سکولاریسم چیست؟
از زمان اعلام فدراسیون، استرالیا همواره کشوری سکولار بوده است. این به معنای آن است که دولت و کلیسا از یکدیگر جدا هستند و به همین دلیل دولت نمی تواند به هیچ وجه در اعمال و مناسک دینی و مذهبی افراد دخالت کند.
دکتر رینای بارکر (Renae Barker) استاد حقوق دانشگاه وسترن استرالیا می گوید: "آنچه که سکولاریسم در استرالیا می گوید این است که اگر شما می خواهید باور خود درباره مرگ آسان (euthanasia)، تروریسم، قوانین مربوط به ازدواج و یا سقط جنین را ابراز کنید می توانید آزادانه این کار را انجام دهید اما باید بدانید که دیدگاه های شما به هیچ وجه از فرد دیگری که دین و مذهب دیگری دارد و یا فرد دیگری که اصلا التزامی به هیچ دین و مذهبی ندارد، مهم تر نیست".
آزادی ادیان و مذاهب چیست؟
استرالیایی ها می توانند دین مورد نظرشان را انتخاب کرده و باورهای دینی خود را در جامعه ابراز کنند. با آنکه در نتایج منتشر شده پس از سرشماری سال دو هزار و شانزده استرالیا مشخص شده است که مسیحیت با دارا بودن پنجاه و دو درصد از سهم جمعیت کشور، همچنان دین غالب استرالیا به شمار می رود، اما در حدود یک سوم از استرالیایی ها نیز گفته اند که آنها به هیچ دین و مذهبی التزام ندارند.
در این میان اسلام و بودیسم ادیان و مذاهبی نو در استرالیا به شمار نمی روند. آنها از قرن نوزدهم تا کنون در استرالیا حضور داشته اند.
سکولاریسم بی عیب نیست
حتی با آنکه استرالیا (عموما) کشوری سکولار است هنوز هم می توان آثار ارزش های مسیحی را در برخی از قوانین این کشور مشاهده کرد.
دکتر رینای بارکر (Renae Barker) استاد حقوق دانشگاه وسترن استرالیا می گوید: "این امر ممکن است در شرایط کنونی دیگر مناسب نباشد؛ شرایطی که در آن ما شاهد مردمانی از ادیان و مذاهب گوناگون مانند هندوئیسم، اسلام و بودیسم هستیم که تعداد همه پیروان آنها در استرالیا نیز در حال افزایش یافتن است و همچنین تعداد قابل توجهی از افراد که اصلا التزامی به هیچ دین و مذهبی ندارند".
او می گوید: "این افراد اکنون درصد بزرگی از جمعیت استرالیا را تشکیل می دهند. این شرایط در زمان تشکیل فدراسیون اصلا وجود نداشت. و در نتیجه ما شروع به تطبیق دادن و تغییر قوانین خود کرده ایم به گونه ای که بتوان این دیدگاه های گوناگون را نیز شامل کنیم. این امر در اغلب موارد به معنای آن است که شما سعی می کنید تا حضور دین را بیش از گذشته از داخل قوانین بزدایید زیرا این نکته دیگر اکنون به هیچ وجه نماینده اکثریت جمعیت کشور نیست".
به عنوان مثال، قوانین کنونی در استرالیا که در آن از ازدواج همجنسگرایان مردود شمرده می شود ریشه در باورهای مذهبی دارد.
آزادی ادیان و مذاهب همیشه نیز امر مطلقی نیست
اکثر اصول مذهبی در استرالیا مورد احترام قرار می گیرند تا آنجا که این اصول تضادی با قوانین جاری در کشور نداشته باشند.
به عنوان مثال، شما نمی توانید در استرالیا با یک فرد خردسال ازدواج کنید حتی اگر برخی از ادیان و مذاهب اجازه چنین کاری را به فرد بدهند.
چشم انداز مذهبی استرالیا با اعداد و ارقام
پنجاه و دو درصد از جمعیت استرالیا مسیحی هستند (بزرگ ترین گروه فرعی در این دین، کاتولیک ها با سهمی 22.6 درصدی هستند). پنجاه سال پیش هشتاد و هشت درصد از جمعیت استرالیا مسیحی بودند.
درصد استرالیایی هایی که خود را فاقد دین و مذهب معرفی کرده اند (30.1 درصد) تقریبا به میزان پنج درصد بین سال دو هزار و یازده تا دو هزار و شانزده افزایش پیدا کرده است.
استرالیا امروز از نظر مذهبی بسیار رنگارنگ تر از گذشته است. در نتایج سرشماری سال دو هزار و شانزده استرالیا آمده است که جمعیت آنهایی که در فرم های سرشماری خود را پیرو دین اسلام خوانده اند برابر 2.6 درصد استرالیا است. پیروان بودیسم 2.4 درصد از جمعیت استرالیا را تشکیل می دهند. 1.9 درصد پیرو هندوئیسم هستند و در نهایت 0.5 درصد جمعیت کشور نیز گفته اند پیرو سیکیسم هستند.
نخستین مردمان استرالیا برای مدت ده ها هزار سال دنباله رو فلسفه ای موسوم به "رویا پردازی" بودند.
این تمرکز پس از ورود نخستین اروپایی ها به خاک استرالیا در اواخر قرن هجدهم، به سمت مسیحیت تغییر مسیر داد.
رینای بارکر (Renae Barker) استاد حقوق دانشگاه وسترن استرالیا می گوید در آن زمان استرالیا یک کشور عمدتا مسیحی پروتستان محسوب می شد.
او می گوید: "در آن زمان یک کشیش بود که از طرف ایالت مجوز داشت و حقوق بگیر ایالت بود. اما با گسترش مستعمره ما، در همان ابتدا معلوم شد که مسیحیت پروتستان یا کلیسای انگلستان تنها مذهب غالب نبود. در واقع، کاتولیک ها به سرعت چیره شدند. و این امر برای دیگر گروه های مذهبی هم رخ داد به گونه ای که تعداد لوتری ها، متدیست ها و پروتستان ها هم افزایش پیدا کرد. و در نتیجه این امر، کشور نیز این را پذیرفت که باید با چندگانگی مذاهب گوناگون مسیحی به گونه ای برابر رفتار کند".
و در نتیجه در سال هزار و نهصد و یک، در قانون اساسی فدرال، "سکولاریسم" به عنوان راهکاری مناسب برای احترام به چندگانگی دیدگاه های مذهبی در جامعه به رسمیت شناخته شد.
نیل فاستر (Neil Foster) استادیار دانشگاه نیوکاسل در این باره می گوید: "بنیانگذاران استرالیا بندی را موسوم به "بند 116" در داخل قانون اساسی فدرال گنجاندند. در این بند عنوان شده است که پارلمان کامنولت قوانینی را وضع نخواهد کرد که منجر به تاسیس یک مذهب در کشور شود. بنابراین ما نمی توانیم یک کلیسای ملی در استرالیا داشته باشیم. در این بند همچنین عنوان شده است که پارلمان کامنولت در انجام آزادانه امور مذهبی مردم دخالت نخواهد کرد. در خلال سال های متمادی، هم دولت های ایالتی و هم کامنولت این اصلی عمومی را پذیرفته اند که آزادی های مذهبی یکی از ارزش های مهم جامعه استرالیا است".
دکتر رینای بارکر می گوید سکولاریسم به افراد از هر نوع دین و مذهب این اجازه را می دهد تا بتوانند به صورت آزادانه در محیطی عمومی به انجام امور مذهبی خود بپردازند.
او می گوید: "آنچه که سکولاریسم در استرالیا می گوید آن است که اگر شما می خواهید باور خود درباره مرگ آسان (euthanasia)، تروریسم، قوانین مربوط به ازدواج و یا سقط جنین را ابراز کنید می توانید آزادانه این کار را انجام دهید اما باید بدانید که دیدگاه های شما به هیچ وجه از فرد دیگری که مذهب دیگری دارد و یا فرد دیگری که اصلا التزامی به هیچ دین و مذهبی ندارد، مهم تر نیست".
ادیانی مانند اسلام، بودیسم، هندوئیزم و سیکیزم در شمار ادیانی هستند که از اوایل قرن نوزدهم تا کنون در استرالیا وجود داشته اند.
اجداد عثمان رین، در واقع یکی از نخستین مسلمانانی بودند که در استرالیا مستقر شدند.
او که مالک یک بیزنس و همچنین رئیس یک بنیاد خیریه در بریزبن است با انجام عبادت پنج بار در روز سعی می کند تا آرامشی را در روزهای پرمشغله اش ایجاد کند.
او می گوید: "من سومین نسل مسلمان استرالیایی هستم. پدر بزرگ من در سال هزار و نهصد و یک از هندوستان به استرالیا آمد و پدر پدر بزرگ من در حدود سال هزار و هشت صد و هفتاد و نه از هندوستان به استرالیا آمد. ما مدت زیادی است که اینجا هستیم. ما همیشه امور مذهبی خود را انجام داده ایم و تا آنجا که توانسته ایم ایمان خود را حفظ کرده ایم".
سیاست موسوم به "سیاست استرالیای سفید" که برای مدت هفت دهه به طول انجامید در نهایت با رواج پدیده ای به نام "استرالیای چند فرهنگی" و پس از مهاجرت اروپایی ها به استرالیا پس از جنگ های اروپا و پس از آن با ورود مهاجران دیگر از جنوب و شرق آسیا و همچنین خاور میانه به استرالیا به پایان رسید.
در نتایج منتشر شده پس از سرشماری سال دو هزار و شانزده استرالیا مشخص شده است که مسیحیت با دارا بودن پنجاه و دو درصد از سهم جمعیت کشور همچنان دین غالب استرالیا به شمار می رود.
در این میان مذهب کاتولیک با دارا بودن سهمی بیست و سه درصدی را باید مذهب غالب دین مسیحیت در استرالیا دانست.
دکتر بارکر می گوید این نکته که ارزش های مسیحی به نوعی در داخل قوانین کشور جای گرفته اند امر حیرت انگیزی نیست.
او می گوید: "این امر ممکن است در شرایط کنونی که در آن ما شاهد مردمانی از ادیان و مذاهب گوناگون مانند هندوئیسم، اسلام و بودیسم هستیم که تعداد همه پیروان آنها در استرالیا نیز در حال افزایش است و همچنین تعداد قابل توجهی که اصلا التزامی به هیچ دین و مذهبی ندارند، دیگر مناسب نباشد. این افراد اکنون درصد بزرگی از جمعیت استرالیا را تشکیل می دهند. این شرایط در زمان تشکیل فدراسیون اصلا وجود نداشت. و در نتیجه ما شروع به تطبیق دادن و تغییر قوانین خود کرده ایم به گونه ای که بتوان این دیدگاه های گوناگون را نیز شامل کنیم. این امر در اغلب موارد به معنای آن است که شما سعی می کنید تا حضور دین را بیش از گذشته از داخل قوانین بزدایید زیرا این نکته دیگر اکنون به هیچ وجه نماینده اکثریت جمعیت کشور نیست".
به گفته نیل فاستر (Neil Foster) استادیار دانشگاه نیوکاسل این نوع تغییر می تواند در برخی موارد تهدیدهایی را نیز متوجه آزادی ادیان و مذاهب در کشور کند.
این استاد دانشگاه برای اثبات ایده خود به یک شعبده باز بچه ها اشاره می کند که پس از اعلام حمایت خود از کارزار مخالفان ازدواج همجنسگرایان در استرالیا، از کار خود اخراج شد.
او می گوید: "مناظره پیرامون ازدواج همجنسگرایان باعث ایجاد مشکلات متعددی شده است زیرا به صورت سنتی بسیاری از گروه های مذهبی، نه تنها مسیحیان، بلکه مسلمانان، بودیست ها، یهودی ها و افراد از دیگر گروه های مذهبی دارای این نوع دیدگاه هستند که ازدواج تنها به پیوندی اطلاق می شود که باید بین یک مرد و یک زن باشد. این موضوع اصلا قابل پذیرش نیست که یک نفر به دلیل انتخابش در اینکه به این نظرسنجی پستی رای موافق یا مخالف دهد، اخراج شود و یا مورد تهدید قرار گیرد. ما باید نسبت به موضوع آزادی بیان واقعا متعهد باشیم".
این در حالی است که پائولین هنسون (Pauline Hanson) رهبر حزب سیاسی One Nations نیز خواهان ممنوعیت پوشش برقع در استرالیا شده است. این سناتور استرالیایی به تازگی با پوشیدن این پوشش مذهبی ویژه مسلمانان حتی جنجال برانگیز شد.
دکتر بارکر می گوید این امر خود نمونه بارز آزادی بیان و مذهب در استرالیا است.
او می گوید: "اگر آنها معتقد باشند که یکی از جنبه های مذهبی شما با رویه ای که در جهان به آن عمل می شود همخوانی ندارد و یا آنها بر این باور باشند که نیازمند تغییر است و آنها در استرالیا باشند، آنها آزاد هستند تا به صورتی آزادانه به آن انتقاد کنند و مذهب شما را مورد انتقاد قرار دهند اما شما هم آزاد هستید تا از مذهب خود در اماکن عمومی و از طریق مناظره با این ایده که هیچ مشکلی در خصوص باورهای مذهبی وجود ندارد، دفاع کنید".
دکتر بارکر اگرچه خاطرنشان کرده است که آزادی ادیان و مذاهب همیشه نیز امر مطلقی نیست.
او می گوید: "به عنوان مثال، اینجا در استرالیا، سن قانونی ازدواج، هجده سالگلی است. اما این در حالی است که برخی از مذاهب ممکن است اجازه بدهند و یا حتی این نکته را ترویج کنند که جوانان زیر هجده سال هم می توانند ازدواج کنند. در استرالیا ما می گوییم اگر جوانان قبل از آنکه یک فرد بالغ شوند یعنی قبل از هجده سالگلی ازدواج کنند، این موضوع ممکن است نوعی تجاوز به حقوق افراد اطلاق شود. بنابراین ما محدودیت هایی را به مرحله اجرا گذاشته ایم و برای همین امر این موضوع ممکن است برای برخی افراد به معنای محدودیت در آزادی مذهبشان باشد".
در نتایج سرشماری سال دو هزار و شانزده استرالیا آمده است که جمعیت آنهایی که در فرم های سرشماری خود را پیرو دین اسلام خوانده اند برابر 2.6 درصد استرالیا است.
