Tại Úc, giá xăng hôm thứ Hai đã vượt quá $2.20/lít ở một số vùng ngoại ô và hơn $3 ở các vùng nông thôn
Ủy ban Cạnh tranh và Người tiêu dùng Úc (ACCC) vừa có báo cáo giám sát xăng dầu mới nhất cho thấy giá tháng Hai tại năm thành phố lớn nhất của Úc đã tăng lên mức cao nhất trong 8 năm qua.
Giá các loại xăng tiếp tục tăng trong hai tuần đầu tiên của tháng Ba, với giá dầu diesel cũng tăng.
Giá xăng dầu tăng sẽ ảnh hưởng đến những lĩnh vực nào?
Tăng áp lực tài chính đối với tài xế xe tải và giao hàng
Nghiệp đoàn Công nhân Vận tải (TWU) cho biết việc tăng giá nhiên liệu đang có “tác động tàn khốc” đến tỷ suất lợi nhuận vốn đã nhỏ của các tài xế xe tải và giao hàng trên khắp nước Úc.
Thư ký nghiệp đoàn Nick McIntosh nói với SBS News rằng những người sở hữu doanh nghiệp riêng là một trong những đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất, trong đó nhiều người không thể kiếm được bất kỳ lợi nhuận nào từ việc kinh doanh.
“Những tài xế lái xe đường dài đang phải trả tới $300 trở lên mỗi khi đổ xăng, những nhân viên giao hàng mà chúng ta vẫn phải dựa vào để có thức ăn và hàng hoá, giờ đây họ không kiếm được lợi nhuận nữa,” ông nói.
“Điều đó có nghĩa là họ phải bỏ qua một số thứ - cho dù đó là việc bảo dưỡng xe tải, tiền thức ăn cho gia đình, tiền trả các khoản trả nợ - họ chỉ đơn giản là không thể theo kịp với chi phí nhiên liệu ngày càng tăng này.”
Ông McIntosh cho biết trong nhiều trường hợp, các tài xế không nhận được bất kỳ khoản thù lao nào từ những người cấp cao hơn trong chuỗi cung ứng nếu giá nhiên liệu tăng.
Ông nói rằng điều đó dẫn đến việc một số người bị phá sản.
Chi phí thực phẩm tăng cao
Việc tăng giá nhiên liệu và các chi phí khác trong chuỗi cung ứng có nghĩa là người dân Úc sẽ phải trả nhiều tiền hơn cho thực phẩm và các loại hàng hóa khác.
Giám đốc điều hành của công ty tư vấn chuỗi cung ứng TMX Global, Marcus Carmont, cho biết người tiêu dùng có thể sẽ phải chi thêm khoảng 10 đến 20% khi thanh toán trong một thời gian.
“Nếu giá nhiên liệu giảm, điều đó có thể giảm bớt áp lực. Trong bất kỳ trường hợp nào, chúng tôi cũng thấy sự gia tăng trong giá vận chuyển hàng hóa, vận chuyển quốc tế và nhân công,” ông nói.
Shoppers queuing at the registers at a Coles supermarket in Sydney Source: AAP
Việc giảm thuế nhiên liệu có giúp ích gì không?
Đã có những lời kêu gọi cả bên ngoài và bên trong chính phủ yêu cầu cắt giảm thuế nhiên liệu để giảm bớt áp lực lên túi tiền của người dân Úc khi đi đổ xăng.
Mức thuế này hiện được ấn định ở mức hơn 44 xu/lít, với doanh thu từ thuế - khoảng 11 tỷ USD mỗi năm - phần lớn được tái đầu tư vào cơ sở hạ tầng giao thông.
Thượng nghị sĩ độc lập Rex Patrick tuần trước đã kêu gọi giảm một nửa trong 12 tháng, nghĩa là giảm thuế cho mỗi lít nhiên liệu khoảng 22 xu.
Giảng viên cao cấp về Nghiên cứu chiến lược tại Đại học Deakin ở Melbourne, Vlado Vivoda, nói với SBS News rằng mặc dù điều đó sẽ giúp ích cho người tiêu dùng trong ngắn hạn, nhưng sự biến động của thị trường có nghĩa đó không phải là một giải pháp bền vững.
“Điều gì sẽ xảy ra nếu giá dầu quốc tế tăng lên $150/thùng?,” ông nói.
“Ngay lập tức chúng ta sẽ thấy tác động nếu giảm thuế. Nhưng về lâu dài, cách làm này không khuyến khích việc chuyển sang các nhiên liệu thay thế trong lĩnh vực giao thông vận tải và nó khiến chúng ta liên tục phụ thuộc vào nguồn cung dầu nước ngoài và phụ thuộc thị trường dầu quốc tế”.
Cũng có những lo ngại rằng việc cắt giảm thuế nhiên liệu có thể đồng nghĩa với việc có ít tiền hơn cho việc bảo dưỡng đường bộ.
Thủ tướng Scott Morrison cho biết hôm thứ Hai rằng bất kỳ quyết định nào từ chính phủ Úc nhằm giảm bớt áp lực lên giá nhiên liệu sẽ không được công bố cho đến khi ngân sách liên bang được thông qua vào ngày 29 tháng 3.
“Tôi không có ý định tham gia vào việc đồn đoán về vấn đề này hay bất kỳ vấn đề nào khác trước khi có Ngân sách,” ông nói.
TWU cho biết chính phủ cần cung cấp hỗ trợ có chủ đích, có mục tiêu cho các tài xế và nhà điều hành vận tải để họ có thể duy trì hoạt động kinh doanh an toàn và bền vững.
“Chúng tôi sẵn sàng làm việc với chính phủ, nhưng câu trả lời thực sự không phải là các giải pháp ngắn hạn,” Nick McIntosh nói.
“Những cú sốc bên ngoài này sẽ luôn xảy ra vào một thời điểm nào đó trong nền kinh tế; chúng đã luôn xảy ra, chúng sẽ luôn như vậy.”
Các nước khác đang làm gì?
Pháp sẽ áp dụng mức giảm giá 15 euro (22c) mỗi lít để giúp các tài xế đối phó với tình trạng tăng giá xăng.
Thủ tướng Pháp Jean Castex cho biết trong một cuộc phỏng vấn với nhật báo Le Parisien rằng phương thức này sẽ có hiệu lực trong bốn tháng kể từ ngày 1/4 và dự kiến sẽ tiêu tốn của chính phủ khoảng hai tỷ euro (3,01 tỷ USD).
Hôm thứ Hai, Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern đã thông báo rằng chính phủ của bà sẽ giảm phí tiêu thụ nhiên liệu và phí sử dụng đường bộ từ nửa đêm để giúp giá xăng rẻ hơn.
Biện pháp này sẽ khiến chi phí xăng và dầu diesel giảm 25 NZD / lít trong ba tháng.
Chi phí giao thông công cộng cũng sẽ giảm một nửa trong ba tháng, bắt đầu từ ngày 1 tháng Tư.
Người ta ước tính việc tăng thuế nhiên liệu sẽ khiến chính phủ mất $NZ350 (327 triệu USD) trong khi biện pháp sử dụng phương tiện giao thông công cộng sẽ chỉ mất từ $NZ24 đến $NZ40 triệu (22,4 và 37,4 triệu USD).
