KEY POINTS:
- Lao động sẽ giới thiệu tiêu chuẩn tiết kiệm nhiên liệu cho xe hơi.
- Điều đó được dự báo sẽ làm tăng việc sử dụng xe hơi điện ở Úc.
- Nhưng Úc vẫn tụt hậu so với các quốc gia tương đương.
Nếu bạn đang ở Úc, rất có thể bạn không biết ai đang sở hữu xe hơi điện (EV).
Dù quốc gia thịnh vượng thế nào, giao thông vận tải của Úc vẫn phụ thuộc nhiều vào nhiên liệu hóa thạch; xe hơi mới ở Úc tốn hao nhiều nhiên liệu hơn 40% so với các loại tương đương ở Liên minh châu Âu và xe hơi hiện chiếm gần 1/5 tổng lượng khí thải của Úc.
Và sau khi than phiền rằng đất nước đang trở thành bãi rác của những chiếc xe hơi công nghệ cũ, Đảng Lao động sẽ buộc các công ty bán loại xe hơi hiệu quả hơn bằng cách đưa ra tiêu chuẩn tiết kiệm nhiên liệu trong những tháng tới.
Chris Bowen từng cảnh báo Úc là 'bãi rác' của xe hơi hiệu suất thấp. Source: AAP / Lukas Coch
Tổng trưởng Năng lượng Chris Bowen cho biết: “Không có tiêu chuẩn có nghĩa là các hộ gia đình và doanh nghiệp Úc... trả nhiều chi phí nhiên liệu hơn cho xe của họ, bởi vì các nhà sản xuất ưu tiên gửi xe tiết kiệm nhiên liệu hơn đến các quốc gia có tiêu chuẩn”.
The Good Car Company bán xe hơi điện mới và xe đã qua sử dụng. Người đồng sáng lập Anton Vikstom của công ty cảnh báo rằng, thông báo đưa ra hôm thứ Tư được hoan nghênh, nhưng vẫn còn một số rào cản phải vượt qua.
"Điều đó không giúp chúng ta vượt lên dẫn trước, mà đặt chúng ta vào nhóm tụt lại phía sau," ông nói.
Vậy Úc phải mất bao lâu và làm sao để theo kịp các nước khác?
Thị phần xe điện ở Úc như thế nào?
Trên khắp các quốc gia thành viên của Cơ quan Năng lượng Quốc tế, xe hơi điện chiếm gần 10% tổng số xe mới được bán vào năm 2021.
Trong năm đó, mức tiêu thụ xe điện của Úc chỉ 2,8%. Khi so sánh với các quốc gia giàu có khác, những con số thậm chí còn rõ ràng hơn.
Xe hơi điện chiếm tới 86% số xe hơi mới được bán ở Na Uy vào năm 2021, tiếp theo là các nước láng giềng Bắc Âu: Iceland (72%), Thụy Điển (43%), Đan Mạch (35%) và Phần Lan (32%).
Doanh số bán xe hơi điện toàn cầu đã tăng gấp đôi từ năm 2020 đến năm 2021, với phần lớn mức tăng trưởng là nhờ Trung Quốc, thị trường xe điện riêng lẻ lớn nhất thế giới. Nhiều xe điện (3,3 triệu chiếc) đã được bán ở Trung Quốc vào năm 2021 so với phần còn lại của thế giới vào năm trước (3 triệu chiếc), trong đó xe điện chiếm 16% doanh số bán xe hơi mới.
Úc cũng tụt hậu so với Hoa Kỳ (4,2%) và Canada (5,5%), nhưng đứng trên Nhật Bản (1%) và Ấn Độ (0,4%).
Tại sao doanh số bán xe hơi điện ở Úc quá thấp?
Ông Vikstrom nói rằng cảnh báo chống lại cái mà ông gọi là 'tình trạng tiến thoái lưỡng nan Nullarbor'. Source: AAP / David Branigan
Cơ sở hạ tầng là một vấn đề. Không giống như nhiều quốc gia có tỷ lệ sử dụng xe hơi điện cao - hãy nghĩ đến Thụy Sĩ - Úc là một vùng đất rộng lớn và phải mất nhiều ngày để đi xuyên qua đất nước, nghĩa là có thể cần đến các trạm sạc trên hàng chục ngàn km.
Nhưng với mức độ hiếm hoi của những chuyến đi như vậy, ông Vikstrom khẳng định rằng vấn đề "có lẽ không tệ như mọi người nghĩ".
"Tôi gọi đó là 'Thế tiến thoái lưỡng nan của Nullarbor'. Mọi người luôn nghĩ rằng họ sẽ thực hiện chuyến đi đáng nhớ trong đời xuyên qua đồng Nullarbor, và chiếc xe họ có ngày nay cần phải làm được điều đó," ông nói.
"Thực sự thì hầu hết mọi người chỉ dành phần lớn thời gian để lái xe quanh thành phố."
Một trong những vấn đề quan trọng khác là thiếu thị trường xe cũ, nghĩa là bất kỳ ai muốn mua xe hơi điện đều phải bỏ ra số tiền lớn. Một mẫu mới thường có giá lên tới 60,000 đô la, khiến hầu hết người Úc không mua nổi.
Hầu hết các nhà sản xuất cũng ưu tiên chế tạo xe chạy lề bên phải đường, vì vậy đặt thị trường Úc ở cuối hàng đợi.
Ông Vikstrom nói: “Chúng ta đang đi nhầm đường và ở nhầm phần của thế giới."
Cũng có những khía cạnh chính trị. Khi Bill Shorten đề xuất mục tiêu 50% xe hơi điện cho năm 2030, cựu thủ tướng Scott Morrison đã cáo buộc lãnh đạo Lao động khi đó muốn nhiều người Úc không có ngày nghỉ cuối tuần. Ông Morrison đã tiếp tục dẫn dắt Liên đảng giành chiến thắng vào năm 2019.
Lao động cho biết thị trường xe hơi điện của Úc cần cơ sở hạ tầng mạnh mẽ hơn. Source: AAP / John Walton/PA/Alamy
Úc có những thách thức riêng nào?
Cựu thủ tướng Scott Morrison có câu nói nổi tiếng rằng Lao động đang cố gắng "bỏ ngày nghỉ cuối tuần" khi công bố mục tiêu 50% xe hơi điện. Source: AAP / Richard Wainwright
Ông nói: “Lưới điện của Úc chủ yếu tập trung vào các thành phố lớn trên bờ biển phía đông và việc mở rộng sẽ rất tốn kém."
Số lượng các mô hình có sẵn cho người tiêu dùng Úc cũng bị hạn chế. Thị trường hiện đang bị chi phối bởi xe sedan và SUV, với những chiếc xe điện đầu tiên chỉ mới xuất hiện gần đây.
Ông Vikstrom cho biết: "Rất ít loại xe tải và không có loại xe hơi nhỏ nào được cung cấp. Vì vậy, chúng tôi thực sự không có tất cả các mẫu xe hiện có trên thị trường".
