Quốc Vinh: Sau khi Liên Đảng lên nắm quyền họ cho biết kế hoạch NBN mới sẽ tiêu tốn $29.5 tỉ đôla, và mục tiêu là hoàn tất trong năm nay 2016. Trong khi chi phí trước đó của Lao Động được ước tính là $44,9 tỉ đôla. Thế nhưng bây giờ chi phí cho kế hoạch NBN của Liên Đảng lên tới $56 tỉ đôla, và sẽ không hoàn tất trước năm 2020. Cái gì đã không đúng trong chuyện này thưa ông?
JASON CLARE: Đây là một thất bại to lớn của ông Malcolm Turnbull. Như anh cũng vừa nói, phí tổn ước tính ban đầu chỉ có 29,5 tỉ đã tăng gấp đôi, và ông ấy hứa sẽ hoàn tất năm nay, nhưng chúng ta sẽ phải chờ, và sẽ không hoàn tất cho đến cuối thập niên này. Tôi nghĩ cái sai lầm chính là ông ấy nghĩ rằng có thể xây dựng hệ thống NBN sử dụng dây đồng thay vì cáp quang. Nếu anh qua Á châu, Âu châu hay ở Mỹ người ta đều sử dụng cáp quang, chứ không phải với dây đồng. Đó là sai lầm lớn của ông ta mà nước Úc bây giờ phải trả giá cho tương lai.
Quốc Vinh: Nhưng lý do chính phủ chọn giải pháp đó là để cho đỡ tốn kém hơn. Lao Động bây giờ cam kết sẽ hoàn tết kế hoạch NBN vào giữa năm 2022, và cam kết chi phí cho giai đoạn đầu tối đa là $57 tỉ đôla. Làm sao ông có thể tự tin như vậy, khi mà kỹ thuật dùng toàn bộ bằng cáp quang FTTP chắc chắn sẽ tốn tiền hơn kỹ thuật vừa sử dụng cáp quan vừa dây đồng FTTN của chính phủ chứ?
JASON CLARE: Phí tổn để lắp đặt ban đầu sẽ cao hơn, nhưng chi phí vận hành sẽ thấp hơn. Vì vậy khi anh kéo cáp quang vào nhà sẽ mắc hơn, nhưng lúc sử dụng sẽ rẻ hơn bởi vì sẽ không tốn tiền điện, và cũng không tốn tiền sửa mạn lưới dây đồng theo cách ông Malcolm Turnbull đang làm. Kéo thẳng cáp quang vào nhà anh sẽ không phải tốn tiền điện cho các trạm trung chuyển, kế hoạch của chính phủ đòi hỏi có 32 ngàn trạm trung chuyển.
Về lâu về dài kế hoạch của Lao Động còn có thể thu về nhiều hơn nhờ cho các doanh nghiệp thuê bao. Điều đó có nghĩa là chính phủ sẽ có thêm tiền để tài trợ cho các trường học và bệnh viện. Trong 3 năm qua, tốc độ internet của Úc đã tụt từ hạng 30 xuống còn 60. Chúng ta không để để như vậy được bởi vì các doanh nghiệp của chúng ta sẽ thiếu khả năng cạnh tranh, vì vậy cần phải chuyển từ dây đồng qua sử dụng cáp quang, và muốn làm vậy quý vị cần bỏ phiếu cho Lao Động vào thứ bảy này.
Quốc Vinh: Liên Đảng nói sự chậm trễ và chi phí vượt trội là vì công ty NBN không được quản lý tốt. Làm sao mà ông nghĩ rằng Lao Động sẽ không vấp phải vấn đề tương tự?
JASON CLARE: Chúng tôi tin tưởng là chúng tôi có thể đạt được mục tiêu, cả hai kế hoạch dây đồng của chính phủ và cáp quang của Lao động sẽ được hoàn tất vào giữa năm 2022. Ba năm trước khi ông Malcolm Turnbull còn làm tổng trưởng truyền thông ông ta đã hứa chúng ta sẽ có NBN vào năm nay, đó chỉ là nói láo, chỉ để thuyết phục cử tri bỏ phiếu cho ông Tony Abbott mà thôi. Nhưng kế hoạch của chúng tôi hoàn toàn khả thi và chúng tôi cung cấp cáp quang cho mọi người, chứ không phải dây đồng.
Quốc Vinh: Tại sao đảng Lao Động tin rằng Liên Đảng dự tính tư hữu hóa Medicare?
JASON CLARE: Đảng Tự Do đã cho công ty Price Waterhouse Cooper và Ủy ban đánh giá của quốc hội điều nghiên xem làm thế nào có thể tư hữu hóa hệ thống trả tiền của Medicare. Và chỉ sau khi Lao Động liên tục gây sức ép trong những tháng qua, ông Malcolm Turnbull mới tuyên bố là chính phủ sẽ không làm vậy. Lý do mà ông ta quay ngược lại như vậy là vì sức ép từ Lao Động và từ ông Bill Shorten. Nhưng mà đây chỉ mới là một phần của những gì ông Malcolm Turnbull muốn thay đổi mà sẽ dẫn đến việc hủy hoại luôn hệ thống Medicare. Đó là bệnh nhân có phải trả tiền khi đi bác sĩ hay không.
Tôi lo sợ rằng những gì ông Malcolm Turnbull đang làm có thể biến thẻ tín dụng chứ không phải thẻ Medicare là yếu tố quyết định để một người có được chăm sóc y tế tốt hay không. Jason Clare MP
Hiện nay thì anh đến phòng khám, đưa thẻ Medicare cho bác sĩ kéo để được khám bệnh, rồi cầm toa đi mua thuốc. Kế hoạch của ông Malcolm Turnbull là ngưng không cho bác sĩ dồn lại lấy tiền khám một lần, cho nên ngày càng có nhiều bác sĩ lấy tiền ngay tại chỗ mỗi khi khám bệnh, 20 đôla một lần khám. Làm như vậy người ta sẽ ít đi bác sĩ và sẽ bệnh nhiều hơn. Đó là điều tôi đặc biệt lo lắng người dân sống trong vùng Bankstown này, họ không giàu có gì, để mỗi khi đi bác sĩ phải trả 20 đôla, một gia đình ba đứa con bị bệnh phải trả 60 đôla để đem chúng đi bác sĩ.
Quốc Vinh: Nhưng mà nếu tôi có thể trích lời của tân Chủ tịch Hiệp hội Y khoa Úc, AMA, bác sĩ Michael Gannon, ông ấy nói rằng hệ thống chi trả của Medicare cần được cải thiện từ lâu rồi - Lao Động cũng công nhận như vậy - nhưng bác sĩ Gannon nói làm như vậy không có nghĩa là tư hữu hóa toàn bộ Medicare. Ông nghĩ sao?
JASON CLARE: Medicare là một hệ thống chi trả. Nếu anh tư hữu hóa hệ thống chi trả có nghĩa là anh tư hữu hóa một bộ phận lớn của Medicare. Đó là điều đảng Tư Do muốn làm từ lâu rồi, nhưng sở dỉ họ không làm được bây giờ là vì sức ép từ đảng lao Động cho nên ông Malcolm Turnbull phải quay đầu lại. Nhưng điều mà tôi lo lắng, và những người trong cộng đồng của tôi lo lắng là phí tổn mỗi khi phải đi bác sĩ.
Những thay đổi mà đảng Tự Do đưa ra là anh phải trả 20 đôla mỗi khi gặp bác sĩ, và tiền thuốc men cũng sẽ gia tăng, bên cạnh đó là tăng tiền trả cho việc xét nghiệm để chẩn bệnh, như là xét nghiệm máu, MRI, X-Ray, chụp hình ngực v.v.. Vì vậy phí tổn y tế là một vấn đề lớn trong cuộc bầu cử này. Medicare là một trong những thành quả tuyệt vời của đảng Lao Động. Medicare do ông Bob Hawk thành lập. Nó giúp cho đất nước chúng ta được công bằng, có nghĩa là anh được chăm sóc y tế, không cần biết anh giàu hay nghèo. Tôi lo sợ rằng những gì ông Malcolm Turnbull đang làm có thể biến thẻ tín dụng chứ không phải thẻ Medicare là yếu tố quyết định để một người có được chăm sóc y tế tốt hay không.
Quốc Vinh: Tôi có cảm giác hình như mọi người sợ chữ "tư hữu hóa" trong khi Liên Đảng chỉ tính chuyện cải tổ hệ thống chi trả của Medicare thôi mà.
JASON CLARE: Lập trường của Lao Động rất rõ ràng trong chuyện này đó là chúng tôi muốn việc chi trả Medicare nằm trong tay chính phủ thay vì một công ty tư nhân để họ kiếm tiền. Medicare không phải để cho tư nhân kiếm tiền, Medicare là để chăm sóc cho sức khỏe của người dân.
Chúng ta đã nhìn thấy ở Mỹ, phí tổn y tế tăng cao vì nằm trong tay tư nhân, và chất lượng chăm sóc y tế của họ cũng thấp hơn. Quý thính giả đang nghe cuộc phỏng vấn này nếu có thân nhân ở Mỹ sẽ nói cho anh biết như vậy. Chúng ta phải bảo vệ hệ thống Medcare để chúng ta được chăm sóc y tế không cần biết anh giàu hay nghèo, và không cần trả 20 đôla để đi gặp bác sĩ.
Quốc Vinh: Lao Động được biết chống hầu hết kế hoạch của Liên Đảng giảm thuế cho các công ty vốn sẽ tốn đến 50 tỉ đôla trong 10 năm. Nhìn quanh đây ở Bankstown chúng ta cũng thấy không phải tiệm nào cũng làm ăn khấm khá. Giảm thuế cho các doanh nghiệp không phải điều tốt sao thưa ông?
JASON CLARE: Lao Động ủng hộ giảm thuế cho các doanh nghiệp nhỏ. Chúng tôi ủng hộ việc giảm thuế cho doanh nghiệp nào có lợi nhuận hàng năm từ 2 triệu đôla trở xuống. Chúng tôi cũng ủng hộ họ thuê mướn nhân công dưới 25 tuổi, hoặc trên 55 tuổi. Chúng tôi tập trung ủng hộ các doanh nghiệp nhỏ, trong ông Malcolm Turnbul và đảng Tự Do muốn giảm thuế cho các công ty lớn, các công ty đa quốc gia, các ngân hàng lớn. Làm vậy ngân sách sẽ thâm thủng 50 tỉ đôla.
Chúng tôi chủ trương thay vì giúp các đại công ty mà tiền của họ rồi cũng chuyển ra nước ngoài thôi, thì chúng ta hãy dùng số tiền 50 tỉ đôla đó để hỗ trợ các trường học ở địa phương đang cần tài trợ, hỗ trợ cho hệ thống Medicare đang cần được tài trợ, để bệnh nhân không phải trả 20 đôla khi gặp bác sĩ.
READ MORE
Bầu cử Liên bang 2016
