عصمت‌الله حسنی یکی هزاران پناهنده و پناهجوی هزاره در کشور اندونیزیا است که از سال‌ها بدین‌سو در وضعیت بلاتکلیفی به‌سر می‌برند.
آقای حسنی می‌گوید اخیراً بعد از یک ملاقات «ناامیدکننده» با مسئولان کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان در اندونیزیا، تصمیم گرفته در جاده‌های شهر باتم دست به اعتراض خیابانی بزند.
او از ۱۰ روز بدین‌سو به همراه با خانم و دو فرزند خردسال خود- پنج ساله و نُه ماهه- برای جلب توجه به وضعیت «نگران‌کننده» پناهندگان در خیابان‌ها و جلو دفاتر دولتی می‌ایستد.
این آوازخوان پیشین که ۳۷ سال دارد، در سال ۲۰۱۵ به دلیل ترس از دست دادن جان خود از افغانستان آواره شد و در دفتر کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان در اندونیزیا درخواست پناهندگی کرد.
ترس او در سال ۲۰۱۶، زمانی که طالبان همکار سابق او را ربودند و به روایت همراهانش، تیرباران کردند، به واقعیت پیوست.
او می‌گوید: «در آخرین ملاقاتی که من با مسئولین مهاجرین در یوان‌اچ‌سی‌آر داشتم، مشکلات خود را با آن‌ها شریک ساختیم و آن‌ها گفتند که 'این‌ها تکراری هستند'. من به این باور رسیدم که خدای نکرده ما باید یکی از اعضای خانواده خود را از دست بدهیم تا برای آن‌ها یک خبر نو باشد.»
Source: Supplied/Esmatullah Hasani
«وضعیت طوری است که هیچ‌کس صدای ما را نمی‌شنود.»
«به همین خاطر بود که واقعاً بسیار ناامید و ناراحت شدم و گفتم که دیگر هیچ راهی نیست، یگانه کاری که ما می‌توانیم برای خود بکنیم، همین دادخواهی است. ما دادخواهی خود را در خیابان شروع کردیم و مدت دو هفته میشود که در خیابان‌ها دادخواهی می‌کنیم.»
آقای حسنی در سال ۲۰۱۷ از سوی کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان به عنوان پناهنده شناخته شد.
در حال حاضر حدود ۱۴ هزار پناهنده و پناهجو در اندونیزیا به‌سر می‌برند و بسیاری از آن‌ها به امید پناه جستن در آسترالیا از کشورهای آواره شده‌اند.
اما حکومت تحت رهبری حزب کارگر در سال ۲۰۱۳ اعلام کرد، هیچ پناهجویی را که از طریق دریایی به آسترالیا می‌آید، در این کشور اسکان نخواهد داد.
Source: Supplied/Esmatullah Hasani
در ۲۰۱۴ حکومت تحت رهبری ائتلاف یک گام فراتر رفت و اعلام کرد، تمامی پناهندگان و پناهجویانی که بعد از تاریخ اول جولای همان سال خود را ثبت کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان در اندونیزیا می‌کنند، از اسکان مجدد در آسترالیا برای همیشه محروم خواهند شد.
'نگرانی عمیق'
گروهی از سازمان‌های متعلق به هزاره‌ها از سراسر دنیا، از جمله چندین سازمان از آسترالیا، در بیانیه‌ای نسبت به وضعیت پناهندگان و پناهجویان هزاره در اندونیزیا و یونان «نگرانی عمیق» شان را ابراز داشته‌اند.
این گروه در پی افزایش «بی‌سابقه» تهدیدهای امنیتی علیه هزاره‌ها در افغانستان و پاکستان از کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان و کشورهای پناهنده‌پذیر خواسته تا برای حل بحران پناهندگی هزاره‌ها جدی‌تر وارد عمل شوند.
بيشتر بخوانيد
روایتی دست اول از زندگی پناهجویان هزاره در اندونیزیا
این در حالی است که در ۱۸ ثور/۸ می انفجار یک موتر بمب‌گذاری شده و دو مین کارگذاری شده در جلو مکتب دخترانه «سیدالشهدا» در منطقه هزاره‌نشین غرب کابل، دست‌کم ۹۰ کشته و ۲۰۰ زخمی بر جا گذاشت. بیشتر قربانیان دختران جوانی بودند که از مکتب راهی خانه‌های شان بودند.
بسم‌الله رضایی، وکیل مدافع و عضو هیأت مدیره «بنیاد بابه مزاری» مستقر در شهر ادلاید ایالت آسترالیای جنوبی می‌گوید بیش از ۷۶۰۰ پناهنده و پناهجوی گیرمانده هزاره در اندونیزیا در وضعیت «خیلی وخیم» قرار دارند.
او می‌گوید: «وضعیت پناهندگان هزاره در اندونیزیا خیلی وخیم است. ما متأسفانه شاهد خودکشی‌هایی بودیم، شاهد امراض بسیار جگرخون‌کننده و شکننده روحی و روانی در بین تعداد بسیار زیادی از مهاجرین یا پناهنده‌های مقیم آن‌جا مقیم هستیم.»
گروهی از پناهندگان در حال عزاداری برای آصف رضایی، پناهنده هزاره‌ای که سال گذشته در اندونیزیا خودکشی کرد. Source: Rahmat Rahyab
آقای رضایی می‌گوید پناهندگان مقیم اندونیزیا «قربانیان سیاست سخت‌گیرانه مرزی آسترالیا هستند» که نه تنها امیدی برای آینده ندارند، بلکه از «حقوق ابتدایی» بشری خود نیز محروم هستند.
به باور او، هزاره‌ها برخلاف اقلیت‌های دیگر قومی در افغانستان نه تنها به روش‌های گوناگون مورد تبعیض قرار دارند، بلکه در معرض یک «نسل‌کشی» نیز قرار دارند.
او می‌افزاید: «هزاره‌ها در افغانستان در معرض یک نسل‌کشی قرار دارند، برخلاف اقلیت‌های قومی دیگری که هم قربانی خشونت هستند، ولی قربانی خشونت جنگی هستند.»
مشکلات روانی
آقای حسنی می‌گوید حداقل ۱۳ پناهنده و پناهجوی هزاره در سال‌های اخیر در اندونیزیا دست به خودکشی زده‌اند و رویدادهای خودزنی در بین آن‌ها به یک پدیده عادی روزانه تبدیل شده است.
او می‌گوید: «حق کار نداریم، حق تحصیل نداریم. هفت سال، هشت سال ماندن در خانه، آن‌هم در یک اتاق، واقعاً شرایط را خیلی سخت می‌کند.»
«در این هفت سال ما فقط این‌جا خوابیده‌ایم، بیکار بوده‌ایم و این استرس، نگرانی از آینده، روی روح و روان ما بسیار تأثیر منفی گذاشته و ما واقعاً آن صبر و حوصله خود را از دست داده‌ایم و همة ما به نوعی از تکلیف روحی و روانی رنج می‌بریم.»
A Hazara refugee family in Batam, Indonesia. Source: Supplied/Esmatullah Hasani
«از همه دردآورتر این است که ما را به چشم پناهندگان اقتصادی می‌بینند، در حالی که شما خودتان می‌دانید که ما مهاجرین اقتصادی نیستیم، ما از جنگ، خشونت، تبعیض نژادی و مذهبی و از نسل‌کشی فرار کرده‌ایم.»
آقای حسنی می‌گوید که اگر کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان به خواسته‌های او توجه نکند، به همراه خانواده‌اش در جلو دفتر این سازمان تحصن خواهد کرد.
او می‌گوید: ما فقط یک زندگی صلح‌آمیز و امن می‌خواهیم.»
«هر کشوری باشد، برای ما فرق نمی‌کند، ما فقط کشوری را می‌خواهیم که [در آن] زندگی آرام داشته باشیم تا بچه‌های ما درس بخوانند.»
