Chong Ali là nghệ danh của Minh Nguyen, là một người chồng, người cha, giáo viên, đồng sáng lập thương hiệu quần áo thời trang dạo phố oizoioi và là người tổ chức lễ hội BrisAsia thường niên Southside By Night tại Brisbane, Queensland.
Bị thu hút bởi sự sáng tạo, sự đam mê nhạc Hip-Hop đã đưa anh trở thành cố vấn Hip-Hop cho vở kịch Viet Gone của Nhà hát Queensland vào năm 2023.
Nhưng trước đó anh bắt đầu từ khi nào? Ai đã giúp anh bắt đầu và hiện anh đang sáng tác nhạc gì? Chúng ta hãy cùng khám phá sự nghiệp âm nhạc của Chong Ali bắt đầu từ năm 2008.
Có hứng thú từ sớm với văn hóa Hip-Hop, nhảy BBOY và nghe nhạc rap trong những năm trung học, Minh đã lấy cảm hứng từ các nghệ sĩ người Mỹ như Dr. Dre và Tupac, thông qua tính xác thực trong lời bài hát và bối cảnh kinh tế xã hội dễ liên tưởng của họ.
Thông thường, với nhạc rap mô tả những câu chuyện đấu tranh của các nhóm thiểu số kém may mắn trong xã hội, nội dung lời bài hát tập trung vào việc vượt qua nghịch cảnh và đạt được thành công.
Trước khi theo đuổi hành trình nghệ sĩ âm nhạc độc lập của mình với tư cách là Chong Ali, Minh đã bắt đầu sự nghiệp âm nhạc của mình với nhóm nhạc Hip-Hop EMR (Eat More Rice) cùng những người bạn Daniel Henriquez và Paul Lee, phát hành album đầu tay Elevate vào năm 2012.
EMR: Paul Lee, Daniel Henriquez, Minh Nguyen và Masahiro Tai
“Tôi nghĩ tác phẩm khiến tôi tự hào nhất sẽ là bản gốc, album đầu tiên mà tôi thực hiện với nhóm EMR của mình. Tôi nghĩ chỉ vì đó là album đầu tiên và tất cả chúng tôi đều rất hào hứng, chúng tôi thường lẻn vào phòng thu âm album, chúng tôi sẽ lẻn vào vào ban đêm sau giờ làm việc và thu âm album ở đó … Tất cả đều là một cuộc phiêu lưu, tất cả đều rất nguy hiểm.
Minh nói cảm giác cấp bách, cảm giác nguy hiểm đó thực sự xuất hiện trong album, nó mới mẻ, tươi tắn.
"Chúng tôi làm điều đó và chúng tôi rất hào hứng và khi nó cuối cùng được phát hành, chúng tôi đã được phát trên radio lần đầu tiên, và chúng tôi đã đi lưu diễn, chúng tôi đã đến đài phát thanh để quảng bá nó và chúng tôi đã biểu diễn tự do để quảng bá nó, nó thực sự vui, thực sự tuyệt. Và tôi đã làm điều đó với bạn bè của mình, đó thực sự là trải nghiệm mà tôi luôn mơ ước có được, trở thành một rapper, sống cuộc sống của một rapper,” Minh nhớ lại.
Cùng với hai người bạn gốc La-tinh và Hàn Quốc, Minh có thể là một trong số ít người Úc gốc Việt trải qua trải nghiệm này dưới sự hướng dẫn và cố vấn của nghệ sĩ và nhà sản xuất âm nhạc First Nations Fred Leone giúp họ phát hành album đầu tiên.
“Chúng tôi đã thu âm album của mình vào năm 2010-2011 và đó là lần đầu tiên tôi thực sự tiếp xúc với ngành công nghiệp âm nhạc tại Úc. Fred Leone, người đã giúp chúng tôi thu âm album, anh ấy đã ký hợp đồng với hãng thu âm của anh ấy, anh ấy đã hướng dẫn chúng tôi, anh ấy đã dạy chúng tôi những điều cần biết, thu âm, quảng bá album, lưu diễn và biểu diễn ở các tiểu bang khác nhau, anh ấy thực sự đã chỉ cho chúng tôi cách mọi thứ được thực hiện, ở cấp độ chuyên nghiệp.”
Ký hợp đồng với hãng thu âm Impossible Odds Records, hãng thu âm đầu tiên do người bản địa sở hữu, Minh và bạn bè của anh được Fred Leone, một ca sĩ Butchulla và là nghệ sĩ âm nhạc đầu tiên biểu diễn Yidaki (didgeridoo) hướng dẫn tại Cuộc thi Ca khúc Eurovision 2024 năm nay tại Thụy Điển.
Fred Leone, Paul Lee, Daniel Henriquez và Minh Nguyễn
Vào thời điểm mà Hip-Hop ở Úc chủ yếu bao gồm các nghệ sĩ da trắng và phải đối mặt với những thách thức của riêng mình với tư cách là một nghệ sĩ bản địa, Fred đã nhìn thấy tiềm năng của nhóm EMR và biết rằng họ cần sự hỗ trợ, cố vấn và một nền tảng để tiếp xúc đúng cách với ngành giải trí này.
“Tôi thành lập Impossible Odds Records. Điều đó xuất phát từ nhu cầu thực sự vì dòng nhạc chính thống, không có lối thoát nào cho âm nhạc của tôi theo nghĩa là nhạc hip hop bản địa, và tôi biết rằng nếu không có lối thoát nào cho tôi, thì làm sao có thể có lối thoát cho bất kỳ người anh em nào khác của tôi từ tất cả những nền văn hóa khác nhau này lớn lên giữa Inala và North Side? Họ sẽ đi đâu? Họ sẽ hòa nhập như thế nào? Giống như, tôi sẽ hòa nhập như thế nào? Vì vậy, nếu tôi muốn đi, tôi sẽ đưa tất cả những người anh em của mình đến từ mọi quốc tịch khác nhau đi cùng.”
Với động lực hỗ trợ các nghệ sĩ có nền tảng văn hóa đa dạng này, Fred đã chớp lấy cơ hội để đưa họ vào dưới trướng của mình và ký hợp đồng với nhóm nhạc đa sắc tộc này, những người đam mê và háo hức học hỏi.
“Vì vậy, khi tôi thấy niềm đam mê của họ trên sân khấu, nghe lời bài hát, lời bài hát sâu sắc như thế nào và quá trình suy nghĩ sâu sắc như thế nào từ ba chàng trai trẻ này. Thật tuyệt vời. Đối với tôi, đó là điều không cần phải suy nghĩ. Tôi chỉ nghĩ, này các bạn, các bạn có muốn hiểu không? Tôi nói, sẽ là một chặng đường dài. Chúng ta sẽ phải vượt qua điều này, nhưng tôi sẽ chỉ cho các bạn cách thực hiện công việc này từ đầu, cách thực hiện vì nó là công việc độc lập. Không có tiền trong hãng thu âm. Tôi chỉ nghĩ, Hãy làm thôi. Tôi đang làm. Tôi có thể dạy các bạn cách làm. Chúng ta sẽ cùng nhau làm.”
Quay trở lại năm 2012 để khám phá âm thanh của Minh và nhóm nhạc của anh ấy vào thời điểm đó, chúng ta sẽ phát một mẫu của Fingerprints của EMR.
Vào lúc đó, mặc dù đạt được nhiều giải thưởng công khai, phát hành album và biểu diễn liên bang với nhóm nhạc của mình, Minh vẫn không nói với cha mẹ mình.
Giống như nhiều người Việt Nam sinh ra ở Úc, anh cảm thấy rằng họ sẽ không hiểu hoặc chấp nhận hướng đi của anh vì đó không nhất thiết là con đường mà cộng đồng thường đi, đặc biệt là con đường được coi là cấm kỵ và không xác định.
“Tôi chưa bao giờ thực sự muốn cho cha mẹ tôi biết, chỉ vì tôi không nghĩ họ sẽ hiểu. Cách tôi lớn lên, tất cả đều là về giáo dục, học vấn là ưu tiên hàng đầu. Tôi hiểu điều đó và tôi hiểu điều cha mẹ tôi muốn là tốt nhất cho tôi nhưng tôi chưa bao giờ thực sự có khuynh hướng như vậy. Tôi luôn bị sáng tạo lôi kéo để khám phá những ý tưởng mà tôi có."
Lớn lên trong một gia đình Việt Nam, việc trở thành một người sáng tạo thực sự không phải là một lựa chọn. Bạn có thể làm A, B hoặc C và trở thành một người sáng tạo là D, nhưng D thậm chí không có trong các đáp án trắc nghiệm.Chong Ali (Minh Nguyễn)
Minh nói lên trải nghiệm của mình với tư cách là một người Úc gốc Việt thế hệ thứ hai, người có tham vọng nghệ thuật ngoài giáo dục nhưng phải dấu cha mẹ...
Cho đến khi bài hát 'Rose Colored Tint' của anh lọt vào vòng chung kết của Giải thưởng Âm nhạc Queensland (QMA) ở hạng mục Hip-Hop và rap năm 2018, một thành tích đáng kể.
“Chúng tôi đã thu âm nó trong phòng ngủ của tôi và chúng tôi đã đưa nó vào QMA, tôi không nghĩ nhiều về nó vì dù sao thì tôi cũng đã tham gia mỗi năm chỉ để xem nó như thế nào. Nhưng lần này nó thực sự đã lọt vào vòng chung kết. Bài hát nhỏ này mà bạn tôi và tôi đã thu âm trong phòng ngủ của tôi, mà tôi đã mix và master, nó đã lọt vào vòng chung kết của QMA cùng với những bài hát khác được hãng đĩa lớn hỗ trợ. Những bài hát đó có đội ngũ sản xuất lớn, kỹ sư lớn, nhà sản xuất lớn, rapper lớn…"
Minh nói dù không đoạt giải nhưng anh rất tự hào về những nỗ lực của mình và đối với anh quan trọng là nó đã hợp pháp hóa anh như một nghệ sĩ.
"Điều đó khiến tôi tự tin hơn rất nhiều khi biết rằng tôi có thể tạo ra thứ này chỉ bằng trí óc và trái tim của mình, và bạn bè tôi, chúng ta có thể tạo ra thứ này trong phòng ngủ của mình và cạnh tranh với những dự án của hãng thu âm lớn được tài trợ tốt, có nguồn lực tốt. Vào khoảng thời gian đó, tôi bắt đầu nói chuyện cởi mở hơn một chút với bố mẹ về âm nhạc, vì họ hiểu được giá trị của nó.”
Gia đình Minh Nguyễn và bạn bè tham giự Queensland Music Awards
Sau khi chứng minh được năng lực của mình và phát hành những bài hát thể hiện trình độ viết nhạc rap của mình, Minh nhấn mạnh những bài học mà anh học được từ nhà sản xuất âm nhạc và nghệ sĩ được đề cử giải ARIA, Kuya James, người đã thực hiện ca khúc "Goodbye", một bài hát trong album đầu tay ISA của Kuya James vào năm 2020.
Bài hát mô tả câu chuyện vượt biên của cha mẹ Minh, rời khỏi Việt Nam trên một chiếc thuyền quá đông đúc, đến Pulau Bidong và hy sinh nhiều thứ để đến Úc.
"Tôi nhớ Kuya James đã nói rằng "điều quan trọng là khi bạn hợp tác với các nghệ sĩ, tất cả các nghệ sĩ đều đặt bài hát lên hàng đầu"... Đó là giai đoạn trưởng thành lớn đối với tôi và tôi tự hào về những gì chúng tôi đã làm cho bài hát đó vì chúng tôi cố tình dựa vào việc thể hiện trải nghiệm của tôi ở đây với tư cách là một người Úc gốc Việt và chúng tôi chấp nhận sự thật rằng tôi là một người Úc gốc Việt, tôi không phải là một đứa trẻ Việt Nam cố gắng trở thành người Úc hay một đứa trẻ Úc cố gắng trở thành người Việt Nam. Tôi nhận ra rằng tôi là người Úc gốc Việt, đó chính xác là con người của tôi muốn, tôi không cần phải theo cách này hay cách khác. Tôi không có quá nhiều cái này hay quá ít cái kia. Tôi chỉ chính xác là tôi.”
James Mangohig, được biết đến với nghệ danh Kuya James, là một nhà sản xuất âm nhạc được đề cử giải ARIA và là nghệ sĩ người Hà Lan gốc Philippines đến từ Adelaide hiện đang sống tại Darwin, người có tác phẩm sáng tạo tập trung chủ yếu vào bản sắc hai mặt của người Úc gốc Á.
Anh khẳng định rằng công việc của anh với Chong Ali có ý nghĩa quan trọng đối với việc bảo tồn và đổi mới nền văn hóa của cộng đồng người châu Á tại Úc và sự đa dạng trong bối cảnh âm nhạc là điều quan trọng đối với các thế hệ tương lai.
“Làm việc với Chong thật tuyệt vì tôi đã là một fan hâm mộ rap của anh ấy và tôi biết nhóm đầu tiên của anh ấy là EMR, nhóm đã ủng hộ một tiết mục của tôi có tên là Sierra và tôi biết rằng EMR là viết tắt của Eat More Rice (ăn nhiều cơm hơn), mà với tư cách là một người Philippines, điều đó khiến tôi bật cười vì cha tôi, người mà tôi gọi là Tati, đã kể rất nhiều câu chuyện cười về gạo là sự sống còn của chúng tôi với tư cách là người châu Á… Với ca khúc "Goodbye", chúng tôi đã đi sâu vào câu chuyện và tôi thực sự thích cách anh ấy xây dựng ba câu thơ và nó thực sự khiến tôi rơi nước mắt khi lần đầu tiên anh ấy gửi bản thu demo."
"Khi tôi nghĩ về công việc của Chong, nó không chỉ là một bài hát mà còn là về gia đình, về tình bạn, về cộng đồng, về ẩm thực và về việc nhận ra rằng văn hóa di dân cũng đang phát triển. Tôi nghĩ chúng ta được biết đến qua Goodbye và qua công việc chúng ta đã làm kể từ đó và công việc chúng ta sẽ làm trong tương lai, tôi nghĩ chúng ta sẽ tiếp tục tri ân những người đi trước nhưng cũng nghĩ đến tương lai của con em chúng ta.”
Chong Ali (Minh Nguyễn) and Kuya James (James Mangohig)
Hiểu được tầm quan trọng của thế hệ tương lai đối với Minh, chúng tôi đã hỏi anh tại sao việc bảo tồn bản sắc của người Úc gốc Việt và kể lại câu chuyện của cha mẹ chúng ta lại quan trọng. Minh nhấn mạnh rằng thế hệ người Úc gốc Việt đầu tiên có động lực để sinh tồn, bảo đảm rằng gia đình họ được an toàn và con cái họ được giáo dục. Họ không có thời gian, cũng không có ngôn ngữ hoặc sự xa xỉ để suy nghĩ về bản sắc của họ. Với nhiều người làm những công việc thấp hơn trình độ của họ, xếp xó bằng cấp trước đây và lòng tự trọng mà làm những công việc nặng nhọc để chu cấp cho gia đình.
“Cảm giác như đôi khi chúng ta quên mất những nỗ lực mà cha mẹ đã bỏ ra để đến đây và khẳng định bản thân, và qua sự suy ngẫm, khi viết những bài hát này và cố gắng kể những câu chuyện này, tôi cũng nhận ra rằng… sâu sắc hơn, thật kỳ lạ khi những gì họ thực sự đã làm, sự cam kết và rủi ro mà họ đã chấp nhận để đưa chúng ta đến đây và đưa chúng ta đến nơi chúng ta đang ở, và với tư cách là một cộng đồng, khả năng phục hồi của cộng đồng chúng ta, thật điên rồ khi họ có thể làm được chỉ trong một thế hệ."
Minh tâm sự để chúng ta có thể kể câu chuyện của mình, chúng ta phải tự đặt tên cho mình, và để chúng ta tự đặt tên cho mình, chúng ta phải biết mình là ai.
"Tôi chỉ là một trường hợp, tôi là một người Úc gốc Việt nhưng tiếng Việt của tôi thực sự tệ. Tôi hầu như không thể nói được tiếng Việt, khi tôi nói chuyện với cha mẹ mình, tôi nói tiếng Vinglish – nửa Anh nửa Việt. Giống như tôi sẽ thêm các từ tiếng Anh vào tiếng Việt của mình vì tôi biết bố mẹ tôi cũng có thể nói tiếng Anh, vì chúng tôi là người Việt sống ở Úc. Đó là con người tôi, đó là con người tôi tự nhận mình là người Úc gốc Việt. Tôi cần đại diện cho con người tôi với tư cách là người Úc gốc Việt, vì vậy tôi khuyến khích những người Úc gốc Việt khác đứng lên và thể hiện con người của họ.”
Giống như nhiều người Úc thế hệ thứ hai gặp khó khăn với tiếng mẹ đẻ của mình, sự bất đồng giữa các thành viên trong gia đình còn ở quê nhà là chủ đề mà Chong Ali đề cập đến trong bài hát 'Vinglish' của anh ấy có tên Một Bài Thơ.
Sau khi nhận được tin nhắn từ người anh họ từ Cần Thơ khuyến khích anh ấy viết bài hát bằng tiếng Việt, anh ấy đã minh họa sự bất hòa giữa các thế hệ người Úc gốc Việt và họ hàng của họ ở Việt Nam thông qua bài hát của mình được phát hành vào năm 2022.
Chong Ali (Minh Nguyễn) và Hoeyfarmer (Andy Quách)
Một ví dụ là với Andy Quach, một diễn viên hài người Úc gốc Việt, thường được biết đến với cái tên Hoeyfarmer với hơn 500.000 người theo dõi trên mạng xã hội, hợp tác với Chong Ali để phát hành bài Việt Gang vào năm 2023.
“Đầu tiên là mình thích nhạc của Chong Ali rồi mình comment trên cái Instagram của Chong Ali là chỉ tôi làm nhạc rap đi rồi anh trả lời, rồi mình nói chuyện, rồi anh chỉ cách viết nhạc rap ra sau đó mình mới làm cái bản này. Bây giờ mình có một bản nhạc rất là hay, Viet Gang.”
Mặc dù Hoeyfarmer tập trung sản xuất các tiểu phẩm hài nhưng anh bày tỏ rằng việc làm việc với Chong Ali đã đóng vai trò then chốt trong quá trình sản xuất nhạc rap và tìm ra tiếng nói của riêng mình trong làng Hip-Hop tại Úc, thậm chí còn tham gia vào các trận chiến Rap.
Hoạt động nghệ thuật của Minh trong hơn 15 năm không chỉ cho phép anh biểu diễn trên các sân khấu trên khắp nước Úc và kết bạn lâu dài với những cá nhân tài năng mà còn mang lại cho anh vai trò hỗ trợ những người khác đạt được tham vọng sáng tạo của họ. Chúng ta hãy kết thúc câu chuyện của Minh Nguyễn, Chong Ali với bài Viet Gang, ca khúc đã khẳng định vị trí của anh và EMR trong làng nhạc Hip Hop.
