Οι πόλεμοι μεταξύ των αποικιοκρατών εποίκων και των ιθαγενών

AusWars_16x9.jpg

The Australian Wars documentary Credit: Blackfella Films

Οι πόλεμοι των συνόρων είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει τα περισσότερα από 100 χρόνια βίαιων συγκρούσεων μεταξύ των αποικιοκρατών εποίκων και των ιθαγενών, που συνέβησαν κατά τη διάρκεια του βρετανικού εποικισμού της Αυστραλίας.


Προειδοποίηση περιεχομένου: Αυτό το επεισόδιο περιέχει αναφορές σε βίαια γεγονότα που θα μπορούσαν να ενοχλήσουν κάποιους ακροατές.

Παρόλο που η Αυστραλία είναι ένα έθνος που τιμά τη συμμετοχή της σε πολέμους που διεξήχθησαν στο εξωτερικό, δεν έχει ακόμη αναγνωρίσει τον ίδιο τον αγώνα που την έκανε τη χώρα που είναι σήμερα.

Όταν ο καπετάνιος Τζέιμς Κουκ έφτασε για πρώτη φορά στις ακτές της σημερινής Αυστραλίας, κήρυξε αυτή την αχανή γη ως "Terra Nullius", τη γη του κανενός.

Στην πραγματικότητα, η νησιωτική ήπειρος φιλοξενούσε εκατοντάδες διαφορετικά έθνη και φυλές των Αβορίγινων και των Νησιών Τόρες Στρέιτ - εκατοντάδες χιλιάδες ιθαγενείς που θεωρήθηκαν αμέσως "υπήκοοι" του Βρετανικού Στέμματος.

Αυτό αποτέλεσε το έναυσμα για τους Πολέμους των Συνόρων, τις βίαιες συγκρούσεις μεταξύ ιθαγενών και εποίκων που σημάδεψαν την ίδρυση της Αυστραλίας. Αλλά αυτή η φρικιαστική ιστορία μόλις τώρα αρχίζει να αναγνωρίζεται.

Η κινηματογραφίστρια Rachel Perkins είναι γυναίκα Arrernte και Kalkadoon με ευρωπαϊκή κληρονομιά. Το 2022 κυκλοφόρησε μια τηλεοπτική σειρά που περιγράφει λεπτομερώς τη φύση του αγώνα των ιθαγενών που υπερασπίζονται τα εδάφη τους από τους Βρετανούς εποίκους.

"Ας ξεκινήσουμε με τον τίτλο, "Οι πόλεμοι της Αυστραλίας". Ο κόσμος μπορεί να μην το έχει ξανακούσει αυτό και είναι ο τίτλος που επιλέξαμε πολύ συνειδητά, επειδή αυτοί ήταν οι πόλεμοι που έγιναν μεταξύ, αρχικά της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, όταν διεκδίκησε την ήπειρο και στη συνέχεια την κατέλαβε, αλλά στη συνέχεια τελείωσε από τις σύγχρονες αποικιακές κυβερνήσεις της Αυστραλίας, οι οποίες ίδρυσαν την ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Αυστραλιανής Κοινοπολιτείας."

Watch the trailer for The Australian Wars:
Παρόλο που οι αυστραλιανοί πόλεμοι διεξήχθησαν σε ολόκληρη την ήπειρο, από την άφιξη του πρώτου στόλου το 1788 και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1930, οι συγκρούσεις αυτές δεν διδάσκονταν στα σχολεία ούτε καν αναγνωρίζονταν ως πόλεμος μέχρι τα τέλη του 20ού αιώνα.

Ο καθηγητής Henry Reynolds είναι ένας από τους πιο σεβαστούς ιστορικούς της Αυστραλίας και ειδικός σε θέματα πολέμου. Όταν άρχισε να διδάσκει ιστορία το 1966, δεν υπήρχε σχεδόν καμία αναφορά για τους Αβορίγινες στα βιβλία ιστορίας.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι επρόκειτο για ανταρτοπόλεμο.

Ο ιστορικός Dr. Nicholas Clements, άλλος ειδικός στους Αυστραλιανούς συνοριακούς πολέμους, συμφωνεί.

"Τότε το γνώριζαν ως πόλεμο, σε όλα τα αποικιακά έγγραφα αναφέρονταν ως πόλεμος, αλλά στον 20ό και 21ο αιώνα, το έχουμε χάσει αυτό από τα μάτια μας. Και νομίζω ότι υπάρχουν επίσης κάποιοι υποβόσκοντες πολιτικοί λόγοι για τους οποίους πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να τον αναγνωρίσουν ως πόλεμο."

...Και αυτοί οι πολιτικοί λόγοι ανάγονται στην έννοια του Terra Nullius και στο βρετανικό δίκαιο, όπως εξηγεί η Rachel Perkins.

"Υπάρχει μια αντίφαση στην καρδιά αυτών των πολέμων που ξεκίνησε με τον τρόπο που οι Βρετανοί περιέγραφαν την κατοχή τους. Ανακοίνωσαν ότι οι Αβορίγινες είχαν γίνει Βρετανοί πολίτες. Και έτσι, δεν μπορούσαν ποτέ να κηρύξουν επίσημα τον πόλεμο, διότι κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι κήρυτταν πόλεμο στους ίδιους τους πολίτες τους. Ωστόσο, οι Βρετανοί χρησιμοποίησαν στρατιωτική βία για να διασφαλίσουν ότι η κατοχή της ηπείρου ήταν επιτυχής.Αυτοί οι πόλεμοι μπορούσαν να αναγνωριστούν μόνο αφού η ανακήρυξη της "Terra Nullius" αμφισβητήθηκε νομικά και ανατράπηκε, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, με τη γνωστή ως απόφαση-ορόσημο Mabo.

Ο καθηγητής Reynolds εξηγεί.

"Μέχρι εκείνη τη στιγμή, η άποψη ήταν ότι οι Αβορίγινες δεν ήταν ιδιοκτήτες της γης, επομένως οι αγώνες δεν μπορούσαν να αφορούν τον έλεγχο της γης, επειδή δεν είχαν κανένα νόμιμο τίτλο ιδιοκτησίας γης. Μετά το 1992 και την εν λόγω απόφαση, η φύση του πολέμου έπρεπε να αλλάξει, διότι σαφώς επρόκειτο για το είδος των ζητημάτων για τα οποία πάντα γινόταν πόλεμος: τον έλεγχο της επικράτειας."

Ο Δρ Κλέμεντς αναφέρει ότι η αποτυχία της Βρετανικής Αυτοκρατορίας να αναγνωρίσει την ιδιοκτησία γης των ιθαγενών στην Αυστραλία αποτελεί ιστορική ανωμαλία.

Και αυτή η αποτυχία διαπραγμάτευσης οδήγησε σε βάναυση αιματοχυσία.

Τα αποικιακά αρχεία και τα αρχαιολογικά στοιχεία που αποκαλύφθηκαν από ομάδες εμπειρογνωμόνων καταδεικνύουν τη φρικτή κλίμακα της σύγκρουσης.
Rachel Perkins - The Australian Wars
Rachel Perkins - The Australian Wars Credit: Dylan River/Blackfella Films
Ο Μαύρος Πόλεμος της Τασμανίας, που διεξήχθη μεταξύ 1824 και 1831, ήταν η πιο έντονη συνοριακή σύγκρουση στην ιστορία της Αυστραλίας.

Στη σειρά Αυστραλιανοί πόλεμοι, η Rachel Perkins εξηγεί ότι κατά τη διάρκεια των Μαύρων Πολέμων σκοτώθηκαν περισσότεροι Τασμανιοί από όσους έχασαν τη ζωή τους στην Κορέα, τη Μαλαισία, την Ινδονησία, το Βιετνάμ και τις ειρηνευτικές αποστολές μαζί.

Ο δρ Νίκολας Κλέμεντς είπε ότι οι αποικιακές αρχές και οι έποικοι "απολιθώνονταν" από τους Αβορίγινες.

Όμως οι Ευρωπαίοι επικράτησαν. Σχεδόν εξολόθρευσαν τους ιθαγενείς της Τασμανίας.

Και ένα μεγάλο μέρος αυτής της βίας ήταν σεξουαλική βία. Ο συστηματικός βιασμός και η απαγωγή γυναικών Αβοριγίνων ήταν τόσο συχνές.
What is Native Title explainer NITV Eddie Koiki Mabo
Eddie Mabo with his legal team. Source: SBS Credit: National Museum of Australia
Για να συντρίψουν την αντίσταση των Αβοριγίνων σε πολλά μέρη της Αυστραλίας, οι αποικιοκράτες δημιούργησαν την Αστυνομία των ιθαγενών, μια εκπαιδευμένη παραστρατιωτική δύναμη που χρησιμοποιήθηκε για να ενσταλάξει τον τρόμο. Ο καθηγητής Reynolds εξηγεί.

‘’Στρατολογήσατε ιθαγενείς στρατιώτες και τους χρησιμοποιήσατε ως στρατιωτική δύναμη. Αυτό ήταν αναμφίβολα η σημαντικότερη δύναμη για την κατάρριψη της αντίστασης των Αβοριγίνων. Η αστυνομία των ιθαγενών χρησιμοποιήθηκε για 50 χρόνια καθώς ο εποικισμός προχωρούσε σε όλη αυτή την τεράστια αποικία."

Στους άνδρες δόθηκαν στολές, όπλα και άλογα. Ο Δρ Κλέμεντς πιστεύει ότι χειραγωγούνταν από λευκούς αξιωματικούς, οι οποίοι τους χρησιμοποιούσαν για τις παραδοσιακές γνώσεις των Αβοριγίνων και τις δεξιότητές τους στην άγρια φύση της Αυστραλίας.
Australian Aboriginal camp in the nineteenth century
A nineteenth century engraving of an aboriginal camp - Marmocchi Source: Getty Source: Getty
Ο Δρ Clements, του οποίου οι πρόγονοι του ήταν έποικοι, πιστεύει ότι όλοι οι Αυστραλοί πρέπει να ξεπεράσουν τα αισθήματα ντροπής και να ρίξουν φως στις αδικίες του παρελθόντος.

"Είτε οι πρόγονοι κάποιου εμπλέκονται είτε όχι, είμαστε όλοι κληρονόμοι της γης των Αβοριγίνων, η οποία ήταν κλεμμένη γη. Τουλάχιστον, όλοι μας πρέπει να διαδραματίσουμε έναν ρόλο στην αποκάλυψη αυτής της ιστορίας, να συμβιβαστούμε με αυτήν την ιστορία και να διαδραματίσουμε έναν ρόλο σε ένα θετικό μέλλον."
Nowhere was resistance to white colonisers greater than from Tasmanian Aboriginal people, but within a generation only a few had survived the Black War.
Nowhere was resistance to white colonisers greater than from Tasmanian Aboriginal people, but within a generation only a few had survived the Black War. Source: The Conversation / Robert Dowling/National Gallery of Victoria via The Conversation Source: The Conversation / Robert Dowling/National Gallery of Victoria via The Conversation

Μπορείτε να παρακολουθήσετε τη σειρά The Australian Wars στο SBS On Demand σε πέντε γλώσσες: Κινέζικα, Αραβικά, Παραδοσιακά Κινέζικα, Βιετναμέζικα και Κορεάτικα. Η σειρά είναι επίσης διαθέσιμη με ηχητικές περιγραφές/υπότιτλους για τυφλούς ή άτομα με προβλήματα όρασης.

This content was first published in September 2022.

Share