دو سال پیش، هنگامی که طالبان کابل را تصرف کردند، لیزا دانش‌آموز صنف دوازدهم بود و فقط یک گام از فراغت از مکتب فاصله داشت.
او به همراه سایر اعضای خانواده‌اش به کمک نیروهای نجات آسترالیایی از کابل خارج شدند و اکنون احساس «خوشبختی» می‌کند که می‌تواند در این سوی دنیا به تحصیلاتش ادامه دهد.
لیزا اکنون دانش‌آموز صنف دوازدهم کالج سنت جیمز در شهر بریزبین است و آرزو دارد زنی قوی و تحصیل‌کرده باشد که بتواند «زندگی هزاران نفر دیگر را تغییر دهد».
لیزا عزیزی (نفر دوم از سمت راست) در جریان یک مراسم اعطای جوایز در کالج سنت جیمز در بریزبین Credit: Supplied
در حالی که لیزا برای یک آینده درخشان برنامه‌ریزی می‌کند، میلیون‌ها دختر در زادگاهش افغانستان حق آموزش و کار را ندارند.
طالبان پس از تصاحب قدرت در ماه آگوست ۲۰۲۱، محدودیت‌های شدیدی را بر زنان و دختران اعمال کردند. این گروه بنیادگرای اسلامی زنان و دختران را از آموزش‌های متوسطه و عالی و همچنین کار کردن برای انجوهای غیردولتی منع کرده است.
لیزا می‌گوید: «متأسفانه وقتی به دوستانم در افغانستان فکر می‌کنم که از حق آموزش محروم هستند، برایم خیلی دشوار است.»
«با بسیاری از هم‌صنفی‌هایم که در مکتب یک‌جا بودیم در تماس هستم، ولی متأسفانه داستانی که آن‌ها همیشه برایم می‌گویند این است که بسیار زیاد ناامید هستند، امیدشان را به زندگی از دست داده‌اند، اهداف شان رو به نابودی است و تمام آرزوهایی را که از کودکی تابه‌حال چیده بودند، یکی یکی از دست می‌دهند.»
«و متأسفانه چیز دیگری را که مشاهده کرده‌ام این است که خانواده‌های شان آن‌ها را مجبور به ازدواج کرده‌اند.»
رهبران طالبان همواره ادعا کرده‌اند که درهای مکاتب و موسسات تحصیلات عالی را به روی زنان و دختران باز می‌کنند، اما بسیاری از زنان در افغانستان وضعیت را «ناامیدکننده» توصف می‌کنند و بر این باورند که در رژیم طالبان به آن‌ها هرگز حق تحصیل و آموزش داده نخواهد شد.
'جنس دوم'
رویا دادرس، سخنگوی سابق وزارت امور زنان افغانستان، که در حال حاضر در شهر بریزبین زندگی می‌کند می‌گوید که طالبان هیچ تمایلی به باز کردن درهای مکاتب و دانشگاه‌ها به روی زنان ندارند.
خانم دادرس می‌گوید، طالبان زنان را شهروندان درجه دو حساب می‌کنند و معتقدند که زنان برای تولید مثل، تربیت فرزندان و خدمت به مردان زاده شده‌اند.
او می‌گوید: «ایدیولوژی طالبان واقعاً خیلی تاریک است و من هیچ‌وقت به این فکر نیستم که آن‌ها دیدگاهی برای باز کردن مکاتب یا رفتن دختران به مکاتب و [موسسات] تحصیلات عالی داشته باشند.»
«آن‌ها خودشان اشخاص تحصیل‌کرده نیستند و طرفدار تحصیل دیگران هم نیستند، و بیشتر خانم‌ها را مثل جنس دوم می‌بینند.»
رویا دادرس (وسط) در جریان یک کنفرانس در مورد آینده زنان در افغانستان Credit: Supplied
طاهره علی‌زاده پژواک، چند روز پس از سقوط نظام جمهوریت ویزه آسترالیا را دریافت کرد، اما نتوانست خود را به میدان هوایی کابل و پروازهای نجات برساند.
خانم علی‌زاده پژواک مجبور شد دو ماه بعد از سقوط به صورت غیرقانونی با برخی از اعضای خانواده‌اش خود را به پاکستان برساند تا بتواند از آن‌جا به آسترالیا بیاید.
او هنوز هم روز تصرف کابل توسط طالبان را به یاد دارد: «روزی که حکومت افغانستان سقوط کرد... آن روز، آن لحظه، آن ساعت‌ها و آن دقایق هیچ‌وقت یادم نمی‌روند.»
«هر باری که چشمم را بسته می‌کنم و آن روز را تصور می‌کنم، خواب از چشمم می‌پرد.»
طاهره علی‌زاده پژواک در جریان جشن فراغتش از دانشگاه کابل Credit: Supplied
بر بنیاد آمار وزارت امور داخله، از زمان سقوط کابل تابه‌حال بیش از ۱۱ هزار شهروند افغانستان به آسترالیا آمده‌اند.
حکومت آسترالیا در مجموع ۲۶ هزار و ۵۰۰ ویزه پناهندگی را طی چهار سال به شهروندان افغانستان اختصاص داده بود و زنان یکی از گروه‌هایی هستند که رسیدگی به درخواست‌های آن‌ها اولویت داده می‌شود.
