Gặp gỡ nhóm nghiên cứu tại Đại học Curtin ở Tây Úc, những người đang lập bản đồ vũ trụ với sự trợ giúp của sóng vô tuyến.
Họ đã phát hiện ra điều gì đó bất thường nằm trong một thiên hà rất xa, đó là một vật thể phát ra sóng vô tuyến ba lần một giờ.
Việc nầy không giống bất cứ thứ gì khác mà các nhà thiên văn từng gặp trước đây, cái gọi là 'sóng vô tuyến' có thể thay đổi cách chúng ta nghĩ về không gian, thế nhưng chính xác đó là gì?
Tiến sĩ Natasha Hurley Walker đến từ Trung tâm Quốc tế về Nghiên cứu Thiên văn Vô tuyến và là giảng viên cao cấp đã dẫn đầu cuộc nghiên cứu.
“Sóng vô tuyến là những gì chúng ta thấy trong các làn sóng radio bật rồi tắt, thực tế đã có rất nhiều sóng vô tuyến được phát hiện trong những năm qua”, Natasha Hurley Walker.
Thế nhưng điều quan trọng của quá trình truyền sóng vô tuyến là chúng đến và đi, đã gây nhiều khó khăn cho việc thu thập đủ dữ liệu về chúng.
Nằm cách khuôn viên đại học Tây Úc ở Perth nơi Tiến sĩ Walker giảng dạy khoảng 800 kí lô mét, là Đài quan sát thiên văn vô tuyến Murchison.
“Đó là một địa điểm thực sự yên tĩnh về vô tuyến, có nghĩa là nó ở rất xa Perth và những nơi khác".
"Điện thoại và những thứ khác có thể gây nhiễu tần số vô tuyến, điều đó thực sự mang lại cho chúng tôi cảnh xinh đẹp của vũ trụ”, Natasha Hurley Walker.
Tọa lạc trên sa mạc cát phẳng màu cam, là một kính viễn vọng có tần số thấp.
M-W-A, hoặc Murchison Widefield Array cho phép Tiến sĩ Walker ghi lại màu sắc và chi tiết của Dải Ngân hà, mà thường không thể nhìn thấy bằng mắt thường được.
Với sự giúp đỡ của một sinh viên, Tiến sĩ Natasha Hurley Walker đã tìm thấy một sóng vô tuyến.
“Thế nhưng năm rồi thực ra là năm 2020, tôi mới bắt đầu nghiên cứu để thực hiện theo dõi cuộc khảo sát này, điều đó sẽ có độ phân giải sâu hơn và cao hơn".
"Tyrone đã cùng tôi thực hiện một dự án thú vị ,để nhìn vào dữ liệu theo một cách khác”, Natasha Hurley Walker.
Còn Tyrone O'Doherty là một sinh viên hiện đã tốt nghiệp đại học, người đã giúp thực hiện khám phá này.
“Chính trong quá trình viết luận văn của mình, tôi đã phát hiện ra điều đó".
"Ngay cả lúc đó, tôi cũng không biết nó sẽ trở thành cái gì, vì toàn bộ kỹ thuật mà tôi phát triển được thiết kế hoàn toàn để thử nghiệm cũng như tìm người chuyển tiếp".
"Do đó, nó tạo ra một danh sách dài các ứng cử viên, rất nhiều trong số đó không phải là người chuyển tiếp thực sự và vì vậy tôi chỉ xem qua chúng, điều tra một số thử nghiệm để xem chúng có thật hay không".
"Tôi nhận ra điều này chỉ thoáng qua và nó chỉ vượt qua mọi thử nghiệm duy nhất mà tôi có thể nghĩ ra, để xác nhận xem nó có đúng không”, Tyrone O'Doherty.
Tiến sĩ Walker cho rằng sự đóng góp của Tyronne là việc chính yếu.
“Những gì Tyrone đã làm, là tôi đã đưa cho anh ấy một đoạn mã nguyên mẫu nhỏ và anh ấy đã phát triển nó thành một phần mềm thực sự tuyệt vời, để xem xét các cặp quan sát và xem những gì thay đổi giữa chúng".
"Anh ấy đã sử dụng nó trên thiên hà của chúng ta, rồi xem xét khoảng 24 giờ quan sát với Mảng Trường rộng Murchison Wide Field để xem xét các cặp này".
"Anh ấy tìm thấy một điều gì đó đã thay đổi, điều này rất thú vị".
"Chúng tôi thực sự có nhiều thời gian cho những dự án này, nó chỉ suy đoán nhưng chúng tôi đã thực sự tìm thấy điều gì đó”, Natasha Hurley Walker.
Vậy họ đã tìm thấy những gì?
Tiến sĩ Walker tập hợp một hình ảnh sống động để giải thích bước đột phá, trong đó bà cho thấy Dải Ngân hà dưới góc nhìn quang học như chúng ta đã biết với các chòm sao và vòng xoáy.
Sau đó, bà chiếu nó trên sóng vô tuyến, ở đây nó trông giống như một đường ánh sáng vàng, được bao quanh bởi những chùm sáng nhỏ màu cam.
Nó gần giống như một dòng thời gian với các cụm đèn màu cam và màu xanh lá cây nhỏ chạy ngang qua.
Bà xác định một phần được đánh dấu bằng chữ X, là nguồn của sóng radio.
“Độ sáng ở đây thực sự là quá sáng. Ngay bên phải có một nguồn là một lỗ đen thật lớn, ném các tia sóng vô tuyến vào không gian với tốc độ gần bằng tốc độ ánh sáng".
"Phải thừa nhận rằng nó ở xa hơn, nhưng cái thoáng qua vô tuyến này mà chúng ta đã thấy cũng sáng như vậy".
'Vì vậy, đó thực sự là cực đoan và chúng tôi không mong đợi tìm thấy bất cứ điều gì sáng sủa như vậy".
"Ý tôi là nó đặt ra câu hỏi, làm thế nào mà mọi người lại bỏ lỡ những điều này trước đây?", Natasha Hurley Walker.
Và nó không chỉ hiện ra một lần rồi thôi.
“Chỉ cần tìm thấy một trong số những thứ này sẽ cực kỳ thú vị, thế nhưng điều tốt đẹp về Murchison Widefield, là chúng tôi đã lưu giữ tất cả các quan sát kể từ năm 2013".
"Vì vậy tôi đã có thể xem qua kho lưu trữ dữ liệu và tìm xem, liệu đã có những ví dụ khác về nguồn xuất hiện và biến mất hay không".
"Hóa ra là có và nguồn này xuất hiện rồi biến mất thực sự,rất thường xuyên, giống như kim đồng hồ".
"Nó bật, rồi tắt và cứ sau 20 phút, nó lập lại”, Natasha Hurley Walker.
“Kế hoạch ngắn hạn của tôi là tìm thêm chúng, thế nhưng chúng tôi đang xây dựng mảng diện tích rộng 1 kí lô mét vuông và tất nhiên điều đó sẽ có độ nhạy rất lớn, để chúng tôi sẽ luôn tìm ra những khám phá như thế này, do vũ trụ đầy những điều kỳ diệu”, Natasha Hurley Walker.
Bà nói rằng đó là một chu kỳ mà họ chưa bao giờ quan sát được trước đây trong thiên văn học.
Còn Giáo sư Steven Tingay là giám đốc của Đài quan sát thiên văn-vô tuyến Murchison nói rằng, có thể xem lại dữ liệu trong lịch sử là chìa khóa để ghép tất cả lại với nhau.
“Vì vậy, điều đó chỉ có thể thực hiện được do khả năng của MWA, nhưng cũng có một thực tế thực sự duy nhất, là chúng tôi có thể thu thập và lưu trữ dữ liệu trị giá khoảng một thập kỷ, khoảng 40 petabyte, một lượng dữ liệu phi thường".
"Đó là tương đương với việc phát trực tuyến Netflix 24/7, trong khoảng 2 ngàn năm”, Steven Tingay.
Và nếu tâm trí của bạn lang thang đến những người ngoài trái đất, bạn không cảm thấy ơn độc.
“Bạn có thể nghĩ, 'Ô, một tín hiệu vô tuyến phát ra cùng với tín hiệu vô tuyến lặp đi lặp lại từ không gian. Bạn không lo rằng đó là người ngoài hành tinh sao?".
"Ồ tôi lo ngại rằng đó là người ngoài hành tinh, nhưng sau đó điều thực sự tốt về những quan sát này, là chúng ở trên một dải tần số rất rộng và những mạch xung này cũng vậy".
"Do đó, màu sắc ở đây biểu thị các tần số khác nhau mà chúng tôi quan sát được trên một dải tần số rất rộng và điều đó có nghĩa là nó phải là một quá trình tự nhiên, chứ không phải là một tín hiệu nhân tạo”, Natasha Hurley Walker.
Tiến sĩ Walker cho biết, câu trả lời nằm ở mọi nơi.
“Với tất cả những thứ này cùng nhau, điều quan trọng là nó xuất hiện và biến mất rồi lặp đi lặp lại, chúng ta thực sự có thể nắm bắt được những gì đang xảy ra ở đây".
"Vì vậy, nó có thể là một loại vật thể quay với từ trường mạnh mẽ”,Natasha Hurley Walker.
Được biết có một số vật thể đã quay với từ trường mạnh, như pulsar là những ngôi sao neutron còn sót lại, sau khi những ngôi sao lớn phát nổ.
“Những thứ này đã được khám phá ra cách đây 50 năm và mọi người có cùng một loại kinh nghiệm, đó là việc tắt chớp và lập đi lập lại".
"Ô vậy nó là người ngoài hành tinh? Không phải đâu, cảm ơn trời đất".
"Mặc dù vậy, những gì chúng tôi đã tìm thấy là một cái gì đó bật và tắt sau mỗi 20 phút".
"Vấn đề là nếu bạn làm tất cả các phép toán, bạn sẽ thấy rằng chúng không có đủ sức mạnh để tạo ra những loại sóng vô tuyến này cứ sau 20 phút”, Natasha Hurley Walker.
Vậy điều này có thể được giải thích như thế nào?
Tiến sĩ Walker cho rằng hiện tượng này có thể do các lực từ trường trở nên xoắn lại, bằng cách nào đó.
“Vì vậy, những quan sát này cho phép chúng tôi thăm dò vật lý thực sự khắc nghiệt trong vũ trụ của chúng tôi, tất nhiên nó có thể là thứ mà chúng tôi thậm chí chưa bao giờ nghĩ đến".
"Nó có thể là một số loại vật thể hoàn toàn mới”, Natasha Hurley Walker.
Đây có thể chỉ là sự khởi đầu.
Đài quan sát thiên văn vô tuyến Murchison đang mở rộng, để hỗ trợ việc khám phá sâu xa hơn.
“Kế hoạch ngắn hạn của tôi là tìm thêm chúng, thế nhưng chúng tôi đang xây dựng mảng diện tích rộng 1 kí lô mét vuông và tất nhiên điều đó sẽ có độ nhạy rất lớn, để chúng tôi sẽ luôn tìm ra những khám phá như thế này, do vũ trụ đầy những điều kỳ diệu”, Natasha Hurley Walker.
Thêm thông tin và cập nhật Like Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
