Key Points
- Tuần lễ NAIDOC năm nay ghi nhận vai trò của các Trưởng lão Thổ dân trong quá khứ và hiện tại.
- Có nhiều truyền thống và phong tục khác nhau trong việc công nhận địa vị Trưởng lão.
- Hai vị Trưởng lão Thổ dân tiên phong đã được vinh danh tại Lễ trao giải Tuần lễ NAIDOC.
Tuần lễ NAIDOC năm nay ghi nhận vai trò của các Trưởng lão Thổ dân trong quá khứ và hiện tại.
Có nhiều truyền thống và phong tục khác nhau trong việc công nhận địa vị Trưởng lão.
Hai vị Trưởng lão Thổ dân tiên phong đã được vinh danh tại Lễ trao giải Tuần lễ NAIDOC.
Đối với việc công nhận địa vị của Trưởng lão, có một loạt các truyền thống và phong tục khác nhau giữa các quốc gia, bộ tộc và gia đình.
Ông Dean Kelly thuộc bộ tộc Yuin và Wailwan cho biết một vị Trưởng lão được xác định bởi chính hành vi của người đó.
“Nhận thức của tôi về Trưởng lão là bạn được trao quyền từ cộng đồng hoặc người dân, mọi người cho bạn biết bạn là ai khi họ bắt đầu tôn trọng bạn, hành vi của bạn là quan trọng,” ông nói với SBS News.
Còn ông Tyson Frigo thuộc bộ tộc Wiradjuri và Yuin thì lại có suy nghĩ khác.
“Theo quan điểm cá nhân của tôi, Trưởng lão là người đi trước, là người mà bạn có thể tìm đến và họ có thể truyền đạt cho bạn kiến thức về lịch sử.
“Tôi có quen biết một số vị Trưởng lão nhỏ tuổi hơn tôi, nhưng trong cộng đồng họ được kính trọng và công nhận là Trưởng lão vì cách họ cư xử, nghi thức họ lưu giữ, cũng như kiến thức văn hóa mà họ sở hữu và chia sẻ.”
Wiradjuri and Yuin man Tyson Frigo says knowledge passed down from Elders is like a river. Source: SBS
Ông Frigo rất cảm kích ông Kelly vì đã truyền lại kiến thức cho ông, thứ mà ông ví von với một “dòng sông”.
“[Dòng sông] phải luôn chảy, nó không thể đứng yên và phải truyền từ người này sang người khác.
“Cho dù đó là bằng lời nói thông qua các cuộc trò chuyện, hay có lẽ là những gì chúng tôi đang làm thông qua trang mạng Garigarang Garigaru, vốn cho phép chúng tôi tiếp cận nhiều đối tượng hơn, những người không thể trực tiếp ghé thăm bảo tàng.”
Chia sẻ để lưu giữ kiến thức
Ông Frigo nói rằng những vị Trưởng lão đã cho ông những bài học quý giá.
“Một trong những điều quan trọng nhất mà người thầy cũ của tôi đã nói với tôi là ‘hãy cho đi để giữ lại’. Câu nói đó đã gắn bó với tôi trong một thời gian dài. Mặc dù bây giờ ông ấy đã ra đi, nhưng nó vẫn còn văng vẳng bên tai tôi.
“Vì sao phải bảo tồn [văn hoá Thổ dân]? Bởi vì chúng tôi không muốn mất nó.”
Uncle Dean Kelly says Elders have earned the right to hold the term from their community. Source: SBS
“Làm việc với những người trẻ tuổi khiến tôi thích thú, điều đó khuyến khích tôi tiếp tục. Khi tôi thấy một người trẻ làm điều gì đó tốt đẹp với văn hoá, tôi biết rằng mình đang làm tốt.”
Giải thưởng NAIDOC vinh danh các vị Trưởng lão tiên phong
Lễ trao giải Tuần lễ NAIDOC vào tối thứ Bảy tuần trước đã ghi nhận những đóng góp xuất sắc của hai vị Trưởng lão Thổ dân tiên phong đối với cuộc sống của người dân trong cộng đồng của họ.
Trong đó, Tiến sĩ Matilda House-Williams được trao giải vì đóng góp quan trọng của bà trong việc thành lập “Đại sứ quán Thổ dân” (Aboriginal Tent Embassy) vào năm 1972 và giúp thành lập Dịch vụ Pháp lý Thổ dân.
Ngambri (Kamberri) Wallabalooa (Ngunnawal) and Wiradyuri Elder Aunty Doctor Matilda House-Williams has won the female Elder of the Year Award. Credit: Blacklock Media
“Chúng tôi là những vị Trưởng lão mạnh mẽ. Tôi chưa bao giờ quay lưng lại với bất cứ điều gì. Tôi sẽ chiến đấu cho đến khi không thể tiếp tục được nữa,” bà nói.
Còn Trưởng lão William Tilmouth thuộc bộ tộc Arrernte thì được trao giải vì đã làm việc không mệt mỏi để hỗ trợ những người vô gia cư và người trẻ gặp rủi ro.
Giải thưởng tôn vinh người Úc bản địa ở nhiều hạng mục khác nhau như thành tựu trọn đời, vận động viên, thanh thiếu niên, tài năng sáng tạo, giáo dục và đổi mới…
