Nhà phát triển phần mềm Trung Quốc Tang Huajun thích chơi với đứa con hai tuổi của mình trong căn hộ của họ ở ngoại ô Bắc Kinh, nhưng anh nói rằng anh không có muốn sinh thêm một đứa nữa.
"Nhiều gia đình, ông bà đã già hoặc ở xa nên phải thuê bảo mẫu về chăm cháu. Điều này đồng nghĩa với việc chi phí rất tốn kém ngay cả khi cháu còn rất nhỏ. Đây là một trong những lý do chính mà mọi người không muốn có con. Một lý do khác là nhiều người kết hôn rất muộn, và rất khó để mang thai ở độ tuổi này. Tôi không chắc lắm, nhưng tôi nghĩ kết hôn muộn hẳn có ảnh hưởng đến việc sinh nở."
Những quyết định như vậy của vô số người như Tang sẽ ảnh hưởng đến tiến trình dân số thế giới, mà Liên Hợp Quốc cho biết dự kiến sẽ đạt 8 tỷ vào thứ Ba, 15 tháng 11.
Tang, 39 tuổi, cho biết nhiều người bạn đã kết hôn của anh chỉ có một con và giống như anh, họ không có kế hoạch có thêm đứa nữa. Anh nói, những người trẻ tuổi thậm chí không quan tâm đến việc kết hôn chứ đừng nói đến việc sinh con.
Chi phí chăm sóc trẻ cao là một trở ngại lớn đối với việc có con ở Trung Quốc, với nhiều gia đình trong một xã hội ngày càng di động sống xa cha mẹ nên việc trông cậy vào sự giúp đỡ của ông bà là không thể.
"Hai tuổi là độ tuổi đẹp nhất của một đứa trẻ. Tôi nghĩ vài năm nữa có thể chúng tôi nhớ giai đoạn này của một đứa trẻ và muốn sinh thêm một đứa con nữa. Tuy nhiên, mặc thực tế khác cần xem xét đó là cha mẹ chúng ta cũng già đi và ít nhất một người trong chúng tôi sẽ phải hy sinh để ở nhà chăm sóc em bé, vì vậy chúng tôi sẽ chờ xem như thế nào mới tính tiếp."
Trong nhiều thập kỷ, Trung Quốc bận tâm đến viễn cảnh dân số tăng nhanh và áp đặt chính sách một con nghiêm ngặt từ năm 1980 đến năm 2015 để kiểm soát dân số.
Cả Tang và vợ là Ang Ran đều là con một.
Đây là chia sẻ của Ang Ran,
"Đối với chúng tôi thì chúng tôi không nghĩ ngợi gì nhiều lắm, chúng tôi chỉ quan tâm là nếu sinh đứa con thứ hai thì có tốt gì cho gia đình hay không. Tôi không cảm thấy mình cần phải sinh thêm con cho tổ quốc vì vì tỷ lệ sinh của quốc gia đang giảm. Chúng tôi không nghĩ như vậy. Miễn là gia đình tôi hạnh phúc là tôi hạnh phúc, chúng tôi cảm thấy hạnh phúc việc gia đình có một con."
Và đây là chia sẻ của cha chồng cô, ông Tang Tianpin thế hệ không có chọn lựa nào khác ngoài chỉ được phép sinh một đứa con:
"Khi họ nói anh chỉ có một đứa con, thì bạn chỉ có thể có một đứa con. Bạn không được phép nghĩ khác. Vì vậy, chúng tôi đã quen với điều đó, chính sách của chính phủ là rất quan trọng."
Ông bà nội Tang Tianpin và vợ Liang Zhimin ở cùng nhà với con trai và chăm sóc cháu nội để cho con trai và con dâu đi làm.
"Chúng tôi tuân theo Đảng và chính phủ. Cả hai chúng tôi đều có việc làm, vì vậy chúng tôi đương nhiên tuân thủ mệnh lệnh của đảng và nhà nước, thực hiện chính sách một con hồi đó. Ngày nay, nền kinh tế đã phát triển nhanh chóng từ thời mở cửa và cải cách, thu nhập của người dân tăng lên rất nhiều, nhân loại tiến bộ, tất nhiên chúng ta đều mong muốn con mình thành đạt. Vì vậy, ai cũng cần phải có kế hoạch và sắp xếp khi quyết định có một đứa con."
Liên Hợp Quốc dự kiến dân số Trung Quốc sẽ bắt đầu giảm từ năm tới, khi đó Ấn Độ có thể sẽ trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới.
Tỷ lệ sinh của Trung Quốc là 1,16 vào năm 2021, thuộc hàng thấp nhất thế giới thấp hơn tiêu chuẩn 2,1 của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế đối với dân số ổn định.
Nỗi thống khổ của đại dịch coronavirus và các biện pháp nghiêm ngặt của Trung Quốc nhằm chặn đứng nó cũng có thể có tác động sâu sắc đến mong muốn có con của nhiều người.
Đó là theo các nhà nhân khẩu học, bao gồm cả giáo sư đại học tại Hồng Kông - Shen Jianfa.
Bach "Có thể nói dân số Trung Quốc đang ở một bước ngoặt lớn. Do tốc độ tăng trưởng dân số ổn định ở mức gần như bằng 0 nên chúng tôi có tỷ lệ sinh rất thấp. Và chúng tôi dự đoán dân số già sẽ tăng rất nhanh. Vì vậy, đây thực sự là một tình huống rất quan trọng mà Trung Quốc đang phải đối mặt. Nó khác với 20 năm trước, cũng khác với các nước phương Tây hoặc các nước đang phát triển khác. Chúng tôi đang ở một bước ngoặt rất quan trọng."]]
Số ca sinh mới ở Trung Quốc dự kiến sẽ giảm xuống mức thấp kỷ lục trong năm nay, giảm xuống dưới 10 triệu so với 10,6 triệu của năm ngoái – thấp hơn 11,5% so với năm 2020.
Tỷ lệ dân số trên 65 tuổi hiện là khoảng 13% nhưng sẽ tăng mạnh.
Lực lượng lao động đang suy giảm phải đối mặt với gánh nặng ngày càng cao trong việc chăm sóc số lượng người già ngày càng tăng.
Trước viễn cảnh một xã hội lão hóa, Trung Quốc đang tìm cách khuyến khích các cặp vợ chồng sinh nhiều con hơn bằng cách giảm thuế và tăng trợ cấp tiền mặt, cũng như chế độ nghỉ thai sản, bảo hiểm y tế và trợ cấp nhà ở hào phóng hơn.
Tuy nhiên, các nhà nhân khẩu học nói rằng các biện pháp này là không đủ, với lý do chi phí giáo dục cao, lương thấp và thời gian làm việc dài giờ của họ cộng với sự thất vọng về các hạn chế COVID và tình trạng chung của nền kinh tế ảnh hưởng đến mong muốn sinh nhiều con của các cặp vợ chồng.
Mời vào phần audio để nghe toàn bộ nội dung
