Đối phó với tình trạng suy thoái kinh tế trong những năm 1890, công nhân ở Queensland quyết định cần một đảng chính trị đại diện cho họ.
Đến năm 1899, đảng Lao Động đã thành lập chính phủ đầu tiên ở Queensland và giành được ghế trong quốc hội quốc gia đầu tiên sau khi nước Úc thành lập Liên bang vào năm 1901.
Đến năm 1904, ông Chris Watson trở thành thủ tướng đầu tiên của Đảng Lao động, khi lãnh đạo một chính phủ thiểu số.
Sau đó trong cuộc bầu cử năm 1910, đảng này trở thành đảng chính trị đầu tiên giành được đa số tại một trong hai viện của quốc hội liên bang.
Thế nhưng ông Gough Whitlam có lẽ là thủ tướng Lao động mang tính biểu tượng nhất, được những người ủng hộ tôn trọng vì chương trình cải cách của ông, và nổi tiếng khi bị Toàn quyền Sir John Kerr cách chức.
Ông Whitlam bị Sir John bãi nhiệm chức vụ thủ tướng, vào ngày 11 tháng 11 năm 1975 sau khi phe đối lập, do nhà lãnh đạo Đảng Tự do Malcolm Fraser dẫn đầu, ngăn chận các dự luật ngân sách tại Thượng viện.
Sir John đã bổ nhiệm ông Fraser làm thủ tướng lâm thời và đảng Lao động của Gough Whitlam đã bị thất bại nặng nề, trong cuộc bầu cử sau đó.
“Chúng ta có thể nói Thượng Đế ban phước cho Nữ Hoàng Elizabeth, chứ chẳng có gì có thể cứu được vị Tổng Toàn Quyền cả”, Gough Whitlam.
Sau đó cựu lãnh đạo nghiệp đoàn Úc Bob Hawke là Thủ tướng tại nhiệm lâu nhất của Lao động, từ năm 1983 đến năm 1991.
Ông được biết đến, như một người thích uống bia mà người Úc hàng ngày có thể nghĩ đến.
Ông Hawke lãnh đạo một chính phủ đưa ra các cải cách, nhằm giải tỏa nền kinh tế Úc, bao gồm thả nổi đồng đô la, đồng thời giám sát một thời kỳ suy thoái với tỷ lệ thất nghiệp đạt mức cao nhất kể từ cuộc đại giảm phát.
Thế nhưng có lẽ ông được nhớ đến nhiều nhất, vì phản ứng trước chiến thắng bất ngờ của Úc trong cuộc đua thuyền buồm Mỹ.
“Tôi nói cho bạn biết, bất kỳ ông chủ nào sa thải ai không xuất hiện hôm nay, là một kẻ vô tích sự".
"Bạn phải làm việc chăm chỉ hơn một chút vào ngày hôm sau để bù đắp".
"Đó là một ngày cho tất cả người Úc phải không? Nó gắn kết tất cả chúng ta lại với nhau và thật là tuyệt vời, hoàn toàn tuyệt vời”, Bob Hawke.
Kế tiếp ông Hawke mất quyền lãnh đạo và chức vụ Thủ tướng, sau một thách thức gay gắt của Bộ Trưởng Ngân khố Paul Keating, người từng tuyên bố đã được hứa hẹn cho công việc hàng đầu trong một thỏa thuận hồi 2 năm trước đó.
Sự cạnh tranh lãnh đạo đó trở lại, ngay sau khi ông Kevin Rudd lên nắm quyền, với đa số mạnh mẽ vào năm 2007.
Chiến thắng đó đã khiến người tiền nhiệm của ông Rudd, Đảng Tự do John Howard, vị Thủ tướng tại vị lâu thứ hai của nước Úc, thất cử ngay tại đơn vị cử tri của ông nầy.
Ông Rudd đã nhanh chóng đưa ra lời xin lỗi quốc gia tới các thế hệ trẻ em bản địa, những người, theo chính sách của chính phủ, đã bị buộc phải rời khỏi gia đình của họ.
“Đặc biệt chúng tôi xin lỗi vì đã tách những đứa trẻ, con em của Thổ dân và Cư dân trên eo biển Torres ra khỏi gia đình, cộng đồng và đất nước của họ".
"Vì nỗi đau đớn, sự đau khổ và tổn thương của những Thế hệ bị đánh cắp này, con cháu của họ và gia đình của họ bị bỏ lại phía sau, chúng tôi nói lời xin lỗi”, Kevin Rudd.
Thế nhưng những năm cằm quyền của ông Rudd cũng được biết đến, với những thách thức lãnh đạo sâu sắc.
Ông Rudd từ chức lãnh đạo Đảng Lao động và Thủ tướng vào tháng 6 năm 2010, sau khi cấp phó của ông là bà Julia Gillard, cho biết bà sẽ thách thức ông.
Bà Gillard đảm nhận vị trí này và việc bà vươn lên vị trí cao nhấ,t đã khiến bà trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên của Úc, sau khi bà cũng là nữ phó thủ tướng đầu tiên của nước Úc.
Trong thời gian làm Thủ tướng, bà Gillard tiếp tục đối mặt với sự chống đối từ bên trong đảng của bà, từ ông Rudd và những người ủng hộ ông, trong khi cũng phải đối mặt với lãnh đạo Đảng Tự do là ông Tony Abbott.
“Tôi đứng lên phản đối hành động do lãnh đạo phe đối lập đưa ra và khi làm như vậy, tôi nói với lãnh đạo phe đối lập rằng, tôi sẽ không bị người đàn ông này thuyết giảng về phân biệt giới tính và quan hệ tình dục lệch lạc".
"Chính phủ sẽ không bị người đàn ông này thuyết giảng về phân biệt giới tính và quan hệ tình dục lệch lạc".
"Không phải bây giờ và không bao giờ”, Julia Gillard.
"Vì vậy Lao động cần phải nỗ lực để nói không, chúng tôi thực sự rất có năng lực trong những vấn đề chính sách cốt lõi này”, Peter Chen.
Ông Rudd đã thách thức quyền lãnh đạo với bà Gillard mà không thành công vào tháng 2 năm 2012 và bất chấp căng thẳng kéo dài về lãnh đạo vẫn không có giá trị, khi bà Gillard kêu gọi một cuộc bỏ phiếu khác vào tháng 3 năm 2013.
Tuy nhiên, ông Rudd đã đứng vững và đã thành công trong một thử thách khác, vào tháng 6 cùng năm, giành lại quyền lãnh đạo của Đảng Lao động và quyền Thủ tướng, khiến Đảng Lao động thất bại trong cuộc bầu cử vào tháng 9.
Một người đàn ông, người đóng vai trò quan trọng trong các cuộc đấu tranh lãnh đạo, là cựu lãnh đạo nghiệp đoàn người Victoria, là ông Bill Shorten.
Ông chuyển sự ủng hộ từ ông Rudd sang bà Gillard, điều này đã giúp bà đạt được vị trí lãnh đạo, nhưng sau đó lại chuyển sự ủng hộ của mình sang ông Rudd, trong thử thách lãnh đạo của ông trước cuộc bầu cử năm 2013.
Ông Shorten đã tự mình giành được quyền lãnh đạo, sau khi Lao động thua cuộc trong cuộc bầu cử đó.
Thế nhưng thời gian của ông Shorten với tư cách là lãnh đạo đảng Lao Động đã đột ngột kết thúc, sau thất bại của ông tại cuộc bầu cử năm 2019, khi chứng kiến Đảng Tự do dưới sự lãnh đạo của Scott Morrison, tuyên bố chiến thắng trong cuộc bầu cử và ông Shorten từ chức lãnh đạo Lao động.
“Đây là một chiến dịch khó khăn và đôi khi rất độc hại".
"Nhưng bây giờ cuộc bầu cử đã kết thúc, tất cả chúng ta có trách nhiệm tôn trọng kết quả, tôn trọng mong muốn của người dân Úc và gắn kết quốc gia của chúng ta".
"Tuy nhiên, nhiệm vụ đó sẽ dành một cho lãnh đạo tiếp theo của Đảng Lao động, vì trong khi tôi có ý định tiếp tục làm dân biểu cho đơn vị Maribyrnong, tôi sẽ không phải là ứng cử viên trong cuộc bỏ phiếu tiếp theo của Đảng Lao động”, Bill Shorten.
Đây được coi là chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử khó xảy ra và bất ngờ nhất, trong lịch sử hiện đại của Úc.
Trong hai năm, kết quả thăm dò cho thấy Liên đảng thất bại dưới tay của Lao động.
Tiến sĩ Peter Chen là giảng viên cao cấp của Khoa Chính phủ và Quan hệ Quốc tế, tại Đại học Sydney.
Ông nói rằng, kết quả thăm dò đã buộc các công ty tiến hành chúng, phải xem xét lại phương pháp lý luận của họ.
“Bạn chỉ cần mắc một số lỗi nhỏ trong cách lấy mẫu mọi người và bạn sẽ nhận được kết quả méo mó như vậy".
"Tôi đoán, câu hỏi đối với những người thăm dò ý kiến là các công ty tư nhân, họ không phải là một phần của các trường đại học".
"Họ là những công ty tư nhân và họ làm việc này như một công việc kinh doanh của họ".
"Câu hỏi đặt ra là, họ đã học được từ những bài học của cuộc bầu cử vừa rồi và họ đã điều chỉnh kỹ thuật lấy mẫu của mình chưa?”, Peter Chen.
Được biết một ngày sau cuộc bầu cử, ông Anthony Albanese tuyên bố ứng cử trong cuộc bầu cử lãnh đạo tiếp theo và trở thành lãnh đạo của đảng không có đối thủ, vào ngày 30 tháng 5 năm 2019.
Trong thời gian dẫn tới cuộc bầu cử sắp tới, Tiến sĩ Chen nói rằng ông Albanese và đảng Lao động, sẽ cố gắng tái xác định vị trí của mình, không chỉ với tư cách là phe đối lập, mà còn là một chính phủ tiềm năng theo đúng nghĩa của nó.
Thách thức khác mà Tiến sĩ Chen nói đối với Lao động, là cố gắng giành được phiếu bầu trong một môi trường quốc gia và toàn cầu, vốn có thể có nhiều rủi ro hơn bình thường.
“Đôi khi mọi thứ có chút không chắc chắn, chẳng hạn như hiện tại với dịch bệnh COVID, chiến tranh ở Châu Âu, thương mại quốc tế và căng thẳng với Trung Quốc cùng những thứ tương tự, đôi khi mọi người sẽ đánh giá quá cao rủi ro và điều đó sẽ dẫn họ đến thái độ thận trọng hơn".
"Đảng Lao động cần phải nói rằng, việc thay đổi chính phủ vào thời điểm này không phải là một quyết định mạo hiểm".
"Tất nhiên có hai vấn đề chính mà họ cần vận động, đó là an ninh quốc gia và quản lý kinh tế".
"Và trong hơn 20 năm qua, Liên minh Tự do Quốc gia có xu hướng trở thành đảng được coi là tốt hơn trong các vấn đề đó".
"Vì vậy Lao động cần phải nỗ lực để nói không, chúng tôi thực sự rất có năng lực trong những vấn đề chính sách cốt lõi này”, Peter Chen.
READ MORE
Lao Động thắng cử ở Nam Úc
Thêm thông tin và cập nhật Like Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
