Mặt trời vừa ló dạng trên bán đảo Jaffna ở phía bắc Sri Lanka, và ông Anthonippillai Tharshan vừa trở về sau nhiều giờ ra khơi đánh bắt cá.
Cuộc sống của ông đã thay đổi hoàn toàn kể từ năm 2013 sau cuộc nội chiến ở Sri Lanka. Ông đến Úc bằng thuyền sau 21 ngày lênh đênh trên biển, và bị đưa vào trại giam giữ người tị nạn.
Tôi đã ở đảo Giáng sinh trong 15 ngày. Sau đó tôi đến Darwin, rồi Queensland. Sau đó chúng tôi được thả.
Cuộc nội chiến ở Sri Lanka đã kéo dài trong 26 năm, giữa những người Tamil ly khai và quân đội chính phủ. Cả hai bên đều bị cáo buộc vi phạm nhân quyền – bao gồm giết hại thường dân, bắt cóc, và sử dụng binh lính trẻ em.
Một thập niên sau khi chiến tranh kết thúc, những người Tamil vẫn còn lo sợ bị lực lượng an ninh sách nhiễu.
Ông Tharshan nói rằng ông làm việc một năm tại một lò mổ ở New South Wales trong thời gian bị giam giữ trong cộng đồng, nhưng chính phủ Úc phán quyết rằng việc ông và một nhóm tầm trú nhân Tamil khác trở về Sri Lanka là an toàn.
Vì vậy, đơn xin tị nạn của ông bị bác, và bởi vì không có tiền để kháng cáo, ông có 28 ngày để rời khỏi Úc.
Một gia đình bốn người khác bị gửi trả về từ Úc vào năm 2014, họ bị giam giữ ngay đêm đầu tiên ở Sri Lanka. Bà mẹ tên là Suresh Jubita Nirmali nói rằng họ phải hầu tòa mỗi sáu tháng một lần kể từ đó.
Khi chúng tôi đến tòa án, họ gọi tên chúng tôi và chúng tôi giơ tay lên. Họ viết ngày hầu tòa tiếp theo của chúng tôi ra giấy và phiên tòa kết thúc.
“Thẩm phán sẽ gọi tên chúng tôi và nhiệm vụ của chúng tôi chỉ là giơ tay lên mà thôi.”
Ông Subramaniyam Mahendran trốn khỏi một trại tị nạn, và sống hai năm ở khu vực New South Wales, trong khi chờ kết quả đơn xin tị nạn của mình. Đơn của ông đã bị từ chối, và ông được yêu cầu rời khỏi Úc.
Ông làm nghề thợ rèn để kiếm sống và cố gắng không thu hút sự chú ý của chính quyền địa phương.
“Hiện nay chính phủ đã thay đổi, chúng tôi không biết vấn đề nào sẽ phát sinh. Chúng tôi đang sống yên ổn. Chúng tôi vẫn còn lo sợ về những gì đã xảy ra trong quá khứ.”
Hồi tháng trước, cựu bộ trưởng quốc phòng Gototti Rajapaksa, người từng bị cáo buộc tội ác chiến tranh chống lại người Tamil, đã được bầu làm tổng thống Sri Lanka.
Đã có những báo cáo về những vụ bắt cóc, tấn công những người chỉ trích chính phủ, và một số ký giả và đối thủ chính trị của ông đã phải chạy trốn khỏi đất nước.
Thế nhưng chính phủ Úc cho biết họ sẽ không xem xét lại chính sách của mình về việc cưỡng bách hồi hương những tầm trú nhân Tamil, hoặc hợp tác với chính phủ Sri Lanka để ngăn chặn những người xin tị nạn bằng thuyền ngay từ đầu.
Trong một tuyên bố, một phát ngôn nhân của Bộ Nội vụ cho biết:
Chúng tôi hợp tác chặt chẽ với chính phủ Sri Lanka để hồi hương những người đang cố gắng nhập cảnh Úc bất hợp pháp. Những người không có cơ sở hợp pháp để ở lại Úc sẽ phải trở về nước.
Bộ Nội vụ cho biết họ đã trả lại 38 công dân Sri Lanka từ ba chiếc tàu tị nạn kể từ tháng Năm năm nay.
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại