Theo lời Tổng trưởng Ngân khố Scott Morrison, Chính phủ muốn kềm chế giá nhà để người dân dễ mua hơn nhưng đồng thời không gây ra tình trạng sụt giá đối với những căn nhà hiện đang được sở hữu.
Trong bài phát biểu ở Melbourne, ông Morrison đã loại trừ khả năng bãi bỏ negative gearing (tạm dịch khấu trừ đầu tư thua lỗ) để hưởng lợi từ việc giảm thuế trong đầu tư bất động sản, ông Morrison nói nếu bỏ negative gearing sẽ ảnh hưởng đến các nhà đầu tư nhỏ, dẫn đến giá thuê nhà sẽ tăng cao hơn.
“Một thực tế không thể chối bỏ là negative gearing là một thành phần hợp nhất và gắn liền với thị trường nhà đất của Úc. Negative gearing đã tồn tại, và nếu chúng ta can thiệp, bãi bỏ negative gearing chắc chắn sẽ gây ra hậu quả, đặc biệt ảnh hưởng đến những người thuê nhà.”
Giá bất động sản bị ảnh hưởng bởi nguồn cung nhà – tức tỷ lệ nhà mới xây – và nhu cầu của người mua, trong đó có cả nhà đầu tư.
Theo ông Morrison thì vấn đề của nước Úc nằm bên phía nguồn cung.
"...nếu chúng ta can thiệp, bãi bỏ negative gearing chắc chắn sẽ gây ra hậu quả, đặc biệt ảnh hưởng đến những người thuê nhà," Scott Morrison.
Cụ thể là, các dự án bị trì hoãn và các quy định thừa thãi đang làm tổn hại đến nguồn cung nhà đất, và khiến giá nhà tăng cao.
Nhưng phía Lao động cho rằng về phía cầu cũng có vấn đề, và thuế negative gearing đã khiến cho việc đầu tư bất động sản không bền vững.
Chris Bowen, phát ngôn nhân về Ngân khố của Lao động, phát biểu
“Những lời nói của ông Morrison thật đáng hổ thẹn. Đó là một sự phản bội lại toàn thể người dân Úc, đặc biệt là những người trẻ, những người đang phải nỗ lực để mua được căn nhà đầu tiên. Với những gì đã phát biểu, ông Scott Morrison đã cho thấy suy nghĩ của ông ấy, giá nhà hiện nay đã quá cao, và những người định mua nhà lại càng thêm khó khăn hơn để sở hữu được căn nhà. Ông Morrison đã rất có ích trong việc giúp giá nhà đất trở thành một vấn nạn. Đó là đóng góp lớn nhất của ông ấy.”
Ông Morrison đã đưa ra con số 58,000 giáo viên và cứ năm sĩ quan cảnh sát thì có một người được hưởng lợi từ negative gearing.
Nhưng nhiều chuyên gia bất động sản cũng đồng tình rằng cải cách negative gearing là điều nên làm.
Theo lời giáo sư Peter Phibbs, một chuyên gia kinh tế và kế hoạch thuộc Đại học Sydney, thì con số những người hưởng lợi từ negative gearing theo lời ông Morrison không nói lên được toàn bộ vấn đề.
“Mặc dù có những cảnh sát và y tá được hưởng lợi từ negative gearing, nhưng phần lớn những người hưởng lợi nhiều nhất lại là những người có thu nhập cao, và đó là điều đáng lo ngại. Nhưng ai là người hưởng lợi hầu như không quan trọng, chế độ này vẫn vận hành và nó gây tổn hại đến toàn bộ những người đi mua nhà, trong đó có rất nhiều cảnh sát và y tá.”
Chính phủ Turnbull đã có ý cho rằng vấn đề khả năng mua nhà sẽ là tâm điểm trong dự thảo ngân sách tháng sau.
“Mặc dù có những cảnh sát và y tá được hưởng lợi từ negative gearing, nhưng phần lớn những người hưởng lợi nhiều nhất lại là những người có thu nhập cao, và đó là điều đáng lo ngại," Peter Phibbs.
Tổng trưởng ngân khố ám chỉ rằng, chính phủ đang xem xét một loại thuế mới đánh vào những ngôi nhà bỏ trống thuộc sở hữu của người đầu tư nước ngoài, và tạo ra những chính sách dễ dàng hơn giúp cho những người hưu trí chuyển sang sống trong một ngôi nhà nhỏ hơn.
Ông cũng ám chỉ về một kế hoạch khuyến khích các tổ chức, đặc biệt là các quỹ hưu bổng đầu tư vào thị trường nhà dành cho người có thu nhập thấp.
“Tôi thấy đây là một thị trường này tiềm năng dành cho các quỹ hưu bổng, đặc biệt ở Hoa Kỳ và Canada. Và tôi hi vọng tiềm năng tương tự cũng được khai thác ở đây, bởi các tổ chức của Úc, đặc biệt là quỹ hưu bổng. Trên thực tế những tổ chức quỹ hưu bổng của Úc đang đầu tư vào các hình thức tương tự ở Anh quốc. Còn gì có lợi cho cho y tá, giáo viên và cảnh sát hơn là việc đầu tư vào lĩnh vực nhà có giá hợp lý?”
Chuyên gia kinh tế Phibbs nói, ý kiến về quỹ hưu bổng cũng là một ý hay.
Thế nhưng với lợi tức cho thuê hiện chỉ ở mức 2%/năm tại Sydney và Melbourne, thì ông Phibbs cho rằng Chính phủ có lẽ cần phải thương lượng thêm với các nhà đầu tư.
“Các qũy hưu bổng nhắm đến mức lợi tức cao hơn mức 2%/năm. Nhưng tại một vài thời điểm của quy trình đầu tư chúng ta có thể vẫn phải cần sự hỗ trợ của Chính phủ.”
