Úc: 120 năm lập quốc nhưng chỉ 70 mùa xuân quốc tịch

citizenship

Two women raise their right hands during an Australia Day citizenship ceremony in the city of Waneroo, in Perth's north, Thursday, Jan. 26, 2017. Source: AAP

Úc trở thành một quốc gia độc lập từ hơn 118 năm và cũng chừng ấy thời gian Úc thu nhận người vào sinh sống làm lụng và gọi nước Úc là quê hương, tuy nhiên đến ngày Australia Day 26/1 này là dịp đánh dấu 70 năm sự ra đời của luật Quốc tịch Úc. Cùng nhìn lại cách mà luật quốc tịch ra đời như thế nào.


Úc chính thức trở thành Quốc Gia Thịnh Vượng Chung - Commonwealth of Australia vào ngày 1/1/1901, khi Quốc Hội Anh thông qua luật cho phép sáu thuộc địa ở Úc Châu được quyền quyền định vận mệnh của mình như một quốc gia độc lập.

Tuy nhiên phải đợi đến mãi ngày 26/1/1949, tức là gần năm thập niên sau đó tức là sau khi Úc đã đi qua hai cuộc chiến tranh thế giới, trãi qua thời kỳ đại khủng hoảng toàn thế giới -- thì những người sống ở Úc mới chính thức được biết đến khái niệm của cái gọi là Công dân Úc-Australian citizens.

Bảy người đàn ông đến từ Czechoslovakia tức Tiệp Khắc cũ, Tây Ban Nha, Đan Mạch, Hy Lạp, Pháp, Spain, Denmark, Greece, France, Yugoslavia tức Nam Tư cũ và Na Uy là những người đầu tiên tuyên thệ nhập tịch.

Trong buổi lễ nhập tịch diễn ra vào ngày 3/2/1949 trước Thủ tướng lúc đó là Ben Chifley, những người đàn ông này tuyên bố từ bỏ quốc tịch cũ của họ và đọc lời tuyên thệ nhập tịch Úc và trung thành với nước Úc.

Buổi nhập tịch đó được thu hình và phát lên TV, đoạn băng tư liệu cho thấy Thiel [[Geel]] Marstrand từ Na Uy là một trong bảy người nhập tịch đầu tiên đó tuyên thệ vào năm 1949.

Bach [["MARSTRAND: Tôi, Thiel Marstrand,
Xin tuyện thệ trước Đức Chúa toàn năng
Rằng tôi sẽ trung thành That I will be faithful...
Và tuyệt đối phục tùng
Với Đức Vua King George Đệ Lục
Và tôi sẽ nghiêm túc tuân thủ
Luật pháp Úc
Và sẽ chấp hành đầy đủ nhiệm vụ
Của một công dân Úc."

Quốc hội Liên bang thông qua luật Quốc tịch vào ngày 21st of December 1948.

Bộ luật nói rõ "Quốc tịch Úc một kết nối chung về quyền và lợi tương tác lẫn nhau, liên kết tất cả công dân Úc lại với nhau trong khi vẫn tôn trọng sự đa dạng riêng của họ."

Trước 1949, thì những người sống ở Úc hiển nhiên được xem như là một thực thể thuộc Đế quốc Anh Quốc hơn là một công dân Úc.

Giáo sư Brian Galligan được giữ lại thỉnh giảng University of Melbourne nói rằng những thay đổi vào năm 1949 đơn giản chỉ là những vấn đề nguyên tắc pháp lý.

"Trong những điều luật chính thức như Luật Hiển nhiên được công nhận là công dân và những luật như tương tự vậy, thì sống ở Úc anh là công dân của Nữ Hoàng chứ anh không là công dân Úc mặc dù đúng lý ra anh phải là công dân Úc. Và nước Úc tất nhiên đóng vai trò là một vùng đất thuộc Anh nhiều hơn. Vì vậy mà có thể nói rằng người Úc trở thành công dân của chính quốc gia của mình từ năm 1901 và Đạo luật Quốc tịch vào năm '49 đơn giản chỉ là một thuật ngữ để gọi tên chính thức cho một điều luật mà thôi."

Giáo sư Galligan nói những nỗ lực để chính thức hóa luật quốc tịch Úc là một phần thoát khỏi ảnh hưởng mẫu quốc Anh sau Đệ Nhị Thế Chiến cùng với như cầu cần phải có cảm giác khái niệm quốc gia độc lập.

"Người Úc trở nên ý thức về mình là công dân Úc chứ không phải là người Victorians, hay Tasmanians, hay New South Welshmen. Và như vậy theo cách này anh có thể nói có dù muộn màng nhưng dù sao họ cũng ý thức mình là công dân Úc và điều này có thể nói là một nhận thức về quốc tịch (Citizenship) Act."

Sau một khoản thời gian có ít người nhập cư vào Úc trong thời gian hai cuộc Thế Chiến và Đại Khủng hoảng thì vào cuối những năm 1940s Úc chứng kiến một dòng chảy những di dân đổ vào Down Under.

Giáo sư Galligan nói những người nhập cư trở thành công dân Úc phải tuyên bố từ bỏ quốc tịch cũ của họ như là một cách để chứng tỏ sự trung thành của họ với quê hương mới.

"Lúc đó người ta cho rằng nếu như anh là công dân của nước nào đó - nước Úc chẳng hạn, thì anh phải hoàn toàn trung thành với nước đó. Và nếu như anh là cũng là công dân của một nước khác thì anh phải chia đôi sự trung thành của mình ra. Như vậy khi có xảy ra chiến tranh và nếu chẳng may anh là công dân của quốc gia đối địch thì sẽ là một vấn đề khó cho anh khi anh phải chia sự trung thành của mình ra với cả hai bên quốc gia đối địch. Và như thế tôi đóan lúc đó người ta nghĩ rằng người ta phải đối diện với một bộ phận dân số mà không thể tin cậy vào sự trung thành của họ."

Thiel Marstrand là một người nhập cư tới từ Na Uy là một trong những người đàn ông đầu tiên tuyên thệ trở thành công dân Úc vào năm 1949.

Ông di dân tới Úc vào năm 1948 sau khi thoát khỏi nhà tù chiến tranh ở Changi Singapore.

Sau một thời gian ngắn trở về Na Uy ông và gia đình quyết định di dân tới Úc và ông Marstrand tìm được một công việc là quản lý cho một xưởng cưa ván ở Tasmania.

Ông Marstrand qua đời ở tuổi 86 ở Tasmania.

Con gái ông Val Busby người vẫn sống tại Tasmania nói nước Úc đã cho cha bà một sự khởi đầu mới thaot1 khỏi những ám ảnh của nhà tù Changi lẫn khí hậu khắc nghiệt ở Na Uy.

"Ba tôi thấy Na Uy lạnh quá vì sau chiến tranh ông ấy trở nên rất hốc hác. Khi tới đây ông ấy có được việc làm, làm quản đốc cho xưởng cưa gỗ ván ở Tasmania. Và ông đưa vợ con tới sống ở Somerset [[Tasmania]] không xa Wynyard bao nhiêu, chỉ có 5 phút lái xe thôi."

Bà Busby nói cha của bà hiếm khi nào nói về thời gian ông bị nhốt như tù binh chiến tranh ở Changi mà lại nói rất nhiều về ấn tượng của ông với nước Úc về tình cảm ông dành cho quê hương mới của mình.

"Ông ấy rất hãnh diện được trở thành công dân Úc quốc gia mà ông ấy mong muốn được nhập quốc tịch. Và ông ấy luôn thể hiện mình là một người Úc. Ông yêu đất nước nơi ông sinh ra nhưng Úc là tình yêu lớn của ông, ông thích cuộc sống của ông ở Úc và luôn cảm thấy dạt dào lòng biết ơn với đất nước này. Thật là một đất nước tuyệt vời đúng không?"

Mời vào phần audio để nghe toàn bộ nội dung

Thêm thông tin và cập nhật Like   

Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại 


Share