Trong vài tuần nữa, ông Joe Biden dự kiến sẽ chính thức tuyên thệ nhậm chức Tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ.
Sự kiện tiếp theo để đánh dấu quá trình chuyển giao quyền lực là cuộc họp chung của Quốc hội, nơi các giấy chứng nhận phiếu đại cử tri từ mọi tiểu bang được mở ra và kiểm đếm.
Đây là một sự kiện vốn mang tính hình thức, thế nhưng năm nay, nó sẽ đánh dấu nhằm lật ngược kết quả bầu cử.
Điều gì sẽ xảy ra vào ngày 6 tháng 1?
Thượng viện và Hạ viện sẽ có một phiên họp chung vào 1 giờ chiều thứ Tư theo giờ EST (tức 5 giờ sáng thứ Năm theo giờ AEDT). Phó Tổng thống Mike Pence, Chủ tịch Thượng viện, sẽ chủ trì cuộc họp.
Ông Pence sẽ mở giấy chứng nhận số phiếu đại cử tri từ mỗi tiểu bang và trao chúng cho các chính trị gia được đề cử từ mỗi đảng để đọc to.
Sau đó ông sẽ hỏi xem có ai phản đối kết quả bỏ phiếu không. Những ý kiến phản đối này phải được lập thành văn bản và có chữ ký của ít nhất một thành viên Hạ viện và một Thượng nghị sĩ.
Hiện tại, Tổng thống đắc cử Joe Biden có 306 phiếu đại cử tri đoàn, trong khi ông Trump có 232 phiếu.
Ở tất cả 50 tiểu bang, kết quả bầu cử đã được chứng nhận là chính xác sau khi các quan chức tiểu bang xem xét kỹ lưỡng.
Chiến dịch tranh cử của ông Trump đã yêu cầu kiểm phiếu lại ở các tiểu bang chiến trường như Georgia và Wisconsin – cả hai đều do ông Biden giành chiến thắng – nhưng không phát hiện bằng chứng về gian lận quy mô lớn có thể ảnh hưởng đến kết quả bầu cử.
Dân biểu Mo Brooks đại diện cho tiểu bang Alabama được cho là đang dẫn đầu nỗ lực của nhiều thành viên Quốc hội ủng hộ ông Trump nhằm lật ngược chiến thắng của ông Biden.
Theo tờ The Wall Street Journal, nhóm này lên kế hoạch phủ nhận phiếu bầu của Cử tri đoàn ở một số tiểu bang không được “chứng nhận hợp pháp”, trừ phi một quy trình kiểm tra khẩn cấp kéo dài 10 ngày được thực hiện.
Trong một tuyên bố, nhóm lập luận rằng cuộc bầu cử đầy rẫy “những cáo buộc chưa từng có về gian lận cử tri, vi phạm và thực thi lỏng lẻo luật bầu cử, và những bất thường về bỏ phiếu khác”.
Liệu kết quả bầu cử có thể bị lật ngược?
Ông Trump sẽ cần đa số các chính trị gia trong cả lưỡng viện – cả đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa – bỏ phiếu ủng hộ.
Vì lý do này, nỗ lực cuối cùng của ông gần như chắc chắn sẽ thất bại.
Các đảng viên Dân chủ kiểm soát Hạ viện và một số đảng viên Cộng hòa hàng đầu tại Thượng viện, chẳng hạn như lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell và Thượng nghị sĩ Mitt Romney, đã công nhận ông Joe Biden là Tổng thống tiếp theo của Hoa Kỳ.
Bên cạnh đó, một loạt thành viên Đảng Cộng hòa đã công khai tuyên bố những nỗ lực của ông Trump là phi dân chủ và đặt ra một “tiền lệ nguy hiểm”.
Thượng nghị sĩ tiểu bang Nebraska, ông Ben Sasse, xem kế hoạch phản đối kết quả bầu cử là một “âm mưu nguy hiểm”.
“Để lật ngược chiến thắng 306-232 của Tổng thống đắc cử Joe Biden, Tổng thống Trump sẽ phải đảo ngược kết quả ở nhiều tiểu bang. Nhưng không có một tiểu bang nào bị nghi ngờ về mặt luật pháp,” ông Sasse viết trên Facebook.
“Tất cả những lập luận thông minh và tài hùng biện trên thế giới sẽ không thay đổi sự thật rằng nỗ lực ngày 6 tháng 1 này được thiết kế để tước quyền của hàng triệu người Mỹ, chỉ vì họ đã bỏ phiếu cho ai đó trong một đảng khác.
“Chúng ta phải làm tốt hơn thế.”
Thượng nghị sĩ Nam Carolina Lindsey Graham, một đồng minh của ông Trump, nói rằng bất kỳ nỗ lực nào để kiểm tra số phiếu ở các tiểu bang do Đảng Dân chủ giành được đều “không có cơ hội trở thành hiện thực”.
Lindsey Graham, a prominent Trump ally, said any attempt to audit votes counted in Democrat-won states 'has zero chance of becoming reality'. Source: Getty Images Europe
“Nó dường như là một sự né tránh chính trị hơn là một phương thuốc hiệu quả,” ông nói.
Các đảng viên Cộng hòa đang tìm cách phản đối cuộc bỏ phiếu nói rằng việc thay đổi kết quả bầu cử không phải là mục tiêu chính của họ.
“Chúng tôi không hề ngây thơ. Chúng tôi hoàn toàn trông đợi hầu hết nếu không phải tất cả các đảng viên Dân chủ, và có lẽ một số đảng viên Cộng hòa, sẽ bỏ phiếu chống,” họ nói trong một tuyên bố chung.
“Nhưng việc ủng hộ tính liêm chính của cuộc bầu cử không nên là một vấn đề đảng phái. Một cuộc kiểm toán công bằng và đáng tin cậy – được tiến hành khẩn cấp và hoàn thành trước ngày 20 tháng 1 – sẽ cải thiện đáng kể niềm tin của người Mỹ vào quy trình bầu cử và nâng cao đáng kể tính hợp pháp của bất kỳ ai trở thành Tổng thống tiếp theo của chúng ta.”
Nhóm chuyển tiếp của ông Biden đã gọi nỗ lực bác bỏ kết quả bầu cử của các đảng viên Cộng hoà là một “màn kịch”.
“Màn kịch này sẽ không thay đổi thực tế là tổng thống đắc cử Biden sẽ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20 tháng 1 và những tuyên bố vô căn cứ này đã được Bộ trưởng Tư pháp của chính ông Trump, cùng hàng chục tòa án và các quan chức bầu cử của cả hai đảng kiểm tra và bác bỏ,” nhóm của ông Biden cho biết trong một thông cáo.
Các cuộc biểu tình được lên kế hoạch
Ông Trump cũng đã kêu gọi những người ủng hộ tới Washington DC vào ngày 6 tháng 1 để tham gia một cuộc biểu tình phản đối cái mà ông gọi là “cuộc bầu cử bị đánh cắp”.
Nhóm cực hữu Proud Boys cho biết các thành viên của họ sẽ tham dự cuộc biểu tình “một cách ẩn danh” ngày 6 tháng 1. Các nhà tổ chức khuyến khích các thành viên mặc toàn bộ màu đen vào ngày này, thay vì đồng phục màu đen và vàng truyền thống của họ.
Những người theo nhóm Antifa, một phong trào chống phát xít, thường mặc quần áo toàn màu đen.
“Chúng tôi sẽ không tham dự biểu tình trong màu áo của mình. Chúng tôi sẽ trà trộn vào các bạn,” ông Joe Biggs, một thành viên ban tổ chức của Proud Boys, nói.
“Bạn sẽ không nhìn thấy chúng tôi. Bạn thậm chí sẽ nghĩ chúng tôi là bạn.”
Nhóm Proud Boys và Antifa đã có nhiều cuộc đụng độ trong quá khứ. Hồi tháng trước, đã có trong một cuộc đụng độ ở Washington DC.
Thêm thông tin và cập nhật Like Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
