Tình trạng bạo hành không phải là một vấn đề hiếm gặp. Theo số liệu thống kê, hàng tuần ở Úc có ít nhất một người phụ nữ bị bạn đời giết hại, cứ ba phụ nữ thì có một người bị bạo hành thể xác, cứ năm phụ nữ thì có một người bị bạo hành tình dục, và bạo hành không nhất thiết chỉ giới hạn trong gia đình, mà còn cả những hành vi quấy rối ngoài xã hội. Nhưng theo pháp luật Úc, người dân trong mọi trường hợp khi cảm thấy sự an nguy của bản thân bị đe dọa đều được pháp luật bảo vệ bằng cách xin một án lệnh cấm bạo hành (gọi tắt là AVO).
Vậy quy trình xin AVO như thế nào? AVO có khả năng bảo vệ người bị bạo hành ra sao? Và nếu vi phạm án lệnh này thì phải chịu hậu quả gì?
Mời quý vị nghe luật sư Philip Tran tại Cabramatta, Sydney, chuyên về luật hình sự và tố tụng dân sự, giải thích chi tiết trong phần audio.
A/AVO là gì và áp dụng trong trường hợp nào?
AVO không chỉ áp dụng riêng cho môi trường gia đình mà được áp dụng cho tất cả mọi hoàn cảnh khi một người cảm thấy sự an toàn của bản thân bị đe doạ.
Có 2 loại:
- ADVO (Apprehended Domestic Violence Order): dành cho những người có mối quan hệ trong gia đình như vợ chồng, anh chị em, cha mẹ con cái, hoặc với chồng cũ/vợ cũ…
- APVO (Apprehended Personal Violence Order): dành cho những người không có mối quan hệ gia đình, có thể là hàng xóm, bạn bè, những người lạ …
Khi một người muốn xin một trong hai loại AVO này, người đó phải chứng minh với cảnh sát hoặc toà án rằng họ đang bị một mối đe doạ đến thể xác hoặc tâm lý. Chẳng hạn, trường hợp vợ chồng cãi vã và người chồng đe doạ hoặc thượng cẳng chân hạ cẳng tay với người vợ, khi đó người vợ có thể báo với cảnh sát để xin một lệnh AVO tạm thời cấm người chồng không được đến gần trong thời gian chờ ngày ra toà.
Đa số những trường hợp xin AVO khi đã xảy ra cãi vã, hành hung, nhưng cũng có những trường hợp có thể xin AVO khi bị quấy rối, bị ảnh hưởng tâm lý.
Chẳng hạn, trường hợp một anh chàng theo đuổi một cô gái bằng cách liên tục gọi điện, nhắn tin, đi theo… khi đó cô gái vẫn có thể báo cảnh sát để xin AVO vì cho rằng anh chàng nọ rình rập, quấy rối làm ảnh hưởng đến tâm lý của cô.
B/Nên xin AVO qua cảnh sát hay luật sư?
Có hai loại AVO:
- AVO tạm thời (provisional AVO)
- AVO chính thức (final AVO)
Một khi đã xảy ra những hành vi đe doạ, hành hung, bạo hành thì nạn nhân nên báo ngay với cảnh sát. Tuỳ từng trường hợp và tuỳ vào bằng chứng có rõ ràng hay không mà cảnh sát sẽ xin ngay lệnh AVO tạm thời trong thời gian chờ ngày ra toà. Sau đó căn cứ vào mức độ nặng hay nhẹ mà toà sẽ cấp AVO chính thức trong thời hạn từ vài tháng đến 2 hoặc 3 năm (thông thường mức trung bình là 2 năm).
Nếu không có bằng chứng, cảnh sát có thể từ chối không giúp xin AVO, lúc đó nạn nhân vẫn có thể tự ra toà xin, hoặc thuê luật sư nhờ giúp đỡ.
Để có thể xin ngay được AVO, nạn nhân nên thu thập bằng chứng bằng hình ảnh, quay phim, tin nhắn trên điện thoại, trên Facebook, Whatsapp, hoặc nhân chứng … để có sức thuyết phục với cảnh sát. Nhưng dù không có hoặc có ít bằng chứng thì nạn nhân vẫn nên báo với cảnh sát, vì những lần báo cáo như vậy đều được ghi nhận.
C/Đối tượng bị AVO phải chịu quy định gì?
Thông thường thời gian áp dụng AVO trung bình sẽ là 2 năm, cộng thêm thời gian xét xử, làm thủ tục, trao đổi bằng chứng kéo dài khoảng 3 – 4 tháng, nên tổng cộng sẽ phải hơn 2 năm.
Một khi đã bị án lệnh AVO, thì đối tượng này không được
- Đến gần người được bảo vệ;
- Đến gần hoặc xâm nhập những nơi mà người được bảo vệ có thể đang sống, làm việc hoặc tới đó;
- Đến gần người được bảo vệ hoặc tới những nơi mà người này có thể ở đó, sau khi uống rượu hoặc sử dụng ma túy/thuốc cấm
- Ngăn chặn hoặc hạn chế bị cáo sử dụng súng ống;
- Phá hoại tài sản;
- Những điều kiện khác mà cả hai bên đồng thuận hoặc do tòa án quyết định.
AVO có thể đem lại nhiều hậu quả rắc rối cho đối tượng nhận án. Có trường hợp nếu người chồng bị án lệnh AVO không được đến gần người vợ 100 mét, bao gồm cả những nơi người vợ sinh sống và làm việc. Điều đó có nghĩa là nếu người vợ làm việc ở Cabramatta thì người chồng không thể đến Canbramatta trong thời gian chịu án.
Hoặc nhiều gia đình vẫn giữ thói quen dạy dỗ con theo kiểu "thương cho roi cho vọt", nếu để lại dấu vết trên người đứa bé, thì người mẹ/bố có thể bị AVO không được đến gần đứa con, kể cả việc phải ra khỏi nhà khi con còn nhỏ.
D/Hậu quả nếu vi phạm AVO
AVO là án lệnh của Tòa Án. Nếu quý vị bị tố giác là đã vi phạm một điều kiện của án lệnh, quý vị có thể sẽ bị cáo buộc phạm tội hình sự. Có thể điều này sẽ khiến quý vị gặp khó khăn khi muốn được tại ngoại hậu tra, đặc biệt là nếu vi phạm liên quan tới bạo hành và quý vị có tiền sự về bạo hành. Nếu quý vị bị kết luận đã vi phạm án lệnh, nhiều khả năng quý vị sẽ bị ghi vào hồ sơ hình sự.
Theo luật sư Philip Tran, có nhiều câu chuyện "dở khóc dở cười" trong án lệnh AVO. Người chồng bị án lệnh AVO không được đến gần người vợ, tuy nhiên sau đó người vợ tha thứ và chủ động mời về nhà, nhưng sau đó người vợ bỗng đổi ý thì vẫn có quyền báo với cảnh sát để chống lại người chồng đã vi phạm AVO.
Do đó, theo luật sư, nếu đã chịu án lệnh AVO thì không nên chủ động liên lạc, dù là tin nhắn, gọi điện, hoặc do bên kia chủ động mời, vì luôn có rủi ro bên kia đổi ý, và một khi đã vi phạm AVO thì khả năng bị kéo dài thời gian chịu AVO là rất lớn.
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
