Chỉ cần đi bộ dọc khu kinh doanh sầm uất của nhiều tiểu thương người Việt trên đường Victoria Street, người ta có thể nhìn thấy những chiếc kim, ống chích, rác rưởi và những thứ dơ bẩn mà người chích ma tuý vứt bừa bãi sau khi sử dụng, ở các góc đường.
Kinh doanh đi xuống, an toàn bị đe dọa
Ông Ái Minh, 65 tuổi, một người dân địa phương sống ở Richmond hơn 20 năm qua, tỏ ra lo lắng khi chỉ cho chúng tôi thấy một loạt kim tiêm, ống chích ngay phía sau ngôi nhà mà ông đang buôn bán.
“Mỗi ngày, có hai người phụ nữ lại đây thu gom kim, đầu kim, dọn dẹp ở đây, mỗi ngày hai ba lần. Rất không an toàn, mình sợ đi mà đạp nhầm là khổ. Mình phải cẩn thận lắm,” ông Ái Minh kể lại.
Những tiểu thương gốc Việt kinh doanh lâu đời tại Richmond chia sẻ chung nỗi lo ngại khi ngày càng có nhiều người buôn bán và sử dụng ma túy tìm đến khu vực này. Theo họ, việc mở ra phòng tiêm chích công cộng vô tình thúc đẩy các hoạt động buôn bán ma túy ngầm, khiến tình trạng vô luật pháp, mất an ninh xảy ra thường xuyên hơn.
Ông Lê Văn Nhân, chủ tiệm phở Dũng Tân Định, người đã kinh doanh 30 năm tại Richmond hy vọng chính phủ sẽ xem xét việc dời phòng chích công cộng đi nơi khác.
Kim và ống chích đã sử dụng tại một góc đường trong khu dân cư ở Richmond (Đăng Trình SBS) Source: Đăng Trình SBS
“Trong tương lai họ cần phải dẹp phòng chích, ở khu này là khu buôn bán, dân cư ở, trường học, rất là gần. Đó là quan ngại chung của tất cả mọi người. Trước đây đường mình là khu phố để người ta đi ăn uống, gia đình đi chợ. Bây giờ họ không thể tiếp tục nữa. Họ đi trên đường, thấy ống chích, thấy người tiêm chích, thấy chuyện buôn bán thuốc phiện. Đó là lý do tại sao chúng tôi buôn bán ế ẩm hơn,” ông Nhân nói với SBS.
Trong khi đó anh Danny Nguyễn, chủ tiệm bánh mì Phước Thành tỏ ra lo ngại về sự mất an ninh tại Richmond.
“Hồi xưa thì ít, bây giờ nó lại đây chích, mà nó đâu có vô phòng chích, nó cũng bỏ kim vòng vòng ở ngoài. Kinh doanh ảnh hưởng nhiều lắm, xuống cấp nhiều lắm, người dân không lại đây đi chợ nữa”.
Richmond, còn được gọi với cái tên Little Saigon, là nơi sinh sống và buôn bán lâu đời của cộng đồng người Việt tại Victoria, được biết đến như một điểm đen về tệ nạn buôn bán và hút chích ma túy.
"Trước đây đường mình là khu phố để người ta đi ăn uống, gia đình đi chợ. Bây giờ họ không thể tiếp tục nữa. Họ đi trên đường, thấy ống chích, thấy người tiêm chích, thấy chuyện buôn bán thuốc phiện. Đó là lý do tại sao chúng tôi buôn bán ế ẩm hơn”. Ông Lê Văn Nhân
Chiến dịch “Để đường phố chúng tôi yên bình”, tên tiếng Anh “Save our street back” do St cổ võ là ước muốn mạnh mẽ của nhiều người Việt sống ở khu vực này.
Ông Meca Hồ, Chủ tịch Hội Thương gia Victoria St, cho rằng vấn nạn ma túy ở Richmond, nơi ông sinh ra và lớn lên, là một vấn đề phức tạp, đòi hỏi sự nỗ lực của chính phủ và sự tham gia của nhiều phía.
Ông khẳng định việc kinh doanh của các tiểu thương Việt đã đi xuống 30%, sau khi phòng tiêm chích được đưa vào thử nghiệm.
Chiến dịch “Để đường phố chúng tôi yên bình”, do Hội thương gia Việt Nam trên đường Victoria St thực hiện (Đăng Trình) Source: Đăng Trình SBS
“Cái dân mà đến chích, không phải địa phương này, ở ngoài Frankston, St Kilda đến đây tụ tập, khoảng 70% đó, chứ không phải dân địa phương dùng phòng chích, ảnh hưởng đến thương mại.
"Họ [tiểu thương] rất là tức, bức rức lắm, họ thấy không giảm đi, mà mấy cây kim trên hè, toilet, car park nhiều hơn, họ tức lắm, và họ nói dẹp đi. Dân sống trong chung cư cũng muốn dẹp phòng chích,” ông Meca Hồ cho SBS biết.
Cộng đồng cần được hỗ trợ nhiều hơn trong giai đoạn thử nghiệm
Ông Herschel Landes, Cựu Chủ tịch của Hội Thương gia trên đường Bridge Road Main Street, đang hỗ trợ Hội Thương gia Victoria St trong việc mang lai sự ổn định cho tiểu thương ở Richmond.
Ông ghi nhận những nỗ lực của phòng chích công cộng do chính phủ thiết lập và kêu gọi sự bình bĩnh của tiểu thương gốc Việt trong việc cùng chính phủ giải quyết vấn đề.
“Phòng chích công cộng cung cấp những hỗ trợ về y tế, trong các trường hợp cần thiết nhất và họ đang làm công việc đó. Tôi đã có mặt ở đó, nhân viên y tế rất tận tâm, cung cấp dịch vụ sóc sức khỏe răng miệng và đầy đủ dịch vụ y tế cho những người nghiện ma túy.
"Chính phủ đầu tư rất nhiều tiền bạc, nguồn lực, phòng chích này sẽ không bị chuyển đi đâu hết. Ưu tiên của tiểu thương lúc này là mang lại sự bình ổn cho khu vưc này, cho con đường. Tiểu thương có thể kinh doanh lại, khách hàng sẽ tự tin trở lại đây, và mang cảm giác an toàn trở lại cho con đường này,” ông Landes nói với SBS.
Đã có rất nhiều buổi họp giữa giới hữu trách và người dân địa phương để tham vấn về dự án thử nghiệm này, tuy nhiên những chia rẽ trong cộng đồng đang diễn ra một cách mạnh mẽ.
Một góc đường ở Richmond, nơi các con nghiện thường xuyên tụ tập, với nhiều kim tiêm, ống chích còn sót lại (Đăng Trình SBS) Source: Đăng Trình SBS
"Ở Richmond có phòng chích thì mọi chuyện rất tốt đẹp. Mình ủng hộ. Người chích có ý thức hơn. Họ sẽ tới chỗ đó họ chích, rồi bỏ kim chích ở đó. Hồi xưa không có thì quăng tùm lum hết". Anh Hùng Lý
Anh Hùng Lý, một nhân viên làm việc tại Hội phụ nữ Việt Úc, vốn là một trung tâm sinh hoạt cộng đồng, nằm đối diện với phòng chích cho SBS biết anh cảm thấy an toàn hơn khi phòng chích được mở cửa, người nghiện ma tuý quy về một mối để dùng thuốc, thỏa cơn nghiện, thay vì lang thang trên đường phố và số lượng kim chích trên đường giảm đi đáng kể.
“Trước giờ không thấy có chuyện gì. Ở Richmond có phòng chích thì mọi chuyện rất tốt đẹp. Mình ủng hộ. Khi phòng chích cung cấp, người chích có ý thức hơn. Họ sẽ tới chỗ đó họ chích, rồi bỏ kim chích ở đó. Hồi xưa không có thì họ quăng tùm lum hết. Họ tới phòng chích thì được cung cấp đầy đủ [thiết bị], an toàn, sạch sẽ.”
Những lo ngại của người dân sống tại địa phương được chúng tôi trình bày với bà Danae Bosler, Thị trưởng Hội đồng Thành phố Yarra. Bà Bosler nhấn mạnh vai trò của phòng chích trong việc cứu sống những người nghiện ma tuý nặng khỏi những trường hợp chích quá liều, thay đổi cuộc sống của họ, thông qua các chương trình hỗ trợ can thiệp, phục hồi, điều trị viêm gan, chăm sóc sức khỏe toàn diện. Tuy nhiên bà đồng ý rằng, cần có nhiều nguồn lực hơn nữa để hỗ trợ người dân địa phương, trong tiến trình thử nghiệm phòng chích trong 2 năm.
“Chúng ta cần phải hợp tác chặt chẽ với Cảnh sát Victoria, chính quyền Victoria và tất cả các dịch vụ y tế cộng đồng trong khu vực này để bảo đảm tất cả các bên đều thực hiện vai trò của mình. Đường phố là ưu tiên của Hội đồng Thành phố, là vấn đề quan trọng với chúng tôi, với mọi người trong cộng đồng chúng ta.
"Vì vậy chúng tôi thường xuyên vệ sinh đường phố và hội đồng thành phố có một nhóm dọn dẹp trên đường, tìm kiếm thu nhặt ống tiêm hai lần một ngày," bà Bosler nói với SBS.
"Chúng tôi vừa bỏ phiếu và đồng ý cung cấp thêm ngân sách $300 ngàn đô la trong việc làm sạch đường phố ở khu vực North Richmond. Điều này thực sự quan trọng đối với chúng ta. Mọi người cảm thấy an toàn hơn trên những con đường sạch sẽ và chúng tôi cần chắc chắn rằng đường phố của chúng ta sạch sẽ nhất có thể.
Ông Herschel Landes, cựu chủ tịch của Hội thương gia đường Bridge Road và ông Meca Ho, chủ tịch hội thương gia Victoria St (phải) (Đăng Trình SBS) Source: Đăng Trình SBS
"Chúng tôi cũng đang làm việc với chính phủ tiểu bang để bảo đảm rằng dịch vụ chăm sóc sức khỏe của họ đến với những người đang có nhu cần và làm việc với cảnh sát Victoria, bởi vì họ là lực lượng số một giữ an toàn trên đường phố. Họ đang làm việc rất chăm chỉ. Chúng ta thấy có nhiều cảnh sát hơn so với trước đây trên đường phố, để cư dân cảm thấy an toàn,” bà Bosler chia sẻ.
Bà Bosler cũng chia sẻ những nỗ lực của Hội đồng Thành phố Yarra trong việc phối hợp với chính phủ tiểu bang để thể hiện vai trò nhân đạo trong việc cứu sống những người nghiện ngập ma tuý, bảo đảm phòng chích công cộng thành công, đồng thời vẫn cần chăm lo đến sự an toàn, bình yên của người dân địa phương.
Phòng chích đang cứu sống nhiều mạng người
được giám sát về mặt y tế đã được mở ra vào tháng Bảy năm ngoái, ngay trong Trung tâm Dịch vụ Sức khỏe Cộng đồng North Richmond. Căn phòng này là một phần của chương trình thử nghiệm hai năm, tập trung vào các đối tượng tiêm chích ma túy, dưới sự giám sát của Chính phủ Victoria.
Đây là nơi người nghiện ma tuý có thể sử dụng ma túy trong môi trường y tế được giám sát. Điều này có nghĩa là nếu ai dùng thuốc quá liều, hoặc gặp nguy hiểm về tính mạng, sẽ nhận được sự cấp cứu kịp thời.
Số liệu do phòng chích công bố vào tháng Sáu 2019 cho thấy những con số tích cực trong việc thực hiện “sứ mạng nhân đạo”.
Hơn 2800 người đã đăng ký sử dụng phòng tiêm chích công cộng, kể từ khi phòng khám này mở cửa vào ngày 30 tháng Sáu. Có 1130 trường hợp chích thuốc quá liều, tức là trung bình mỗi ngày có ba ca cấp cứu đã được các nhân viên y tế phản ứng kịp thời.
Thị trưởng Hội đồng thành phố Yarra, bà Danae Bosler chia sẻ những nỗ lực của hội đồng thành phố trong việc phối hợp với chính phủ tiểu bang (Đăng Trình SBS) Source: Đăng Trình SBS
"Chúng tôi vừa bỏ phiếu và đồng ý cung cấp thêm ngân sách $300 ngàn đô la để vệ sinh đường phố ở khu vực North Richmond. Điều này thực sự quan trọng đối với chúng ta. Mọi người cảm thấy an toàn hơn trên những con đường sạch sẽ và chúng tôi cần chắc chắn rằng đường phố của chúng ta sạch sẽ nhất có thể," Thị trưởng Hội đồng thành phố Yarra, bà Danae Bosler
Lãnh đạo của Đảng Reason và Nghị sĩ đại diện cho khu vưc đô thị phía Bắc trong quốc hội Victoria, hoan nghênh những con số này trong một thông cáo báo chí và khẳng định bà ủng hộ sự tồn tại của phòng chích.
“Những gì chúng ta thấy là các cuộc gọi xe cứu thương đã giảm sau sáu tháng phòng chích mở cửa và nó đã cứu sống nhiều trường hợp sử dụng thuốc quá liều. Hơn 1000 trường hợp được giới thiệu điều trị viêm gan C và tư vấn sức khỏe tâm thần. Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với những người sử dụng ma túy và tiếp tục lắng nghe cộng đồng về vấn đề này,” bà Patten.
Tuy nhiên, những dữ liệu thống kê khả quan của phòng chích công cộng vẫn chưa thể xoa dịu nỗi bất an của người dân địa phương, đặc biệt với những người có con nhỏ.
Bà Mai Lý, có cháu nội học tại khu vực này tỏ ra bất an khi nghĩ đến sự an toàn với các con nhỏ.
“Cháu nội nó sợ lắm, người ta xin tiền, hút chích, mỗi lần xuống xe tram là nó sợ lắm, nó đi học về là nó khóc đó. Nó không dám xuống xe tram ở đây, mà xuống ở Ikea, đi xuống rồi mình rước nó về, chứ nó không dám xuống ở đây”.
Phòng tiêm chích nằm trong một trung tâm y tế cộng đồng, ngay chính giữa khu dân cư, với mật độ dân số cao, bên cạnh trường tiểu học Richmond West.
Bên ngoài phòng chích được giám sát về mặt y tế tại North Richmond Community Health Centre (Đăng Trình SBS) Source: Đăng Trình SBS
Dự án phòng tiêm chích an toàn được giám sát về mặt y tế của chính phủ vẫn còn một năm để hoàn thành chặng đường thử nghiệm và thu thập ý kiến của công chúng.
Trong khi người dân đang mong mỏi chính phủ có thể di chuyển vị trí của phòng chích ra khỏi khu vực Richmond, Thị trưởng Hội đồng thành phố Yarra ủng hộ vị trí hiện tại và cho rằng phòng chích nên đặt ngay trung tâm, nơi tiêu thụ ma túy đang diễn ra.
“Các chuyên gia y tế cho chúng ta biết rằng cần có một phòng tiêm chích gần nơi đang diễn ra việc tiêu thụ ma túy. Và từ lâu [Richmond] đã biết đến như là nơi tiêu thụ ma túy trong khu vực này. Một vấn đề khác, địa điểm này hữu ích, bởi vì nó nằm ngay bên cạnh trung tâm y tế cộng đồng.
"Điều đó có nghĩa là những người nghiện ma túy có thể nhận được sự giúp đỡ và hỗ trợ từ các dịch vụ cộng đồng, nơi họ có thể tiếp cận với nhu cầu y tế, gặp bác sĩ, y tá, những người đang cố gắng giúp đỡ, hỗ trợ họ về các vấn đề y tế, đồng thời giúp người nghiện ngưng phụ thuộc ma túy,” bà bà Bosler nhấn mạnh.
Trong lúc này, những người dân gốc Việt, như ông Phạm Đình Toàn, một cụ già đã coi Richmond là nơi chôn nhau cắt rốn, vẫn đang mong mỏi được chính phủ lắng nghe nguyện vọng và ý kiến của mình, và ước mơ Richmond có thể quay trở về thời kỳ thịnh vượng trước đây.
“Bác sống ở đây hơn 20 năm rồi. Con cái lớn lên ở đây. Vấn đề chích choác ở đây không nhiều, khi phòng chích chưa mở. Đường phố lúc đó buôn bán rất là thịnh vượng, rất nhiều người tới để mua sắm”.
