Bà cho biết chuyện nầy là bất công và sai lầm, thế nhưng phía Úc chưa cho thấy có dấu hiệu nào thay đổi.
Thủ tướng Tân tây Lan bà Jacinda Ardern và Thủ tướng Úc Scott Morrison đã gặp nhau lần đầu tiên, kể từ khi ông Morrison được tái đắc cử, cũng như sau thảm kịch tại Christchurch.
Cả hai chào mừng nhau một cách thân thiện và ông Morrison tặng cho bà Ardern một món đồ chơi con thỏ và một quyển sách về các sinh vật Úc cho con gái của bà là Neve, trước cuộc họp tại văn phòng liên bang ở Melbourne.
Ông hiểu rõ mối quan hệ bền chặt giữa hai nước, thế nhưng thừa nhận rằng có một số ít vấn đề cần phải giải quyết.
Hiện tại, những người Tân tây Lan tự động được cấp visa để sống và làm việc tại Úc khi họ đến đây, thế nhưng rất khó khăn và thường khi không thể được cấp tư cách thường trú hay quốc tịch Úc.
Những người Tân tây Lan sống tại Úc đóng đủ thuế, nhưng không được hưởng trợ cấp thất nghiệp hay đau bệnh.
Họ cũng không được phép bỏ phiếu, làm việc cho cơ quan chính phủ hay quân đội Úc.
Đối với bà Erina Morunga, vấn đề đó là một rào cản lớn lao kể từ khi bà và gia đình chuyển đến sống tại Úc.
“Hiện nay tôi là người có song tịch, thế nhưng các con tôi vẫn chưa có quốc tịch, do chúng chưa được cấp sau khi sống tại Úc 12 năm rồi, chúng tôi luôn phải sống trong nỗi sợ hãi cùng cực”.
Bà cho biết rất lo lắng nếu đôi khi họ làm điều gì sai trái, họ có thể lâm vào tình trạng hết sức khó khăn.
“Là một người không có quyền công dân, quả là một cách sống chẳng an tâm chút nào".
"Đặc biệt khi luật pháp ngày càng khó khăn hơn và quí vị ngày trở nên bị giới hạn về những việc có thể làm, rồi bất ngờ quí vị chợt lo lắng là mình đã đi sai đường, vốn có thể dẫn đến cả một thế giới phiền toái”, Erina Morunga.
Bà cũng quan ngại khi thiết lập dịch vụ xin visa và quốc tịch miễn phí, để giúp đỡ những người Tân tây Lan, trong tiến trình xin cấp tư cách thường trú.
Thủ tướng Jacinda Arhern cho biết bà quan ngại, những người Tân tây Lan sống tại Úc có thể bị trục xuất về lại Tân tây Lan trong một số trường hợp, mặc dù họ đã sống trọn đời tại Úc, trong khi họ chẳng có gia đình hay bạn bè tại Tân tây Lan.
“Hãy xem, có một số lãnh vực có thể hoàn toàn hợp pháp cho một công dân Tân tây Lan bị trục xuất về lại nước, nếu họ can án hình sự".
"Thế nhưng chúng tôi chứng kiến những trường hợp, hầu như một cá nhân chẳng dính líu chi đến đất nước Tân tây Lan, nhưng đã bị trục xuất".
"Tôi cho rằng đó là một phần tệ hại trong chính sách đó và dẫn đến hậu quả tang thương trên mối quan hệ giữa chúng ta, vì vậy tôi tiếp tục nêu lên vấn đề nầy”, Jacinda Ardern.
"Thế nhưng tôi không nghĩ là chỉ vì chúng ta không thấy những hành động đó, khiến cho chúng ta nên hủy bỏ chuyện nầy”, Jacinda Ardern.
Trong khi đó, Tổng trưởng Nội vụ là ông Peter Dutton cho đài truyền hình số 9 biết rằng, Úc hoàn toàn có quyền trục xuất những công dân Tân tây Lan trở về nước, ngay cả trong trường hợp họ chưa hề sống tại Tân tây Lan trước đây.
“Chúng tôi rất rõ ràng trong vấn đề nầy, nếu quí vị đến đây với tư cách là một công dân Tân tây Lan hay Anh quốc, hoặc bất cứ nơi nào đến đây, thì quê hương của quí vị là nơi trở về nếu phạm tội hình sự tại Úc”.
Lãnh tụ đối lập Lao động là ông Anthony Albanese cũng cho biết, đảng Lao động không có kế hoạch thay đổi chính sách nói trên.
Sau khi gặp gỡ với Thủ tướng Scott Morrison, bà Ardern luôn bênh vực cho việc mô tả vấn đề hiện làm băng hoại cho mối quan hệ giữa hai nước bên bờ biển Tasman.
“Chúng ta có tình thân hữu mạnh mẽ và không có vấn đề gì về chuyện nầy".
"Thực sự tôi nghĩ sức mạnh của mối quan hệ đó, có nghĩa là tôi rất thẳng thắn về chuyện nầy, nhưng nó hiện đang băng hoại".
"Chúng ta có thể bàn luận tự do với nhau và đây là vấn đề mà chúng tôi sẽ tiếp tục nêu lên”, Jacinda Ardern.
Bà còn cho biết quan hệ giữa Úc và Tân tây Lan vẫn bền chặt, mặc dù có những dị biệt về vấn đề quốc tịch.
“Tôi nghĩ nước Úc sẽ tri ân khi biết rằng, có những lãnh vực trong mối quan hệ giữa chúng ta hiện có những sự bất an".
"Chúng tôi nói chuyện thẳng thắn và tôi cũng nói công khai, những gì đã bàn riêng với Thủ tướng Morrison về chuyện nầy".
"Một lần nữa tôi không phải là người đầu tiên nêu lên chuyện nầy, cũng không phải là người đầu tiên tranh đấu về vấn đề nói trên".
"Thế nhưng tôi không nghĩ là chỉ vì chúng ta không thấy những hành động đó, khiến cho chúng ta nên hủy bỏ chuyện nầy”, Jacinda Ardern.
Còn Thủ tướng Scott Morrison nói rõ rằng, chính sách của Úc sẽ không thay đổi, thế nhưng bà Ardern cho biết bà sẽ tiếp tục nêu lên vấn đề nói trên.
Thêm thông tin và cập nhật Like
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
