Trong số phát sóng thứ 6 của loạt chương trình: Tìm hiểu chăm sóc cao niên ở Úc, chị Hà Thu Thảo sẽ gặp lại quý vị để trình bãy những câu hỏi liên quan đến đề tài: "Bệnh sa sút trí tuệ - giai đoạn đầu".
Chị Thảo hiện đang làm việc trong hệ thống chăm sóc cao niên ở Úc, đồng thời cộng tác với chương trình speak my language.
Một số câu hỏi được chị giải đáp trong chương trình gồm có:
1. Bệnh sa sút trí tuệ giai đoạn đầu là gì?
Bệnh sa sút trí tuệ , tiếng Anh gọi là dementia, là tên gọi chung cho 1 nhóm bệnh do các bất thường trên não gây ra.
Đây không phải là 1 chứng bệnh cụ thể.
Bệnh sa sút trí tuệ ảnh thưởng đến sự suy nghĩ, hành vi và khả năng thực hiện những công việc hằng ngày và có hơn 100 dạng khác nhau.
Các dạng chính là:
- Alzheimer: Là dạng bệnh phổ biến nhất, chiếm khoảng hai phần ba các trường hợp.
Bệnh này làm suy thoái khả năng nhận thức một cách từ từ, thường bắt đầu bằng tình trạng mất trí nhớ.
- Bệnh sa sút trí tuệ não mạch ( Vascular Dementia).
Bệnh này do việc luân chuyển máu lên não bị trục trặc.
Tình trạng này có thể do một lần đột quỵ (stroke) gây ra hoặc nhiều lần đột quỵ xảy ra theo thời gian.
- Bệnh sa sút trí tuệ tiền tuyến não ((frontotemporal dementia) do thùy trán và thùy thái dương của não bị hư tổn.
- Lewy body disease là do các tế bào thần kinh trên não bị thoái hóa và bị chết.
2. Bệnh này có di truyền không? Các dấu hiệu ban đầu của bệnh là gì? Làm sao để nhận biết người nhà mình đang có bệnh sa sút trí tuệ?
Bệnh sa sút trí tuệ có thể xảy ra cho bất kỳ người nào, nhưng nguy cơ tăng dần theo tuổi tác.
Nhưng điều này không có nghĩa là bất cứ ai lớn tuổi là đều có bệnh dementia, chỉ có cái là nguy cơ mắc bệnh tăng theo thôi.
Bệnh sa sút trí tuệ có di truyền không còn tùy thuộc vào nguyên do gây ra bệnh, vì thế cho nên sự chẩn đoán y khoa chắc chắn về căn bệnh này là điều rất quan trọng.
Nếu chúng ta có quan ngại về chuyện là mình có thể bị di truyền bệnh này không, thì nên nói với bác sĩ của mình hay liên lạc với Dementia Australia để có được có thêm thông tin chính xác hơn.
Các dấu hiệu ban đầu của bệnh sa sút trí tuệ có thể rất khó thấy, mơ hồ và có thể không xuất hiện một cách rõ ràng ngay đâu.
Một số triệu chứng thông thường có thể bao gồm:
• Mất trí nhớ thường xuyên và ngày càng tăng làm ảnh hưởng đến các sinh hoạt hàng ngày của mình.
• Hay lẫn lộn.
• Thay đổi tính cách.
• Hờ hững và thu mình lại, không muốn tham gia những sinh hoạt mà mình từng tham gia.
• Mất khả năng thực hiện những công việc hàng ngày.
3. Chuyện gì sẽ xảy ra với người sa sút trí tuệ? Ai có thể giúp họ được?
Rất là khó trả lời cho câu hỏi này.
Vì như lúc đầu mình có nói đó, có hơn 100 dạng bệnh sa sút trí tuệ, mỗi một dạng bệnh gây ra các ảnh hưởng khác nhau.
Ngay cả với những người có cùng 1 dạng bệnh, thì ảnh hưởng với mỗi người cũng khác nhau.
Tuy nhiên, đầu tiên chúng ta có thể nói chuyện với bác sĩ của mình hoặc liên lạc với dementia Australia để có được những thong tin rõ ràng hơn về căn bệnh này, hoặc là để có được những hỗ trợ cần thiết.
4. Hiện giờ ở Úc có tổ chức nào, chương trình nào có thể giúp người bệnh sa sút trí tuệ không?
Có chứ chị.
Đầu tiên Dementia Australia có thể cung cấp rất nhiều hỗ trợ cho người có bệnh sa sút trí tuệ và người nhà của họ như:
- Cung cấp thông tin.
- Tư vấn cho quí vị và những người chăm sóc cho quí vị và có thể hỗ trợ trong suốt giai đoạn quí vị bị bệnh.
- Giới thiệu đến các tổ chức có những dịch vụ hỗ trợ cho người có bệnh sa sút trí tuệ ở gần nơi cư trú của quí vị.
5. Những điều cần lưu ý nếu chúng ta có quan ngại rằng mình có thể bị bệnh Sa sút trí tuệ.
- Nếu như có lo lắng về trí nhớ, hành vi cư xử, tính cách của mình hay người nhà của mình thì hãy đến gặp ngay bác sĩ của mình để được chẩn đoán bệnh càng sớm càng tốt.
- Mặc dù bệnh này chư có thuốc chữa trị dứt hẳn, nhưng chúng ta có thể ngăn ngừa bằng các thay đổi cách sống lành mạnh: ăn uống lành mạnh, tập thể dục cho cơ thể, tập thể dục cho trí não, giữ cóc mối quan hệ xã hội, tham gia vào các sinh hoạt xã hội…
- Có hơn 100 dang bệnh khác nhau. Quan trong là mình biết được mình bệnh dang nào để được hỗ trợ kịp thời, sắp xếp cho cuộc sống hàng ngày không bị quá xáo trộn.
- Sống cuộc sống năng động, tham gia vào các hoạt động xã hội.
Mời quý thính giả vào phần audio để nghe
Những chủ đề tiếp theo sẽ được phát sóng vào tối thứ 6 mỗi tuần, trong giờ phát thanh của SBS Việt ngữ.
Mọi thắc mắc về cách thức tham gia cũng như các dịch vụ hỗ trợ cho người cao niên từ 65 tuổi trở lên ở Úc, quý vị có thể vào website: www.myagedcare.gov.au hoặc gọi vào số điện thoại 1800 200 422 để được hỗ trợ.
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
