Tiến sĩ Nguyễn Đình Thắng, Tổng Giám đốc kiêm Chủ tịch Ủy ban Cứu trợ Người Vượt biển (BPSOS) cho SBS Việt ngữ biết đây là các biện pháp trừng phạt đối với những cá nhân bị chính phủ Mỹ coi là tham gia các hoạt động tham nhũng hay vi phạm nhân quyền.
Dự luật này trước đó đã được Quốc hội Hoa Kỳ đưa vào trong Luật Chuẩn chi Ngân sách Quốc phòng năm 2017. Theo đạo luật Magnitsky, những cá nhân đàn áp nhân quyền trầm trọng sẽ bị cấm nhập cảnh Hoa Kỳ và tài sản sẽ bị đóng băng ở Hoa Kỳ.
Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm thứ Sáu 23/12 đã ký thành luật dự luật S. 2943 tức Đạo luật Nhân quyền Toàn cầu Magnitsky (Global Magnitsky Human Rights Accountability Act) áp dụng các biện pháp chế tài trên toàn thế giới và cho phép áp đặt lệnh trừng phạt chống lại tất cả những cá nhân đã tham gia các hoạt động tham nhũng và vi phạm nhân quyền, kể cả các quan chức Việt Nam.
Gần một tháng trước khi hết nhiệm kỳ, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã ký ban hành hai đạo luật về nhân quyền và tôn giáo được tin là sẽ ảnh hưởng đến quan chức Việt Nam.
Tiến sĩ Nguyễn Đình Thắng cho rằng sẽ là một sự "lúng túng về ngoại giao khi các giới chức lãnh đạo Việt Nam nằm trong danh sách chế tài, không qua Mỹ được trong các chuyến công vụ."
Khi soạn luật trừng phạt, các nhà làm luật Hoa Kỳ biết rằng các giới chức chính quyền trong các chế độ độc tài cũng thường là những tay tham nhũng lớn; để giấu của, họ đã chuyển tài sản sang Hoa Kỳ và một số quốc gia dân chủ với nền kinh tế phát triển và ổn định.
Nếu bị xếp vào danh sách vi phạm nhân quyền nghiêm trọng, các cá nhân, quan chức ở các nước, kể cả Việt Nam, có thể bị Hoa Kỳ hạn chế nhập cảnh hoặc đóng băng tài sản. Đạo luật Magnitsky cũng áp dụng cho các cá nhân bị kết tội tham nhũng, biển thủ và một số tội danh danh khác.
Thân nhân trực hệ của các cá nhân liên hệ cũng bị cấm nhập cảnh. Nếu đang ở Hoa Kỳ thì bị trục xuất; các tổ chức ngoài chính phủ can dự vào các hoạt động đàn áp bị chỉ định là "thực thể cần quan tâm đặc biệt", cùng danh sách với các tổ chức khủng bố ở Trung Đông.
Nếu đàn áp tự do tôn giáo mang tính cách nghiêm trọng và phổ biến thì cả chế độ sẽ bị đưa vào "danh sách cần theo dõi đặc biệt", sau 2 năm không cải thiện thì tự động rõi xuống danh sách "quốc gia phải quan tâm đặc biệt" (CPC) và phải đối mặt với một hay nhiều biện pháp chế tài tập thể.
Với những biện pháp trừng phạt này, các cơ quan thuộc ngành lập pháp và hành pháp Hoa Kỳ có thế "chủ động" đưa Việt Nam vào "tầm ngắm" và buộc các quan chức đàn áp nhân quyền "phải đối mặt với các hệ luỵ ngoài tầm kiểm soát của họ."
Khi áp dụng các biện pháp trừng phạt này, các quan chức và cá nhân vi phạm nhân quyền sẽ bị đưa vào danh sách "đen" của Văn phòng Dân chủ - Nhân quyền và Lao động thuộc Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ (DRL).
