พวกเขาจะได้รับการแจ้งเตือนพร้อมคำแนะนำในการแก้ไขปัญหาอย่างอัตโนมัติ (troubleshooting)
ในขณะนี้ ยังคงยากที่จะบอกได้ว่าแอปนี้จะดูดพลังงานแบตเตอรีโทรศัพท์ของคุณไปอย่างมากหรือไม่ แต่ผู้เชี่ยวชาญยังคงมีความคิดเห็นแตกต่างกันเรื่องนี้ ซึ่งพวกเราคงได้มีข้อมูลมากขึ้นในอีกไม่ช้า
ผู้เชี่ยวชาญด้านความปลอดภัยของข้อมูลยังคงวิตกเรื่องแอป COVIDSafe หรือไม่?
ผู้เชี่ยวชาญด้านความปลอดภัยของข้อมูล ยังคงมีความเป็นห่วงเกี่ยวกับแอปพลิเคชัน COVIDSafe แต่ประเด็นที่ว่าความวิตกด้านความปลอดภัยของข้อมูลเหล่านี้ ทำให้คุณไม่ควรติดตั้งแอปนี้ในโทรศัพท์มือถือของคุณหรือไม่ ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่า นี่ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ส่วนบุคคล นี่คือเหตุผลว่าเพราะอะไร
เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ก่อนที่แอปนี้จะเปิดตัวออกมา เดอะ ฟีด (The Feed) ได้พูดคุยกับ ศ.ดาลี คาฟาร์ ผู้เชี่ยวชาญด้านความเป็นส่วนตัว และเป็นผู้อำนวยการบริหารของศูนย์กลางด้านความมั่นคงทางไซเบอร์ ออฟตัส-มหาวิทยาลัยแมคควารี กล่าวถึงประเด็นที่น่าวิตกเกี่ยวกับแอปพลิเคชันอย่างแอป COVIDSafe นี้ ซึ่งยังคงเป็นปัญหาอยู่
ประเด็นสำคัญที่ ศ.คาฟาร์ และผู้เชี่ยวชาญคนอื่นเล็งเห็นคือเรื่องการที่ข้อมูลที่ถูกเก็บไว้ในแอปจะถูกอัพโหลดเข้าไปยังเซอร์เวอร์ (server) ที่เป็นศูนย์กลาง ศ.คาฟาร์ บอกว่า ใครก็ตามที่เข้าถึงเซอร์เวอร์ศูนย์กลางได้ จะเข้าถึงข้อมูลมหาศาล และหากเซอร์เวอร์ดังกล่าวถูกแอบเจาะข้อมูลเข้าไปได้ หรือถูกบุคคลที่มีจุดประสงค์ชั่วร้ายเข้าถึงข้อมูลได้ บุคคลนั้นก็อาจสามารถนำข้อมูลเหล่านี้ไปใช้ได้มากมายหลายอย่าง
อีกประเด็นหนึ่ง ที่ผู้เชี่ยวชาญด้านความเป็นส่วนตัวอย่าง รศ.วาเนซซา ทีก ชี้ คือเรื่องข้อมูลที่แอปนี้บันทึกและแชร์ เช่น แอป COVIDSafe เก็บข้อมูลรุ่นของโทรศัพท์ที่บุคคลอื่นที่มีแอปนี้ใช้ โดยหากได้พบปะใกล้ชิดกัน ข้อมูลประเภทของโทรศัพท์จะถูกบันทึกไว้เป็นข้อความธรรมดาที่ทุกคนอ่านได้
“แม้จะดูไม่มีอันตราย แต่รุ่นของโทรศัพท์ที่คนที่เราพบปะด้วยใช้อาจเป็นข้อมูลที่เปิดเผยอะไรได้หลายอย่าง” รศ.ทีก ระบุในในโพสต์ออนไลน์ของเธอเมื่อวันจันทร์ (27 เม.ย.)
ด้าน ศ.คาฟาร์ เป็นห่วงว่า เจ้าหน้าที่คนกลางที่มีอำนาจอาจได้รับข้อมูลมากกว่าที่ผู้ใช้งานแอปรู้ เช่นว่า หาก นาย ก ถูกตรวจวินิจฉัยว่าติดเชื้อไวรัสโคโรนา และอนุญาตให้อัพโหลดข้อมูลบุคคลที่เขาพบปะใกล้ชิดได้ ข้อมูลอาจเปิดเผยว่า เขาเพิ่งได้พบกับ นาย ข และนาย ค มา เจ้าหน้าที่คนกลางจะรู้ว่านาย ข และนาย ค ได้พบกัน แต่บุคคลเหล่านี้ทั้งหมดอาจไม่รู้ว่าข้อมูลนี้นั้นถูกเปิดเผยให้คนอื่นรู้
แต่อย่างไรก็ตาม ศ.คาฟาร์ กล่าวว่า นี่ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ส่วนตัวของแต่ละบุคคล
“ข้อมูลนี้อาจไม่ได้เป็นข้อมูลที่อ่อนไหวสำหรับคนจำนวนมาก แต่อาจมีความสำคัญอย่างมากต่อคนอีกกลุ่มหนึ่ง เช่น นักการเมืองสองคนที่มาจากพรรคการเมืองคนละพรรค ที่พบปะกัน หรือการพบกันของนักข่าวกับนักการเมือง”
ศ.คาฟาร์ กล่าวว่า ประเด็นเรื่องความเป็นส่วนตัวเหล่านี้หลายอย่างอาจถูกแก้ไขได้จากการเปลี่ยนแปลงเล็กน้อยในแอปพลิเคชันนี้ ด้านกลุ่มผู้เชี่ยวชาญนานาชาติต่างกล่าวว่า เป็นไปได้เช่นกันที่จะสร้างแอปพลิเคชันที่ติดตามผู้ใกล้ชิดผู้ป่วยโควิด-19 โดยที่ไม่ต้องมีการอัพโหลดข้อมูลเข้าไปยังหน่วยงานที่เป็นคนกลางเลย
ฉันควรติดตั้งแอป COVIDSafe หรือไม่?
เหตุผลที่รัฐบาลรีบเปิดตัว แอป COVIDSafe ออกมาใช้งานคือ เรากำลังอยู่ระหว่างการระบาดใหญ่ของเชื้อโรค หากเราต้องการเริ่มกลับไปสู่สังคมปกติอีกครั้ง การสามารถระบุชี้ตัวผู้ที่อาจได้สัมผัสกับผู้ติดเชื้อโควิด-19 รายใหม่ได้อย่างรวดเร็ว เป็นสิ่งสำคัญมาก
หากมีผู้คนในออสเตรเลียมากพอที่ดาวน์โหลดแอปนี้และใช้งานมันอย่างถูกต้อง ก็อาจช่วยเรื่องนี้ได้มาก แต่การที่แอปนี้จะมีประสิทธิภาพ รัฐบาลกล่าวว่าต้องมีผู้คนในออสเตรเลียอย่างน้อยร้อยละ 40 ใช้งานแอปนี้ นั่นคิดเป็นจำนวนผู้คนเกือบ 10 ล้านคน ที่ต้องใช้งานแอปนี้ และจนถึงเย็นวันจันทร์ ที่ 27 เม.ย. มีผู้ดาวน์โหลดแอปนี้ไปแล้วกว่า 2 ล้านคน
การตัดสินใจส่วนตัวว่าจะใช้แอปนี้หรือไม่คงขึ้นอยู่กับว่า ความเป็นส่วนตัวมีความหมายอย่างไรต่อคุณ และอย่างที่ ศ.คาฟาร์ ย้ำ ว่านี่เป็นการตัดสินใจส่วนตัว
“สิ่งที่ทำให้ผมคับข้องใจมากที่สุดคือการอภิปรายที่ทำนองว่าเป็นประเด็นที่ต้องเลือกอย่างใดอย่างหนึ่งระหว่าง 'การช่วยเหลือผู้คน' กับ 'ความเป็นส่วนตัว' มันเลวร้ายมากที่จะมีมุมมองว่า คนที่ใส่ใจในเรื่องความเป็นส่วนตัวเป็นคนที่เห็นแก่ตัว ขณะที่คนอื่นๆ นั้นไม่เห็นมีปัญหาอะไร”
คุณเดวิด เวล จากศูนย์กลางด้านเทคโนโลยี กฎหมาย และนวัตกรรม อัลเลนส์ ฮับ ของมหาวิทยาลัยนิวเซาท์เวลส์ กล่าวว่า “โดยหลักการแล้ว เรื่องทำนองนี้ ที่ต้องอาศัยการแก้ไขกฎหมายและการแก้ไขด้านเทคนิกเพื่อปกป้อง เราก็คงแนะนำให้ระมัดระวัง แต่อย่างไรก็ตาม เรื่องความวิตกด้านสาธารณสุขก็เป็นสิ่งที่สำคัญมากเช่นกัน จึงเป็นสิ่งที่ยากลำบาก”
หากท้ายที่สุดแล้ว คุณตัดสินใจว่าแอป COVIDSafe ไม่ใช่สิ่งที่เหมาะกับคุณในตอนนี้ ขอให้ตระหนักว่า มีความเป็นไปได้ที่จะมีการเปลี่ยนแปลงและปรับปรุงแอปพลิเคชันนี้ และหากเกิดขึ้น เราจะแจ้งข้อมูลให้คุณทราบต่อไป
ประชาชนในออสเตรเลียต้องอยู่ห่างจากผู้อื่นอย่างน้อย 1.5 เมตร และให้ตรวจสอบข้อจำกัดในรัฐของคุณเกี่ยวกับการชุมนุมรวมกลุ่มกัน
หากคุณเชื่อว่าคุณอาจติดเชื้อไวรัสโคโรนา ให้โทรศัพท์ปรึกษาแพทย์ (อย่าเดินทางไปที่คลินิก) หรือให้ติดต่อโทรศัพท์สายด่วนด้านสุขภาพเกี่ยวกับเชื้อไวรัสโคโรนา ที่หมายเลข 1800 020 080
หากคุณเริ่มมีปัญหาหายใจติดขัด หรือกำลังประสบสถานการณ์ฉุกเฉินด้านสุขภาพ ให้โทรศัพท์ไปที่หมายเลข 000 เพื่อเรียกรถพยาบาล
รายการ เอสบีเอส ไทย ออนไลน์ ออกอากาศสดหนึ่งชั่วโมงเต็ม กดฟังได้ที่เว็บไซต์ ทุกจันทร์และพฤหัสบดี 22.00 น. (เวลาซิดนีย์/เมลเบิร์น) หลังจากนั้นฟังซ้ำได้ทุกเมื่อ
ติดตาม เอสบีเอส ไทย ทางเฟซบุ๊กได้ที่
เรื่องราวที่น่าสนใจจากเอสบีเอส ไทย
COVIDSafe แอปติดตามผู้ใกล้ชิดผู้ป่วยโควิดทำงานอย่างไร?
