ဒိးသန့ၤထီၣ်သးလၢနအိၣ်ဆိးတၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်အဖီခိၣ်, ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်န့ၢ်ပာ်ကျဲလၢတၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်အဂီၢ်, ကျဲကဆူးဒီး တၢ်မၤနီၣ်ကျဲလၢ တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်အဂီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်, တကးဒ်ဘၣ် ကအိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီး ပှၤတဝၢ တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်ကရူၢ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်တၢ်လိာ်ကွဲကရၢသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢဖိသၣ်ဒီး ပှၤနီၣ်ဒိၣ်တုၤခိၣ်ပှဲၤ ခံကလုာ်လၢၤအဂီၢ်, တၢ်ဒိးလိလ့ၣ်ယီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မုာ်လၤသးခုတမံၤဒီး ကဘၣ်ဒိးအီၤလၢအပှဲၤဒီးတၢ်ပူၤဖျဲးန့ၣ်မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်အရ့ဒိၣ်တခါန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ကျိၤကျဲဂ့ၤမးတဘိ လၢတၢ်အိၣ်ဆိးပှဲၤဒီးနီၣ်ခိတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါတခါ ဒီး မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးကျိၤကျဲတဘိလၢ တၢ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤဘၣ်ညီ, အပှ့ၤတဒိၣ်ဘၣ် ဒီး လၢခိၣ်ဃၢၤန့ၣ်ဆၢၣ်အဂီၢ် တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်န့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ် တၢ်ဒိးသိလ့ၣ်ဒ်န့ၣ်လီၤ.
လၢကဒိးလ့ၣ်ယီၢ်ပှဲၤဒီးတၢ်ပူၤဖျဲးအဂီၢ်, အလီၢ်အိၣ်လၢနကဘၣ်ဖျီၣ်ဝဲ တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘျၢခိၣ်ဖျီၣ်ဒီး ကဘၣ်မၤလိန့ၣ် တၢ်ကဘၣ်ကွၢ်ကတဲာ်ကတီၤလီၤနလ့ၣ်ယီၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
Wayde Suchodolskiy မ့ၢ်ဝဲပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါဖဲ Bicycle Network, လၢအမ့ၢ် တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်ကရၢအဒိၣ်ကတၢၢ်တခါဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤကိးဂၤ — သးစၢ်ဂ့ၤ, သးပှၢ်ဂ့ၤ လၢကဒိးလ့ၣ်ယီၢ်န့ၣ်လီၤ.
“ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် ဖဲအဆံးသးစၢ်အခါ အတဒိးလိဘၣ်လ့ၣ်ယီၢ်နီတဘျီဘၣ်, နာ်သက့ လီၢ်ကဝီၤ ကီၣ်ကးကရၢအါမး လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ဒိးလိလ့ၣ်ယီၣ် လၢပှၤစးထီၣ်မၤလိသ့သး, လီၤဆီဒၣ်တၢ် ပှၤသုးလီၢ်အိၣ်ဆိးဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲတၢ်ဟးကသုၣ်ကသီကရၢၢ်ဖးလဲၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ် အါတက့ၢ် ကျဲဖိသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်လၢ တၢ်ဒိးလိလ့ၣ်ယီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်လၢ တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤ နီၣ်ခိက့ၢ်ဂီၤ, တၢ်မၤဟူးနီၣ်ခိက့ၢ်ဂီၤအဂီၢ်ဒီး တၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်အဂီၣ်န့ၣ်, တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်ကရူၢ်အိၣ်ဝဲအါမးလၢ အတူၣ်လိာ် ကရူၢ်ဖိအသီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်အဲၣ်ဒိး ဒိးလ့ၣ်ယီၣ်လၢ တၢ်လဲၤဖံးလဲၤမၤအဂီၢ်တခီ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤမၤသကိးတၢ်မၤလၢ အဒိးလ့ၣ်ယီၢ်ကအိၣ်ပာ်လံအဃိ, နဃ့အီၤတၢ်မၤစၢၤလၢ အကမၤစၢၤနၤဒီး တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်အကျိၤသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.”
ဖဲထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ဟးလၢခီၣ်ဒီးဒိးလ့ၣ်ယီၢ်တၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါ — National Walking and Cycling Participation Survey, အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအပူၤန့ၣ်ယ ၂ဝ၂၃နံၣ်အတီၢ်ပူၤ ပှၤအီစထြ့လယါဖိလၢအးဒိးလ့ၣ်ယီၢ်အိၣ်ဝဲ ၉.၅၂ကကွဲၢ်ဂၤန့ၣ်လီၤ.
Bicycle Network တယးဝဲလၢ ပှၤလၢအသူတၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်ဒ်သိး တၢ်လဲၤတၢ်က့ၤအဂီၢ်အနီၣ်ဂံၢ်န့ၣ် ဟဲအါထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.
“ဖဲဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ, လီၤဆီဒၣ်တၢ်ဖဲ ကဝီၤဒ့လၢအအိၣ်ဖဲဝ့ၢ်ခၢၢ်သးအပူၤသ့ၣ်တဖၣ်, ပှၤလဲၤဖံးလဲၤမၤတၢ်လၢအဒိးလ့ၣ်ယီၢ်အိၣ်အါမးန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်အံၤဂ့ၤထဲအဝဲသ့ၣ် တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ်တကာ်ဘၣ်, မ့ၢ်ကျိၤကျဲတဘိလၢ ကလဲၤတုၤတၢ်မၤလီၢ်လၢအချ့ဒီး ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်: လၢနတဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤလၢကျဲကကတံာ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. နာ်သက့ ဖဲနွံကတၢၢ်အခါ ကျဲမုၣ်ခိၣ်ဒီး ကျဲဖိ သ့ၣ်တဖၣ်အဖီခိၣ် ပှၤဒိးလ့ၣ်ယီၢ်အိၣ်ဝဲအါမး မ့ၢ်လၢပှၤကညီနီၣ်ဂံၢ်လၢ အဒိးလ့ၣ်ယီၢ်လၢ အနီၣ်ခိတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ်န့ၣ် ဟဲအါထီၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.”
ပှၤအီစထြ့လယါတၢ်မၤလီၢ်အါမး လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ပတုာ်လ့ၣ်ယီၢ်လီၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ် Wayde Suchodolskiy ရှဲပၠးဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
“တၢ်အံၤအခီပညီမ့ၢ်ဝဲ နကဘၣ်အိၣ်ဒီး လ့ၣ်ယီၢ်လၢ အပှဲၤဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ လၢတၢ်ပာ်ပတုာ်အီၤအဂီၢ်, လၢကဘၣ်အိၣ်ဒီးပျံၤထးလၢ တၢ်စၢဃာ်တံၢ်အီၤဒီး တၢ်ပာ်ကီၤတၢ်ဖိတၢ်လံၤအလီၢ်လၢအအိၣ်ဒီးနီၣ်ဝံာ်ကးတံာ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲနမ့ၢ်လဲၤတုၤဖဲန့ၣ်အခါ နကပာ်ဝဲနတၢ်ဖံးတၢ်မၤကူကၤဒီး ကူကၤလၢနဆီတလဲသးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်ထီဘိန့ၣ် မ့ၢ်ကျိၤကျဲလၢ နပာ်နီၣ်ခိက့ၢ်ဂီၤဆူၣ်ကျၢၤဒီး ပာ်ဖှိၣ်ဘၣ်စ့ စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ဃုသ့ၣ်ညါ မ့ၢ်ကျဲဖဲလဲၣ်တဘိလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အစှၤကတၢၢ်ဒီး မၤသ့ၣ်ညါညီနုၢ်အါထီၣ်နသး ဒ်သိးကဒိးဘၣ်လ့ၣ်ယီၢ်ပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်ခုၣ်သးခုၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် လၢတၢ်စူၤအဂီၢ် နဘၣ်သူကျိၣ်စ့တစဲးဖိ လၢတၢ်ပှ့ၤ တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်ဒီး တၢ်ပီးတၢ်လီအဂီၢ် ဒ်သိး နသုတဘၣ်စီၣ်ဘၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.”
ပှၤအါဒံအါဂၤန့ၣ် မၤလိတၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်ဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိ မ့တမ့ၢ်အတံၤသကိးသ့ၣ်တဖၣ် နာ်သက့ တၢ်ဒိးလိလ့ၣ်ယီၢ်န့ၣ် တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်ကရူၢ်ဒီး တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်တၢ်ကရၢကရိသ့ၣ်တဖၣ်မၤစၢၤအီၤသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.
Christina Neubauer မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ပှၤရဲၣ်ကျဲၤတၢ်အခိၣ်ကျၢၢ် ဖဲ People on Bicycles ကရူၢ်လၢအအိၣ်ဖဲ Western Australia, ဒီးကရူၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ ပှၤဂ့ၢ်ဝီကရူၢ် လၢ်အဟ့ၣ်လီၤတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် ဘၣ်ဃးတၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ် ဒီး တၢ်ဒိးလိလ့ၣ်ယီၢ်တၢ်မၤလိသ့ၣ်တဖၣ်, လၢအပာ်တၢ်ပညိၣ်ဒ်သိး ပှၤဒိးလ့ၣ်ယီၢ်ကအါထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
“လၢပှၤတဒိးဘၣ်လ့ၣ်ယီၢ်ဘၣ်ဖးယံၤလံသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ဒီး ပှၤလၢအအဲၣ်ဒိး ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ပဟ့ၣ်လီၤစ့ၢ်ကီးတၢ်မၤလိ ဖဲပပှၤတဝၢအပူၤ ဒီး ပတၢ်ပညိၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဒ်သိး ပှၤဒိးလ့ၣ်ယီၢ်ကအါထီၣ်န့ၣ်လီၤ. သကုၤထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်အပူၤန့ၣ် ပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၤနီၣ်လၢ တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဝဲ လၢအမၤလိပှၤဒိၣ်တုၤခိၣ်ပှဲၤသးပှၢ်လၢအအဲၣ်ဒိး ဒိးလိလ့ၣ်ယီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤအဲၣ်ဒိး ဒိးလိလ့ၣ်ယီၢ်အံၤ မ့မ့ၢ်နၤတခီ ယအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ နကကွၢ်ဃု ပှၤသိၣ်လိ တၢ်ဒိးလိလ့ၣ်ယီၢ် လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်လဲၤခီဖျိ ဒီး လၢအဟ့ၣ်လီၤနၤလ့ၣ်ယီၢ်တခိၣ် လၢနကဒိးလိ အီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ နၤဒီးလ့ၣ်ယီၢ်န့ၣ်လီၤ.”
ဒ်သိး Christina Neubauer ရှဲပၠးအသိး, တၢ်သ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်ပှဲၤဒီးတၢ်ပူၤဖျဲးဒ်လဲၣ်အဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်တခါန့ၣ်လီၤ.
“သ့ၣ်ညါနလ့ၣ်ယီၢ်အဂ့ၢ်ဒီး ကတဲာ်ကတီၤပာ်အီၤလၢအပှဲၤဒီးတၢ်ပူၤဖျဲးလၢနကဒိးအီၤအဂီၢ်တက့ၢ်. မၤဂ့ၤအါထီၣ် နတၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ပူၤဖျဲးဂ့ၤဂ့ၤ အလုၢ်အလၢ် — နဘၣ်ဖီၣ်ဂၢၢ်နလ့ၣ်ယီၢ်ဒ်လဲၣ်, ဘၣ်ယီၢ် brake ဒ်လဲၣ်, ဘၣ်မၤဆူၣ်ထီၣ်အဂံၢ်ဒ်လဲၣ်, ဘၣ်အိၣ်ပတုာ်ဖဲဂ့ၢ်ဂီၢ်အူကျဲခီဒ်လဲၣ်, ဘၣ်ကွၢ် လီၢ်ခံ မဲာ်ညါ, ဘၣ်ဒုးနဲၣ်ဖျါတၢ်နဲၣ်ဖျါဒ်လဲၣ်န့ၣ် နဘၣ်သ့ၣ်ညါအီၤဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤခဲလၢာ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဟးဆှဲး တၢ်လၢအကဲထီၣ်သးသ့ဒီးနၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး မၤတၢ်ဆၢတဲာ် လၢအပှဲၤဒီးတၢ်ပူၤဖျဲးန့ၢ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢပအိၣ်မူဖဲသိလ့ၣ်အါမးအဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ်ပူၤအဃိ, ယဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ ဒိးလ့ၣ်ယီၣ်ဒ်သိးပှၤဂၤတထံၣ်နၤဘၣ် — တၢ်အံၤအခီပညီန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ဖဲနဒိးလ့ၣ်ယီၢ်အခါ နကဘၣ်ပာ်နသးလၢပှၤဖဲနခိၣ်နဃၢၤဝးဝးန့ၣ်အတထံၣ်နၤဘၣ်ဒီး နဘၣ်ပလီၢ်နသးထီဘိန့ၣ်လီၤ.”
တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် အီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤ တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၣ် အတၢ်ဘျၢသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ကျဲတၢ်သိၣ်တၢ်သီသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ် စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
တၢ်အံၤပၣ်ဃုာ်ဒီး နကဘၣ်ဖျီၣ် helmet ခိၣ်ဖျီၣ်ထီဘိ ဒ်အမ့ၢ် တၢ်ဒီသဒၢလီၤနနီၣ်ကစၢ်အသး ဖဲတၢ်မ့ၢ်ကဲထီၣ်ဖုးအသးတခါခါ အခါန့ၣ်လီၤ.
Wayde Suchodolskiy ရှဲပၠးဝဲဒ်အံၤ —.
“အီစထြ့လယါကီၢ် မ့ၢ်ဝဲထံကီၢ်အဆိကတၢၢ် သ့ၣ်တဖၣ်အကျါ တဘ့ၣ် လၢပာ်လီၤဝဲ တၢ်ဖျီၣ် helmets ခိၣ်ဖျီၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ တမၤတသ့တၢ်ကဘၣ်မၤအီၤန့ၣ်လီၤ. နကဘၣ်ဖျီၣ်အီၤထီဘိ ဒီး နမ့ၢ်တဖျီၣ်အီၤဘၣ်တခီ နဘၣ်တၢ်ကမၣ်သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲမုၢ်နၤခီ, ဒီး မူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤအတၢ်အိၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်တဂ့ၤဘၣ်အခါ, နကဘၣ်အိၣ်ဒီးမ့ၣ်အူ အိးကပီၤထီၣ်အီၤဖဲနလ့ၣ်ယီၢ် လၢတၢ်ကွၢ်ဆိနၤ ထံနၤသ့ လၢအမံထၢၣ် ၂ဝဝ အဒ့ၣ်စၢၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘျၢစံးဝဲဒၣ် ဖဲမ့ၣ်အူဂီၤအခါဒီး တၢ်ပနီၣ်လၢ အအိၣ်ဒီး ပတုာ်အခါ နဘၣ်အိၣ်ပတုာ်ထီဘိန့ၣ်လီၤ. အါတက့ၢ်ကီၢ်စဲၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ, ပှၤသးပှၢ် ပှၤဒိၣ်တုၤခိၣ်ပှဲၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တၢ်တြီအီၤလၢ အကဒိးလ့ၣ်ယီၢ်ဖဲ ကျဲဖိလၢပှၤကညီဟးလၢခီၣ်အဂီၢ်, နာ်သက့ ညီနုၢ်န့ၣ် ဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ်တၢ်ပျဲဒိးအီၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲနဒိးလ့ၣ်ယီၢ်အခါ နစုပူၤန့ၣ် နစိာ်ဒီးလီတဲစိစိာ်စုတန့ၢ်ဘၣ်, နာ်သက့ တၢ်သူ headphones န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢတၢ်မၤအီၤသ့လၢအဖိးသဲစးတၢ်ဘျၢန့ၣ်လီၤ.”
ဖဲဒိးလ့ၣ်ယီၢ်အခါ အိၣ်ဒီးတၢ်ပလီၢ်ဒီးခိၣ်ဃၢၤဝးဝး, လၢအပၣ်ဃုာ် လ့ၣ်ယီၢ်အဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်, ပှၤခီကျဲသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး သိလ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒိးကူသိးလၢ တၢ်ထံၣ်အီၤဖျါညီန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ကဲဘျုးတခါစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
“ပှၤဒိးလ့ၣ်ယီၢ်အါထီၣ်ဝဲဒၣ်ဖဲသကုၤအီစထြ့လယါကီၢ်ဒီဘ့ၣ်အဃိ တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်အဂီၢ် တၢ်ပူၤဖျဲးအိၣ်အါထီၣ် — ပှၤနီသိလ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ပလီၢ်သးဒီး ပပှၤဒိးလ့ၣ်ယီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်. တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်လၢနမၤအီၤသ့န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ အိၣ်ဒီးတၢ်ပလီၢ်ပဒီ ဒီီးနခိၣ်ကဃၢၤဒီး မၤသိသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်လၢအကဲထီၣ်သ့သ့ၣ်တဖၣ်. ဃုထၢကျဲလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ထီၣ်ပာ်န့ၢ်ဒီး တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်အလီၢ်ဒီး ဖဲနဃုထၢအီၤမ့ၢ်တန့ၢ်အခါ ဃုကျဲလၢ သိလ့ၣ် လ့ၢ်လိၤလ့ၢ်ထီၣ်စှၤသ့ၣ်တဖၣ်. တၢ်ဘၣ်ထံးန့ၣ်အါတက့ၢ် အကဲထီၣ်အါဖဲ ကျဲတြၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အဃိ လဲၤနုာ်လီၤအီၤ ပှဲၤဒီးတၢ်ပလီၢ်ဒီး ကျဲးစၢး အိၣ်ဒီးတၢ်ကတဲာ်ကတီၤပာ်သးမ့ၢ် ပှၤနီၤသိလ့ၣ်ကစၢ်အံၤကမၤတၢ်မနုၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်. ကွၢ်ထံကွၢ်ဆးအီၤ, လီၤဆီဒၣ်တၢ် ဖဲသိလ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ် က့ၣ်လီၤဆူစုစ့ၣ် မ့တမ့ၢ် စုထွဲ လၢခီတဲာ်ဝဲကျဲလၢနကလဲၤအီၤအခါန့ၣ်လီၤ.”
လ့ၣ်ယီၢ်အလုာ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် လီၤဆီလိာ်အသးအိၣ်ဝဲအါမး, လ့ၣ်ယီၢ်လၢ တၢ်ဒိးအီၤလၢ တၢ်ထီၣ်ကစၢၢ်ကလိအဂီၢ် လၢအအိၣ်ဒီး အပၣ်ဖးလဲၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, အပၣ်ဘူဘူသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၢ်, လၢကမၤန့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးအဂီၢ် နလဲၤဃုသ့ၣ်ညါသံကွၢ်သံဒိးအီၤဖဲနလီၢ်ကဝီၤ တၢ်ဆါလီၤ လ့ၣ်ယီၢ်အပူၤသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.
ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ နရဲၣ်ကျဲၤလၢ ကဒိးလ့ၣ်ယီၢ်အံၤဖဲလဲၣ်, ဒီး ဒိးအီၤဖဲမူခိၣ်ကလံၤသီၢ်ဂီၤ တၢ်အိၣ်သးအိၣ်ဒ်လဲၣ်, ဒိးအီၤလၢတၢ်မၤဟူးနီၣ်ခိက့ၢ်ဂီၤအဂီၢ်ဧါ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဖီခိၣ်န့ၣ် နလိၣ်ဘၣ်သူ လ့ၣ်ယီၢ်တၢ်ပီးတၢ်လီမနုၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်န့ၣ် Christina Neubauer ရှဲပၠးဝဲဒ်အံၤ—.
“ပတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤဒီးသိလ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ် အါတက့ၢ်န့ၣ် တၢ်ဒ့ၣ်စၢၤစှၤန့ၢ် လွံၢ်ကံလိမံထၢၣ်, အဃိ ပမၤပှဲၤအီၤဒီးတၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်သ့ဝဲညီညီဖိန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢ အဆိကမိၣ်ထီၣ် လၢအကမၤပှဲၤ တၢ်သူသိလ့ၣ် လၢတၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်န့ၣ် အတလိၣ်ဘၣ် လ့ၣ်ယီၢ် ကံယၢၤ လီၤလီၤဆီဆီသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤလၢအဘၣ်လဲၤတၢ် အဒ့ၣ်စၢၤအိၣ် ၁၅ကံလိမံထၢၣ် မ့တမ့ၢ် အါန့ၢ်တၢ်အံၤသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကလိၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ကတဲာ်ကတီၤသးတနီၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဆိကမိၣ်ထီၣ် မ့ၢ်လ့ၣ်ယီၢ်ဒ်လဲၣ်တကလုာ်လၢအဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ်အီၤလဲၣ်, လိၣ်ဘၣ်ဝဲလ့ၣ်ယီၢ်အက့ၢ်အဂီၤဒ်လဲၣ် ဒီး မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်တၢ်မၤလီၢ်ကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ် သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.”
တချုးနဟးထီၣ်လဲၤဒ်ဘၣ်န့ၣ် နကတဲာ်ကတီၤဆိပာ်စၢၤ နတၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ် အကျဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအဂ့ၤတခါအဂ့ၢ်န့ၣ် Christina ရှဲပၠးဝဲဒ်အံၤ —.
“ကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်တဘိလၢ ကဃုထံၣ် လ့ၣ်ယီၢ်ကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်လဲၤနုာ်လီၤကွၢ်ဃုအီၤဖဲ Google ဟီၣ်ခိၣ်ဂီၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. ပတီၢ်နုာ်လီၤအအိၣ်တၢ်လီၢ် ဒီး တၢ်လီၢ်လၢနကလဲၤအီၤ ဒီး ဃုထၢဆီၣ်လီၤဖဲ လ့ၣ်ယီၢ် တၢ်ဂီၤဖိအလိၤ ဒီး အကဒုးနဲၣ်နၤကျဲလၢနကဘၣ်လဲၤဒိးလ့ၣ်ယီၢ်န့ၣ်လီၤ.”
Wayde စံးဝဲဒၣ် အီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤ ဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်ဒီး ဝ့ၢ်ဖိအါမး အိၣ်ဒီးတၢ်ဒုးနဲၣ်ပာ်ဖျါ တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်အကျဲ အဃိ မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်တခါလၢတၢ်ကွၢ်ကီနခိၣ်နဃၢၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
“ပှၤအီစထြ့လယါဖိအဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်အပူၤဒီး ဝ့ၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ် အါတက့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်အကျိၤကျဲခီသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ကျဲဖိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအမဲာ်ညါ နကထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး ကျဲလၢ ကျဲမုၢ်အချၢ လၢပှၤကညီဒီး လ့ၣ်ယီၢ်သူအီၤသ့ခံခါလၢၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲထံကျိကပၤဒီး တြိၤကပၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် နကထံၣ်ဘၣ် ကျဲမုၢ်ချၢ လ့ၣ်ယီၢ်ကျိၤအါမး, ဒီး နလဲၤခီဂာ်အီၤအခါနထံၣ်ဘၣ် ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ် တၢ်မဲတၢ်မါ ဒီး သိလ့ၣ်စ့ၢ်ကီးတအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.”
Christina Neubauer စံးဝဲဒၣ် နမ့ၢ်အဲၣ်ဒိး ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်န့ၣ်, ကဃုသ့ၣ်ညါအီၤအဂီၢ်ကျိၤကျဲအိၣ်ဝဲအါမးန့ၣ်လီၤ.
“လၢပှၤလီၤဆီလိာ်အသးအါဂၤအဂီၢ် တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ် အခီပညီန့ၣ် ဆီလိာ်အသးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်လဲၤဆူတၢ်မၤလီၢ်အဂီၢ်, လၢတၢ်က့ၤမၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ်, လၢတၢ်မၤဟူးနီၣ်ခိက့ၢ်ဂီၤ, တၢ်ဒ့ၣ်စၢၤအယံၤဒီး ချ့ချ့, တၢ်ဒိးအီၤလၢကစၢၢ်ကျါ, တၢ်ဒိးအီၤလၢ တြိပူၤ, ဒီး BMX အဂီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ အိၣ်ဝဲအကလုာ်အါမးန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်အကကလုာ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤခဲလၢာ်အိၣ်ဒီး အတၢ်ကရၢကရိ, တၢ်လိာ်ကွဲကရူၢ်, ပှၤဂ့ၢ်ဝီကရၢ လၢအဘၣ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲအီၤလၢ ပှၤလၢအသးအိၣ်တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပအိၣ်ဒီး ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်လိာ်ကွဲကရၢလၢအမ့ၢ်, AusCycling, လၢကရူၢ်ကရၢ ဒီး ပှၤသိၣ်လိနဲၣ်လိတၢ်အိၣ်ဝဲသကုၤ ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ် ဒီး ပာ်တၢ်ပညိၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်မၤဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ် တၢ်လိာ်ကွဲ ဒီး မၤဂ့ၤထီၣ် ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်ဘျးစဲန့ၣ်လီၤ.”
Wayde စံးဝဲဒၣ် ပှၤတဝၢ ပှၤယီၢ်လ့ၣ်ယီၢ်ကရူၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဝဲအသိး ဖဲကမျၢၢ်တၢ်ဆဲးကျိးတဝၢအဖီခိၣ်န့ၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢကဘျးစဲဒီး ပှၤယီၢ်လ့ၣ်ယီၢ်အဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
“ကဝီၤဒ့တနီၤနီၤဒီး ဝ့ၢ်ဖိတနီၤနီၤအပူၤန့ၣ် တၢ်လၢကိးအီၤ — Bicycle User Groups ကရူၢ်, လၢတၢ်ကိးညီနုၢ်အီၤလၢ BUGs, ပှၤယီၢ်လ့ၣ်ယီၢ်ကရူၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဝဲဒၣ် ဒီး အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ရဲၣ်ကျဲၤမၤဝဲ လီၢ်ကဝီၤ ပှၤဂ့ၢ်ဝီ တၢ်ဒိးသကိးလ့ၣ်ယီၢ် ဒီး မၤတၢ်ဂဲာ်လိာ် ဒ်သိးပဒိၣ်ဒီး ကီၣ်ကးကရၢသ့ၣ်တဖၣ် ကမၤဂ့ၤထီၣ် တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲဖဲအဝဲသ့ၣ်ဟီၣ်ကဝီၤအပူၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤ ကမျၢၢ်တၢ်ဆဲးကျိးတဝၢ တူၢ်လိာ်ရဲၣ်ကျဲၤမၤအဝဲဒၣ် တၢ်ထံၣ်ဖှိၣ်ဒိးသကိးလ့ၣ်ယီၢ် လၢတနွံအဂီၢ် ဒီး နွံကတၢၢ်အတီၢ်ပူၤအဂီၢ် တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်တၢ်လဲၤခီဖျိဒီး တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်နီၣ်ခိတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့န့ၣ်လီၤ.”
Christina Neubauer စံးဝဲဒၣ်, ဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤ တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်တမံၤလၢ ပှၤကိးဂၤဒဲး နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်မၤအီၤသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.
“တၢ်လၢပအဲၣ်ဒိးမၤအီၤတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲတၢ်ပၣ်ဃုာ်သကိးခဲလၢာ်ဖဲပှၤလၢအဒိးလ့ၣ်ယီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ. ပအဲၣ်ဒိးထံၣ်အါထီၣ် ပှၤပိာ်မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်န့ၣ်လီၤ.”
ဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအံၤ လၢတၢ်လိာ်ကွဲအဂီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢတၢ်လဲၤဖံးလဲၤမၤအဂီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢတၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်သ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်လၢပှၤကိးဂၤဒဲးအဂီၢ် လၢကနုာ်လီၤယီၢ်လ့ၣ်ယီၢ်န့ၣ်လီၤ.
