Bỏ phiếu là điều bắt buộc đối với 15,5 triệu người Úc trên 18 tuổi từng sinh sống ở địa chỉ hiện thời trong thời gian trên một tháng.
Uỷ hội tuyển cử Úc, gọi tắt là AEC, là một cơ quan độc lập, theo quy định của luật pháp, giữ vai trò tạo sự dễ dàng cho tiến trình bầu cử. Phát ngôn viên Uỷ hội tuyển cử Úc, Evan Ekin-Smyth, tiên đoán sẽ có gần 950 ngàn người, có khả năng trở thành những cử tri hội đủ điều kiện đi bầu, sẽ không thể bỏ phiếu, vì họ đã không ghi danh.
Ông nói rằng những người đã đăng ký bầu cử, phải bỏ phiếu bằng không sẽ bị phạt.
“Nếu một người nào đó đã đăng ký và không đến phòng phiếu để bỏ phiếu, thì người đó có thể sẽ nhận được cái gọi là một thư thông báo không đi bầu. Nếu có lý do chính đáng, thì không sao cả, quý vị chỉ cần cho chúng tôi hay. Bằng không, quý vị sẽ phải đóng $20 đô la tiền phạt.
“Và nếu như chúng tôi không nhận được một câu trả lời cho thư thông báo đó, thì rốt cuộc sự việc sẽ ra ở toà với $170 đô la lệ phí và những phí tổn liên hệ.”
Ngay cả sau khi đăng ký, nhưng thay đổi danh tính hay địa chỉ, quý vị cũng cần phải cập nhật chi tiết với AEC.
“Chúng ta sống trong một chế độ dân chủ tuyệt vời ở Úc. Và hiện có nhiều quốc gia trên thế giới, tronG đó dân chúng phải tranh đấu rất gian khổ để có được quyền bỏ phiếu. Ở Úc chúng ta rất dễ dàng tiếp cận với lá phiếu của mình.
“Tất cả những gì mà quý vị cần phải làm là đăng ký đúng thời hạn, và sau đó đến một phòng phiếu vào ngày bầu cử.”
Các cuộc bầu cử liên bang được tổ chức mỗi ba năm, để xét định các thành viên của Hạ viện, với nhiệm kỳ 3 năm và các thanh viên của Thượng viện, với nhiệm kỳ 6 năm.
Theo truyền thống, phân nửa Thượng viện được bầu ba năm một lần.
Tuy nhiên bầu cử do giải tán lưỡng viện, có nghĩa là tất cả mọi ghế, tức 150 ghế ở Hạ viện và 76 ghế ở Thượng viện đều được bầu lại.
Ông Ekin Smith cho hay đây là kỳ bầu cử do giản tán lưỡng viện lần thứ 7, kể từ khi nước Úc được khai sinh vào năm 1901.
“Bầu cử sau khi giải tán lưỡng viện quốc hội, đơn giản có nghĩa là quý vị bầu ra gấp đôi con số những thượng nghị sĩ mà quý vị thông thường bầu ra trong điều gọi là một cuộc bầu cử tiêu chuẩn. Và điều đó áp dụng cho mọi tiểu bang.
“Vì thế ở tất cả các tiểu bang, khi diễn ra một cuộc bầu cử tiêu chuẩn vốn chỉ bầu ra phân nửa thượng viện, thì quý vị sẽ bầu sáu thượng nghị sĩ cho mỗi tiểu bang và hai thượng nghị sĩ cho các lãnh thổ.
“Nhưng khi diễn ra cuộc bầu cử do giải tán lưỡng viện, thì toàn thể thượng viện đã bị giải tán, điều này có nghĩa là hiện có mười hai ghế thượng nghị sĩ bị bỏ trống ở mỗi tiểu bang và còn thiếu hai ghế cho các lãnh thổ.”
Cử tri ở 8 ngàn phòng phiếu trên khắp nước Úc sẽ được phát hai lá phiếu, phiếu màu xanh lá cây để bầu Hạ viện và phiếu màu trắng dùng đề bầu Thượng viện.
Các ứng cử viên được bầu bằng hệ thống chọn lựa ưu tiên.
Ekin-Smyth giải thích:
“Hệ thống bầu phiếu theo chọn lựa ưu tiên, nhằm mục tiêu chính yếu là làm cho lá phiếu của quý vị đi xa hơn. Do đó nếu như quý vị đánh số vào lá phiếu bầu cho Hạ viện, thì quý vị cần phải ghi số vào mọi ô vuông.
“Nếu như người mà quý vị bầu như là ứng viên số một bị loại ra khỏi cuộc kiểm phiếu, thì phiếu bầu của của quý vị sẽ được chuyển sang cho lựa chọn ưu tiên kế tiếp, và cứ thế tiếp nối, cho đến khi lá phiếu được tính vào cho một ứng cử viên.
Bầu Thượng viện trên lá phiếu màu trắng thì có đôi chút khác biệt.
Cử tri có thể đánh dấu vào chọn lựa ưu tiên cho một đảng phái ở phần bên trên đường kẻ của lá phiếu, hay đánh số vào những ứng viên được ưa chuộng, ở phần bên dưới đường kẻ của lá phiếu.
“Quý vị vẫn còn phải đánh số ít 1 nhất từ 1 đến 6 ở phần bên trên đường kẻ, nếu như quý vị bỏ phiếu cho các đảng phải hay các nhóm hoặc là đánh số từ 1 đến 12 cho phần bên dưới đường kẻ của lá phiếu bầu, nếu như quý vị bỏ phiếu trực tiếp cho các ứng cử viên.
“Điều rất quan trọng là những người được bầu lên, phải đưa ra những quyết định tạo được ảnh hưởng vào khu vực địa phương hay vào tiểu bang hoặc lãnh thổ của quý vị. Vì thế hãy nghiên cứu chút để biết được đường lối của những ứng viên mà mình chọn lựa và sử dụng lá phiếu một cách có hiệu quả.”
Những cử tri không thể có mặt ở phòng phiếu trong ngày bầu cử, có thể bỏ phiếu bằng những cách khác.
“Nếu một phòng phiếu ở cách xa trên 8 cây số hay quý vị gặp một trở ngại trong việc bỏ phiếu vào ngày bầu cử, thì có những trung tâm đầu phiếu sớm, mở cửa nhiều tuần lễ trước ngày bầu cử. Và tương tự như thế, nếu như không thể đến một trung tâm bỏ phiếu sớm, quý vị cũng có thể bỏ phiếu qua đường bưu điện.”
Đối với những cử tri ở ngại quốc, phải hoàn tất phiếu bầu và gởi về cho AEC vào ngày hoặc trước ngày bầu cử.
“Nếu quý vị ở ngoại quốc, chúng tôi cũng thiết đặt các trung tâm bỏ phiếu ở hầu hết các toà đại sứ Úc, quý vị có thể vào trang mạng ở địa chỉ aec.gov.au/overseas để tìm thấy các địa điểm đó.
“Và nếu như quý vị không thể đến được một trong các địa điểm đó, quý vị có thể nộp đơn xin bỏ phiếu qua bưu điện, và chúng tôi có thể tìm cách gởi lá phiếu cho quý vị.
“Tuy nhiên, chúng tôi hiểu rằng có những người hiện ở trong hoàn cảnh không thể bỏ phiếu qua đường bưu điện hay đi đến một trong các trung tâm bỏ phiếu. Nếu ở trong trường hợp này, thì đó là lý do chính đáng để không đi bầu.”
Nhiều lá phiếu điền sai bị xem là bất hợp lệ.
Nếu không chắc, cử tri có thể yêu cầu các viên chức ở phòng phiếu trợ giúp.
Các đảng lớn thường phân phát thẻ hướng dẫn cách bỏ phiếu ở bên ngoài các trung tâm bầu phiếu.
Tuy nhiên theo Ekin Smyth, điều quan trọng là đừng để bị hướng dẫn sai lạc về cách bỏ phiếu.
“Nhân viên làm việc cho các các đảng phái thường sẽ có mặt ở nơi quý vị bầu phiếu để trao những tấm thẻ hướng dẫn quý vị cách thức bỏ phiếu. Đây chỉ là một vật chỉ có tính cách hướng dẫn. Lá phiếu của quý vị là của quý vị.
“Quý vị không cần phải tuân theo lời hướng dẫn của bất cứ ai về việc bỏ phiếu như thế nào. Đây chỉ đơn giản là một điều hướng dẫn dành cho trường hợp quý vị là người ủng hộ cho một đảng phái đặc biệt nào đó, đây là cách họ đề nghị quý vị bỏ phiếu.
“Hãy đoan chắc là quý vị bỏ một lá phiếu thích ứng cho người mà quý vị muốn bầu.”
Uỷ hội tuyển cử Úc hiện cung cấp những điều hướng dẫn bằng 26 ngôn ngữ tại các phòng phiếu trên khắp nước Úc.
Tuy nhiên những cư trị gặp phải rào cản ngôn ngữ có thể yêu cầu một người trợ giúp đi cùng.
“Nếu cần được trợ giúp trong việc bầu phiếu, quý vị có thể nhờ một người nào đó giúp mình bỏ phiếu. Điều nầy được luật pháp cho phép. Chúng tôi hiện có dịch vụ thông ngôn qua điện thoại mà quý vị có thể sử dụng.
“Nếu quý vị nghĩ rằng mình cần sử dụng loại dịch vụ đó, hiện có một số điện thoại trên trang mạng của chúng tôi mà quý vị có thể tiếp cận, qua địa chỉ aec.gov.au/translated. Quý vị có thể gọi số điện thoại đó, đặt câu hỏi và sẽ có người nói cùng ngôn ngữ với quý vị hướng dẫn cách thức bầu phiếu chính thức.”
Các phòng phiếu sẽ mở cửa từ 8 giờ sáng đến 6 giờ chiều trong ngày bầu cử.
Uỷ hội tuyển cử dự kiến mỗi giờ sẽ có khoảng một triệu cử tri có mặt ở các địa điểm bỏ phiếu trên toàn quốc.
Một khi cuộc đầu phiếu kết thúc, các phiếu bầu sẽ được giới chức kiểm phiếu đếm, dưới sự quan sát của những kiểm soát viên do các ứng viên đề cử.
Kết quả dành cho Hạ viện được xét định ngay trong đêm bầu cử, trong khi cuộc đếm phiếu dành cho Thượng viện có thể phải mất nhiều tuần lễ mới hoàn tất, do tính chất phức tạp của phương thức bỏ phiếu.
Chánh đảng nào dành được trên 75 ghế ở Hạ viện, sẽ thành lập chính phủ.
READ MORE
Bầu cử Liên bang 2016
Thêm thông tin từ AEC:
Cách thức thức bỏ phiếu bằng ngôn ngữ của quý vị: www.aec.gov.au/translated
Chi tiết chuyên biệt về vấn đề bầu phiếu:
